อธิบายความเสี่ยง "สึนามิ" อันดามัน พร้อมรายงาน "เเผ่นดินไหว" ล่าสุด

จากกรณีความกังวลเกี่ยวกับ "แผ่นดินไหว" สึนามิ อันดามัน กองเฝ้าระวังเเผ่นดินไหว กรมอุตุนิยมวิทยา รายงานว่า ตั้งเเต่ช่วงเช้าที่ผ่านมา เกิดแผ่นดินไหวแล้ว 9 ครั้ง 

1. 6 ก.ค.65 14:00 น. แผ่นดินไหวขนาด 2.8 บริเวณศูนย์กลาง ประเทศเมียนมา ทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือของ อ.แม่สาย จ.เชียงราย ประมาณ 84 กม.

2. 6 ก.ค.65 13:44 น. แผ่นดินไหวขนาด  2.4 บริเวณศูนย์กลาง ประเทศเมียนมา ทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือของ อ.แม่สาย จ.เชียงราย ประมาณ 68 กม.

 

3. 6 ก.ค.65 13:20 น. แผ่นดินไหวขนาด 2.6 บริเวณศูนย์กลาง ประเทศเมียนมา ทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือของ อ.แม่สาย จ.เชียงราย ประมาณ 69 กม.

 

4. 6 ก.ค.65  8.24 น. แผ่นดินไหวขนาด 3.5 บริเวณศูนย์กลาง มณฑลยูนนาน, ประเทศจีน ทางทิศตะวันออกเฉี่ยงเหนือของ ต.ริมโขง อ.เชียงของ จ.เชียงราย ประมาณ 236 กม.

 

5. 6 ก.ค.65  7:26 น. แผ่นดินไหวขนาด 4.6 บริเวณศูนย์กลาง หมู่เกาะอันดามัน ประเทศอินเดีย ทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือของ อ.เมือง จ.พังงา ประมาณ 515 กม.

 

6. 6 ก.ค.65 3:26 น.แผ่นดินไหวขนาด 2.2 บริเวณศูนย์กลาง ประเทศเมียนมา ทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือของ อ.แม่สาย จ.เชียงราย ประมาณ 80 กม.

 

7.  6 ก.ค.65  2:23 น. แผ่นดินไหวขนาด 2.1 บริเวณศูนย์กลาง ประเทศเมียนมา ทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือของ อ.ขุนยวม จ.แม่ฮ่องสอน ประมาณ 51 กม.

 

8. 6 ก.ค.65 00:55 น. เเผ่นดินไหวขนาด 2.6 บริเวณศูนย์กลาง ประเทศเมียนมา ทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือของ อ.แม่สาย จ.เชียงราย ประมาณ 60 กม.

 

9. 6 ก.ค.65 00:26 น. แผ่นดินไหวขนาด 1.3 บริเวณศูนย์กลาง ประเทศเมียนมา ทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือของ อ.ฝาง จ.เขียงใหม่ ประมาณ 36 กม.

ขณะที่ ศูนย์เฝ้าระวังและติดตามเหตุการณ์ แผ่นดินไหว จ.ภูเก็ต (ภาคประชาชน) รายงานว่า 06/07/2022 เวลา 07:26 เกิดแผ่นดินไหว รอบที่ 32 ขนาด 4.9 ที่ความลึก 10 กิโลเมตร นอกชายฝั่งหมู่เกาะนิโคบาร์ ห่างจากจังหวัดภูเก็ตไปทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือประมาณ 530 กิโลเมตร 

 

และเมื่อวันที่ 05/07/2022 เวลา 21:50 เกิดแผ่นดินไหว รอบที่ 31 ขนาด 4.9 ที่ความลึก 10 กิโลเมตร นอกชายฝั่งหมู่เกาะนิโคบาร์ ห่างจากจังหวัดภูเก็ตไปทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือประมาณ 510 กิโลเมตร 

 

ขณะที่ชาวบ้านในพื้นที่ มีความกังวลอย่างมากเกี่ยวกับการเกิดสึนามิ ล่าสุด รศ.ดร.เสรี ศุภราทิตย์ ผอ.ศูนย์การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและภัยพิบัติ ม.รังสิต ได้โพสต์เฟซบุ๊กอธิบายเกี่ยวกับการเกิดสึนามิไว้ว่า

 

# ตระหนัก แต่ไม่ตระหนกแผ่นดินไหว และสึนามิอันดามัน

ตั้งแต่เมื่อวันที่  4 กรกฎาคม เกิดแผ่นดินไหวขนาด 4-5 Mw ที่บริเวณหมู่เกาะอันดามันกว่า 20 ครั้ง ในขณะเดียวกัน ทุ่นเตือนภัยในมหาสมุทรอินเดีย ทั้งของไทย (2 ทุ่น)  และอินเดีย (5 ทุ่น) ใช้งานไม่ได้ ทำให้เกิดความตระหนก และกังวลเรื่องสึนามิชายฝั่งทะเลอันดามันเหมือนกับเหตุการณ์ในปี 2547 ผมขอทำความเข้าใจในประเด็นที่สำคัญดังนี้

 

1. แผ่นดินไหวที่จะทำให้เกิดสึนามิตามมาในระดับที่เป็นอันตรายต้องมีขนาดใหญ่ >  7.5 Mw 

2. การเกิดแผ่นดินไหวขนาดเล็กหลายครั้ง (Foreshock) อาจตามมาด้วยแผ่นดินไหวขนาดใหญ่ได้ 

3. แผ่นดินไหวทุกครั้งไม่จำเป็นต้องเกิดสึนามิทุกครั้ง ขึ้นอยู่กับขนาด ความลึก แนวรรอยเลื่อน และลักษณะการมุดตัว 

