เพลงไทยที่ต้องฟังก่อนตาย - คาราวาน คนไกลบ้าน พ.ศ. 2529 (ตอนที่ 2)
จาก ท.เสนและสัญจร และบังคลาเทศแบนด์ สู่กองเกวียนคนยาก คาราวาน สมาชิกทั้ง 4 คน เริ่มจาก สุรชัย จันทิมาธร (หงา), มงคล อุทก (หว่อง), ทองกราน ทานา (อืด), วีระศักดิ์ สุนทรศรี (แดง) แกนหลักของการเดินทางต่อสู้แบบนักรบทางวัฒธรรม ด้วยบทกวีและดนตรี ที่ต่อสู้ ฟาดฟันกับความเหลื่อมล้ำ และความยากจนมาเป็นเวลายาวนาน ตั้งแต่ พ.ศ. 2518 มีอัลบั้มต่อเนื่องหลายชุด
- คนกับควาย
- อเมริกันอันตราย
- มารครองเมือง
- บ้านนาสะเทือน
- คนตีเหล็ก
- 1985
- บันทึก 12 ปี คาราวาน
- คนไกลบ้าน
- ยูเอส อิน แจแปน
- อานนท์
- กลับมาเถิด
- ตุลา-คม
อัลบั้มที่ผมจะเขียนถึงในครั้งนี้คืออัลบั้มชุดที่ 8 เป็นสตูดิโอ อัลบั้มชุดคนไกลบ้าน ถือเป็นประวัติศาสตร์ของวงการเพลงเพื่อชีวิตไทย และเป็นจุดเปลี่ยนประวัติศาสตร์ของวงคาราวานเองด้วยเช่นกัน
จากเครื่องดนตรี (อคูสติก) ธรรมชาติ เช่น กีตาร์โปร่ง พิณ ฟลุต เม้าท์ออแกน เปลี่ยนผ่านสู่ เครื่องดนตรีไฟฟ้า แต่ก็ยังไม่ละทิ้งเครื่องดนตรี ไวโอลิน
แฟนเพลงคาราวานหลายคนปรับตัวกับอัลบั้มชุดนี้ไม่ทัน เพราะเปลี่ยนไปมากในความเคยชิน สำหรับผมต้องบอกว่า โอ้พระเจ้า ยอด มัน จอร์จ มาก ยอดเยี่ยมทั้งอัลบั้มเลยละครับ
บางส่วนจากปกอัลบั้ม “การผสมผสานระหว่างธรรมชาติ กับจักรกลอิเล็กทรอนิกส์ สำหรับสมัยนี้ เป็นสิ่งที่น่าลิ้มลองเป็นอย่างยิ่ง สำหรับอิเล็กทรอนิกส์มันคือแรงผลักดันโลกให้เคลื่อนหน้าต่อไปอย่างไม่หยุดยั้ง สำหรับธรรมชาติ คือจิตวิญญาณ และก่อเกิดของชีวิต เลือดเนื้อ ความงอกงามที่สลับซับซ้อน และมีมานานตั้งแต่เกิดโลกมนุษย์” บอกชัดเจนว่า หากมนุษย์รู้จักใช้ จะได้มากซึ่งความสุนทรีย์ และ เราก็พบสิ่งเหล่านี้ได้ตั้งแต่เพลงแรกที่ได้ฟัง จนถึงเพลงสุดท้าย
คนไกลบ้าน
บ้านเคยอยู่ อู่เคยนอน เมื่อจะจากจร ไม่รู้วันย้อนกลับมา ลูกผู้ชาย หลั่งน้ำตา ต่างถ้อยวาจาแห่งการอำลา เคหาเคยนอน...มีเพลงลาแต่ตั้งใจว่าไม่นาน จะมีบทเพลงชื่นบาน... ...ต้อนรับการคืนเรือน
ประโยคข้างต้น คือเนื้อเพลง ขึ้นต้นและลงท้าย ความรู้สึกลึกๆ ของคนจากบ้านไปเพื่อทำตามอุดมการณ์ แต่ในใจลึกๆ ยังมีหวังที่จะกลับบ้านในวันนึง ย้ำในตอนท้ายเพลงหลายๆ ครั้ง ในเชิงดนตรีแล้วจังหวะจะโคน โดดเด่นเหนือชั้น ฝีมืออู๊ด ยานาวา การเรียบเรียงเพลงเหนือชั้น มีความเป็นสากล สวยสดงดงามไม่มีที่ติ
เราและเธอ สวยงามตั้งแต่ เสียงกีตาร์โปร่ง โซโลนั้นให้ความรู้สึกอบอุ่น ผูกพันและความหวัง หากฟังเพลงโดยไม่ใด้มีรู้ประวัติเพลง อาจต้องจินตนาการมากหน่อย แต่คงไม่ยากเกินไปที่จะค้นพบความรู้สึกต่างๆ ที่ผมบอกไปข้างต้น
