ยาโรคระบบประสาท เก็บอย่างไร ให้คงคุณภาพในช่วง "น้ำท่วม"

11 ต.ค.64 กรมการแพทย์ โดยสถาบันประสาทวิทยา เผยสถานการณ์อุทกภัยในปัจจุบันส่งผลต่อปัญหาสุขภาพในหลายด้าน รวมถึงยารักษาโรคคือหนึ่งในปัจจัย 4 ที่ใช้ในการบรรเทาอาการเจ็บป่วยหรือรักษาให้หายขาดจากโรค การเก็บยา โรคระบบประสาทที่ไม่เหมาะสมอาจเป็นสาเหตุของปัญหาและผลเสียต่าง ๆ แก่ผู้ป่วยได้

นายแพทย์สมศักดิ์ อรรฆศิลป์ อธิบดีกรมการแพทย์ เปิดเผยว่า การเก็บรักษายาอย่างถูกต้องนับเป็นข้อที่ควรปฏิบัติเพื่อเป็นการรักษาคุณภาพของยาให้ยังคงมีประสิทธิภาพในการรักษา ลดการเสื่อมสลายของยาที่อาจเกิดขึ้นได้ เมื่อยาสัมผัสกับปัจจัยที่มีผลต่อความคงตัวของยาในสภาพแวดล้อม และยังช่วยลดการเกิดอันตรายจากการใช้ยาที่เสื่อมคุณภาพ ปัจจุบันปัญหาการเก็บยาที่พบได้บ่อยคือ การแบ่งยาที่ต้องรับประทานแต่ละมื้อใส่กล่องเตรียมไว้สำหรับแต่ละวันหรือแต่ละสัปดาห์เพื่อความสะดวก โดยการนำเม็ดยาออกจากแผงยาส่งผลให้ยาสัมผัสกับปัจจัยต่างๆที่มีผลต่อความคงตัวของยา ซึ่งส่งผลต่อประสิทธิภาพในการรักษาโรค ทำให้ยาออกฤทธิ์ลดลง และอาจเกิดอันตรายจากการใช้ยาที่เสื่อมคุณภาพ

นายแพทย์ธนินทร์ เวชชาภินันท์ ผู้อำนวยการสถาบันประสาทวิทยา กล่าวเพิ่มเติมว่า ปัจจัยที่มีผลต่อความคงตัวของยาได้แก่ อุณหภูมิที่สูงหรือต่ำเกินไปจะมีผลต่อคุณภาพของยาได้ โดยอุณหภูมิที่เก็บรักษายาทั่วไปคือ อุณหภูมิห้องยาบางชนิดอาจระบุให้เก็บในตู้เย็นแนะนำให้เก็บในช่องธรรมดา แสงอาจเป็นตัวเร่งให้ยาสลายตัวเร็วขึ้นได้ หลีกเลี่ยงได้โดยการใช้บรรจุภัณฑ์ที่ป้องกันแสง ความชื้นทำให้ยาที่อยู่ในรูปของแข็งไม่คงตัว อาจทำปฏิกิริยาโดยตรง จะเห็นได้ว่าความชื้นเป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้ยาเสื่อมคุณภาพ

โดยเฉพาะสถานการณ์ในปัจจุบันที่กำลังเข้าสู่ช่วงฤดูฝนและหลายพื้นที่ประสบกับปัญหาอุทกภัย ทำให้ยามีโอกาสสัมผัสความชื้นได้มากขึ้น ซึ่งตัวยาหลายชนิดเมื่อเจอความชื้นตัวยาจะเกิดการสลายตัวและแปรสภาพ ลักษณะยาที่เสื่อมคุณภาพและไม่ควรนำมารับประทานคือ สีของเม็ดยาเปลี่ยนไป เม็ดยาอาจเยิ้มเหนียวติดกัน หรือมีกลิ่นผิดปกติ แคปซูลบวม สีผงยาด้านในแคปซูลเปลี่ยนไป ยาสำหรับผู้ป่วยโรคระบบประสาทที่ไวต่อความชื้นได้แก่ ยากันชัก ยาพาร์กินสัน ยาโรคสมองเสื่อม ยาฆ่าเชื้อ ยาลดความดันโลหิต และยาแอสไพริน ควรเก็บยาในภาชนะที่ปิดมิดชิด และปิดให้สนิททุกครั้งหลังใช้ หลีกเลี่ยงการเก็บยาบริเวณที่มีความชื้นสูง หลีกเลี่ยงการแกะเม็ดยาออกจากแผง หากมีความจำเป็นควรตัดแผงยาออกเป็นขนาดเล็ก ตามจำนวนเม็ดที่ต้องรับประทาน ยาเม็ดเปลือยที่บรรจุในกระปุกยา ควรแบ่งยาใส่กล่องแบ่งยาทีละน้อยไม่ควรเกินจำนวนที่รับประทาน กรณีอยู่ในพื้นที่อุทกภัยให้เก็บยาในที่สูง โดยเฉพาะยาที่ไวต่อความชื้นและมีราคาสูง หากเป็นยาที่ต้องเก็บในตู้เย็น อาจใช้ลังบรรจุน้ำแข็งหรือกระเป๋าเก็บความเย็นในการเก็บยา ดังนั้น การจัดเก็บยาเป็นหนึ่งในปัจจัยที่มีผลต่อการรักษา สถาบันประสาทวิทยาเห็นถึงความสำคัญในการเก็บยา เพื่อให้ยายังคงคุณภาพ เพื่อให้ผู้ป่วยที่รับยาจากโรงพยาบาลได้ใช้ยาที่มีคุณภาพดีและส่งผลต่อการรักษาที่ดีที่สุด

กรมการแพทย์