4. แม้ว่าแผ่นดินไหวคาดการณ์ และเตือนภัยไม่ได้ แต่เราสามารถคาดการณ์ และเตือนภัยสึนามิได้ 

5. ระบบเตือนภัยสึนามิโดยใช้ทุ่นมักจะได้รับความเสียหายบ่อยครั้ง จึงไม่ใช่ทางออก 

6. ระบบคาดการณ์ และเตือนภัยโดยใช้ฐานข้อมูล จึงมีความจำเป็น โดยศูนย์การเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศ และภัยพิบัติ ใช้ระบบนี้เฝ้าระวัง (แต่เราเฝ้าระวังเฉพาะเวลาทำงาน 08.00-17.00) หากเกิดกลางคืน ตัวใครตัวมันน่ะครับ 

7. ความตระหนักเป็นสิ่งสำคัญสูงสุด กล่าวคือเมื่อรู้สึกว่าแผ่นดินไหวริมชายฝั่งทะเล ให้รีบขึ้นที่สูง แล้วท่านและครอบครัวที่รัก จะปลอดภัยครับ

ทั้งนี้จากข้อมูลสถิติของกองเฝ้าระวังเเผ่นดินไหว กรมอุตุนิยมวิทยา รายงานการเกิดแผ่นดินไหวบริเวณประเทศไทย และพื้นที่ใกล้เคียง ล่าสุดของเดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2565 พบว่า เกิดเเผ่นดินไหว หมู่เกาะอันดามัน หมู่เกาะนิโคบาร์ และตอนเหนือของหมู่เกาะสุมาตรา ประเทศอินโดนีเซีย ทั้งหมด 10 ครั้ง ขนาด 3.8-5.2  

 

ส่วนเหตุการณ์แผ่นดินไหวที่สำคัญเดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2565 คือ เมื่อเวลา 02.58 น. วันที่ 29 พ.ค. 65 เกิดแผ่นดินไหวขนาด 2.6 ความลึก 4 กม.ศูนย์กลาง อยู่ที่ ต.เมืองพาน อ.พาน จ.เชียงราย โดยสาเหตุเกิดจากรอยเลื่อนพะเยา ทำให้มีพื้นที่ได้รับแรงสั่นสะเทือนหลายแห่ง จนท.อำเภอออก กองเฝ้าระวังแผ่นดินไหว กรมอุตุนิยมวิทยา รายงานเกิดแผ่นดินไหว ขนาด 2.6 ลึก 4 กม. ต.เมืองพาน อ.พาน จ.เชียงราย สาเหตุเกิดในบริเวณรอยเลื่อนพะเยา ได้รับผลกระทบหลายตำบล ที่บ้านป่าบง ต.ป่าหุ่ง อ.พาน ได้ยินเสียงเหมือนมีเสียงระเบิดตูมดังสนั่น บ้านลั่นแรง คนในบ้านสะดุ้งตื่นกันหมด บ.ดอยสันโค้ง ต.เมืองพาน อ.พาน คนอยู่ในบ้านเดี่ยว 1 ชั้น รู้สึกบ้านสั่นแรงมาก สะดุ้งตื่นกันทั้งบ้าน ที่ บ.ป่าต้าก ต.สันกลาง อ.พาน อยู่บ้านเดี่ยวชั้น 2 รู้สึกถึงแรงสั่นสะเทือน ทำให้สะดุ้งตื่นได้ หน้าต่างมีเสียงสั่น

ส่วนเหตุแผ่นดินไหวทั่วโลกที่มีความรุนแรงในเดือนพฤษภาคม พ.ศ.2565 คือ กรณี เอเอฟพีรายงานเมื่อวันจันทร์ที่ 9 พฤษภาคม 2565 กล่าวว่า เกิดแผ่นดินไหวขนาด 6.1 แม็กนิจูด ที่ชายฝั่งไต้หวันเมื่อตอนบ่ายวันจันทร์ ตามรายงานของสำนักสำรวจทางธรณีวิทยาสหรัฐ (ยูเอสจีเอส) แรงสั่นสะเทือนทำให้อาคารสูงในไทเปสั่นไหวจนรู้สึกได้แผ่นดินไหวเกิดที่ระดับความลึก 27 กิโลเมตร บริเวณห่างจากเกาะโยนาคุนิของญี่ปุ่นไปทางตะวันตกเฉียงใต้ราว 70 กิโลเมตรซึ่งอยู่ไม่ไกลจากชายฝั่งของไต้หวัน สำนักงานพยากรณ์อากาศกลางของไต้หวันกล่าวว่า การสั่นไหวซึ่งเป็นครั้งที่ 5 แล้วในปีนี้ อยู่ในระดับที่รู้สึกได้ทั่วทั้งเกาะ และยังไม่มีรายงานความเสียหายใด ๆ ขณะที่สำนักงานอุตุนิยมวิทยาญี่ปุ่นประเมินแรงสั่นสะเทือนไว้ที่ระดับ 6.6 แม็ดนิจูด และ กล่าวว่า ระดับน้ำทะเลผันผวนเล็กน้อย แต่ยังไม่จำเป็นต้องประกาศเตือนภัยสึนามิในตอนนี้ไต้หวันและพื้นที่โดยรอบมักได้รับผลกระทบจากแผ่นดินไหวเนื่องจากตั้งอยู่ใกล้เคียงจุดบรรจบของแผ่นเปลือกโลกสองแผ่น

กองเฝ้าระวังเเผ่นดินไหว กรมอุตุนิยมวิทยา