ดวงจำปา ความต่อเนื่องในการเรียงเพลงมีส่วนสำคัญมากในการฟังอย่างต่อเนื่อง ซึ่งในช่วงที่อัลบั้มนี้ออก วิธีคิดน่าจะเป็นการเรียงเพลงใน เทปคาสเซต คือหน้า A เพลงที่ 1-5 และหน้า B เพลง 6-11 แต่เพลงนี้ที่ต่อเนื่องมาจากเราและเธอ ช่วงกลมกลืนและเป็นความต่อเนื่องที่ลงตัวมากๆ ทำให้หลายๆ ครั้งเมื่อฟังเพลงเราและเธอจบ ความรู้สึกจะนึกถึงว่ามันจะต้องตามมาด้วยเพลงนี้เป็นแน่ๆ ทั้งๆ ที่ไม่ใด้ฟังจากอัลบั้มชุดนี้
เสือร้องไห้ ทุกปีในช่วงสิ้นปีก็จะมีการทำนายแล้วว่า ปีนักษัตร ตามปฏิทิน สุริยคติไทย รอบ 12 ปี ก็จะมีการตั้งชื่อไปตามสภาวะสังคม สิ่งแวดล้อมหรืออะไรก็ตาม นี่ก็ไกล้สิ้นปีแล้ว คิดว่าช่วงนี้คงมีหลายสำนักที่เริ่มตั้งชื่อกันแล้ว ต้องรอฟังดูว่าปีหน้าจะเป็นอะไรดี เพลงแนวแบบนี้ก็มีอยู่ในอัลบั้มชุดนี้ด้วยเหมือนกัน แต่ไม่ได้เป็นการพยากรณ์อะไรทั้งสิ้น
ทางสีขาว อินโทรเพลงนี้สวยงามมากครับ ฟังดูยิ่งใหญ่ รู้สึกถึงการเบิกฟ้ากว้างไกล กลองจังหวะโยนๆ ปัจจุบันการหนีเข้าป่าอาจจะไม่มีแล้ว (ยกเว้นพวกหนีความผิด) แต่เนื้อเพลงที่กลับมาฟังในวันนี้ยังร่วมสมัยในการปรับเข้าปัจจุบัน ในการเดินทางของชีวิต เปรียบป่า เสมือนความฝัน ความสุข ความสำเร็จ ต้องแผ้วถางทางไปสู่สิ่งนั้น
คนจร ชีวิตของวงคาราวานในช่วงแรกๆ นับว่าเป็นวงดนตรีที่เดินทางมากที่สุดวงหนึ่ง เป็นการเดินทางที่ไม่ใช่เพื่อไปแค่แสดงดนตรี แต่เพื่อแสวงหาและเผยแพร่แนวคิดของวงไปสู่ผู้คนมากที่สุดเท่าที่จะทำได้ อันที่จริงอัลบั้มนี้เป็นคอนเซ็ปต์อัลบั้มที่เนื้อหาไปในทางเดียวกันอย่างลงตัวมาก ส่วนเพลงที่เหลือก็ยังน่าฟัง ลองหาฟังกันดูนะครับ แล้วฟังให้ครบทุกเพลงอย่างตั้งใจด้วยตัวท่านเอง กับเพลงที่เหลือในอัลบั้ม อย่างเพลง สันติภาพ ขยม อินโดจีน กัมพูชา ความเป็นมา บางประโยคของพวกเขา
"คาราวาน ผู้สื่อข่าวจากแดนไกลเราเดินทางมาจากดินแดนแห่งใบขวานมาจนสุดดินแดนแห่งด้ามขวานเพื่อบอกข่าวเรื่องราวของพี่น้อง"
คนไกลบ้าน ๒ อีกหนึ่งเวอร์ชั่นที่นำมาบรรเลงปิดท้ายให้ใด้ฟังกัน เผื่อใครฟังเทปแล้ว เครื่องมีการกลับหน้าอัตโนมัติ ก็จะได้ฟังต่อกันไปเรื่อยๆ เพลินไปกับดนตรี และเนื้อหาที่ ให้ความอิ่มเอม จากการฟังเพลง ที่เรียกว่า เพลงเพื่อชีวิต
เพราะเพลงเพื่อชีวิต ไม่ใช่แค่เพลง แต่มันคือเพลง + ชีวิต ดังนั้นผมจึงขออนุญาต คาราวะ วงคาราวาน มา ณ ที่นี้ครับ
ชาตินี้ ยังไงก็ฟังเพลงทั่วไปได้ไม่หมด ขอเลือกเพลงโปรดฟังก่อนตายดีกว่า
"โชคชัย เจี่ยเจริญ"
[email protected] <mailto:[email protected]>