5 ธันวาคม "วันพ่อแห่งชาติ"และจุดเริ่มต้นของวันสำคัญคือ "วันดินโลก"

5 ธันวาคม ของทุกปีนอกจากจะเป็น "วันพ่อแห่งชาติ" แล้วยังเป็นอีกหนึ่งวันสำคัญนั้นคือ "วันดินโลก" (WorldSoilDay) อีกด้วย 

จุดเริ่มต้นของ "วันดินโลก" 

สหประชาชาติได้รับรองให้ ปี 2558 เป็นปีแห่งการรณรงค์เพื่อสร้างการรู้ถึงความสำคัญของดิน ซึ่งเป็นแหล่งผลิตอาหาร เชื้อเพลิง และเส้นใยธรรมชาติ เป็นองค์ประกอบของระบบนิเวศ และเป็นทรัพยากรธรรมชาติที่ได้รับผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงของภูมิอากาศ รวมถึงการสร้างความตระหนักถึงความเสื่อมโทรมของทรัพยากรดิน ที่นับวันจะทวีความรุนแรงและกระทบต่อความมั่นคงทางอาหารของโลก นอกจากนี้ นักปฐพีวิทยาทั่วโลก 60,000 คน จะเฉลิมฉลองเป็นประจาทุกปีซึ่งนักปฐพีวิทยาของไทยทุกคนภาคภูมิใจ เนื่องจากวงการปฐพีวิทยานานาชาติมีฉันทานุมัติ เลือกวันที่ 5 ธันวาคม ของทุกปี ซึ่งตรงกับวันคล้ายวันพระราชสมภพ ของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพล อดุลยเดช เป็นวันดินโลก 

"วันดินโลก" ในประเทศไทย 
ภายหลังจากที่สหประชาชาติได้รับรองให้มี "วันดินโลก" ในประเทศไทยมีการเฉลิมฉลอง "วันดินโลก" ครั้งแค่ในวันที่ 5 ธันวาคม ซึ่งตรงกับ "วันพ่อแห่งชาติ" โดยประเทศได้จัดกิจกรรมวันดินโลกหขึ้นครั้งแรกจัดขึ้นระหว่างวันที่ 3 - 5 ธันวาคม 2555 ณ พารากอนฮอล์ 1 ชั้น 5 ศูนย์การค้าสยามพารากอน โดยได้รับพระมหากรุณาธิคุณเป็นล้นพ้นจากสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จเป็นองค์ประธานเปิดงาน ในวันที่ 3 ธันวาคม 2555 โดยมีชื่องานว่า "งานเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว นักวิทยาศาสตร์ดินเพื่อมนุษยธรรม และวันดินโลก 5 ธันวาคม"
 

แนวความคิดของการจัดตั้ง "วันดินโลก"

เริ่มต้นจากที่มีการประชุมวิทยาศาสตร์ทางดินของโลก ครั้งที่ 17 ณ กรุงเทพมหานคร ในปี 2545 มีนักวิทยาศาสตร์ทางดินจากทั่วโลกมาร่วมประชุม ภายในงานมีการจัดนิทรรศการเฉลิมพระเกียรติ พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร และพระราชกรณียกิจที่เกี่ยวข้องกับทรัพยากรดิน รวมถึงการจัดตั้งโครงการพระราชดำริในภูมิภาคต่างๆ ของประเทศ
ซึ่งนิทรรศการดังกล่าว ทำให้ผู้เข้าร่วมประชุมประจักษ์ถึงพระวิสัยทัศน์ในการบริหารทรัพยากรดินอย่างยั่งยืน โดยทรงให้ความสำคัญกับทรัพยากรดิน ทรงเป็นพระมหากษัตริย์ที่สนพระราชหฤทัยในวิทยาศาสตร์ทางดิน และผลสำเร็จจากการบริหารจัดการดินอย่างต่อเนื่องของพระองค์ เป็นที่ยอมรับอย่างเป็นรูปธรรมทั้งในประเทศและระดับนานาชาติ

ในการประชุมครั้งนี้ได้มีการหารือเรื่องการจัดตั้ง "วันดินโลก" โดยที่ประชุมคณะกรรมการสหภาพวิทยาศาสตร์ทางดินนานาชาติ มีมติให้วันที่ 5 ธันวาคม ซึ่งเป็นวันคล้ายวันพระราชสมภพของพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร เป็นวันดินโลก เพื่อสดุดีพระเกียรติคุณของพระองค์ โดยใช้วันนี้เป็นวันรณรงค์ให้ชาวโลกได้ตระหนักถึงความสำคัญของทรัพยากรดิน ที่มีต่อความอยู่รอดของมวลมนุษยชาติและสภาพแวดล้อม และความจำเป็นต้องมีการจัดการทรัพยากรที่ดินอย่างยั่งยืน

ดินนับวันจะเสื่อมโทรมล'หากขาดการอนุรักษ์และพัฒนาที่ดินอย่างยั่งยืน ความต้องการใช้ทรัพยากรดินมีเพิ่มมากขึ้น ในขณะที่ ดินเป็นทรัพยากรที่มีอยู่จำกัด และไม่สามารถนำกลับมาทดแทนใหม่ หากมีการเสื่อมสลายไป การใช้ที่ดินผิดประเภท ขาดการอนุรักษ์ และป้องกันปัญหาที่ถูกต้อง จะก่อให้เกิดปัญหาความเสื่อมโทรมของดินที่ส่งผลต่อคุณภาพ กำลังผลิตของดิน และกระทบต่อความมั่นคงทางอาหารของมนุษย์ ซึ่งหากดินมีความเสื่อมโทรมที่รุนแรงมาก การฟื้นฟูดินให้สามารถนำกลับมาใช้ประโยชน์เหมือนเดิมจะทำได้ยากขึ้นด้วย

วันดินโลก วันสำคัญเพื่อการรณรงค์เกี่ยวกับดิน  สหประชาชาติ (UN) ได้ประกาศอย่างเป็นทางการให้วันที่ 5 ธันวาคมของทุกปี เป็น "วันดินโลก" (World Soil Day) เพื่อใช้เป็นโอกาสในการขับเคลื่อนกิจกรรมการรณรงค์และเผยแพร่ความรู้ทางด้านดิน และสร้างความตระหนักถึงความสำคัญของดิน ทั้งในระดับประเทศและระดับโลกต่อมนุษยชาติและสภาพแวดล้อมอย่างเป็นรูปธรรมและต่อเนื่อง

ที่มา: สำนักงานสภานโยบายการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรมแห่งชาติ (สอวช.) 
กรมพัฒนาที่ดิน