หนังชีวประวัติ | คมชัดลึก

  ในฮอลลีวู้ด มีการสร้างหนังชีวประวัติมากมาย เรื่องราวของผู้คนเกือบทุกๆ สาขาอาชีพ ต่างถูกนำมาขึ้นจอ ไม่ว่าคนคนนั้นจะเป็นผู้นำประเทศ นักร้อง นักแสดง ศิลปิน เศรษฐี เซลส์แมน หรือยาจก ฯ...อย่าลืมนะครับว่า เรื่องราวในหนังหรือละครล้วนจำลองมาจากชีวิตจริง หรือแม้กระทั่งหนังแฟนตาซี ตัวละครที่ดูพิสดารพันลึก ก็ถอดบุคลิกมาจากมนุษย์ปุถุชน มีเลือดเนื้อ มีลมหายใจ ร่างกายประกอบด้วยเนื้อหนังมังสาอย่างเราๆ ท่านๆ นี่ล่ะครับ

 เหตุที่ยกประเด็นหนังชีวประวัติมากล่าวอ้าง เนื่องเพราะบ้านเราแทบไม่มีการสร้างหนังแนวนี้ขึ้นมาเลย หนึ่งอาจกลัวถูกฟ้องร้องจากคนในครอบครัวหรือทายาทโดยอ้างว่าบิดเบือนข้อเท็จจริง สองไม่ได้รับอนุญาตให้สร้างหรือไม่ก็ติดปัญหาเรื่องลิขสิทธิ์ สามไม่มีเรื่องราวชีวประวัติคนไหนน่าสนใจพอจะเอามาขึ้นจอ และสี่ไม่มีคนทำหนังรายใดกล้าทำหนังแนวนี้ออกมาให้ดู จะด้วยเพราะใจเสาะกลัวคนไม่ดู นายทุนใจไม่กล้า หรือใจไม่ห้าวหาญพอจะทำอะไรที่แตกต่างออกไปบ้าง

 หนังอัตชีวประวัติเรื่องล่าสุดของบ้านเรา เห็นจะเป็นเมื่อ 9 ปีก่อนครับ กับเรื่องราวของนักคิดนักเขียน นักวิชาการคนสำคัญในสังคมไทย อาจารย์เสกสรรค์ ประเสริฐกุล ชีวประวัติของท่านถูกถ่ายทอดลงใน “14 ตุลา สงครามประชาชน” หนังตั้งต้นจากเหตุการณ์ 14 ตุลาฯ มหาวิปโยค ในปี พ.ศ. 2516 เมื่อครั้งอาจารย์เสกสรรค์อยู่ในฐานะผู้นำขบวนการนิสิตนักศึกษาเรียกร้องประชาธิปไตยหลบลี้หนีภัยการเมืองเข้าป่ารวมกลุ่มกับพรรคคอมมิวนิสต์แห่งประเทศไทย หนัง “14 ตุลาฯ” เล่าถึงการต่อสู้เอาตัวรอดในป่า ทั้งเพื่อปากท้องและอุดมการณ์

 ย้อนกลับไปก่อนหน้านี้ หนังอัตชีวประวัติเรื่องดังที่คนไทยน่าจะรู้จักกันดีก็คือ “วัลลี” ออกฉายเมื่อปี พ.ศ.2528 หนังที่จำลองเอาเรื่องราวของเด็กหญิงยอดกตัญญู วิ่งๆ ไปกลับระหว่างบ้าน-โรงเรียน หลายสิบกิโลเมตรเพื่อดูแลแม่และยายที่ป่วย... “ครูจันทร์แรม ประทีปแห่งลุ่มแม่น้ำสาย” เป็นอีกเรื่อง ที่สะท้อนภาพชีวิตจริงของ จันทร์แรม ศิริคำฟู ครูสาวบนดอยสูง ที่อุทิศทั้งชีวิตให้นักเรียนยากจนและชาวเขาที่ไม่รู้หนังสือ ทั้งที่เธอเองจบการศึกษาเพียงชั้น ป.4 หนังออกฉายเมื่อปี พ.ศ.2535

 “ครูสมศรี” เป็นอีกหนึ่งเรื่องที่ให้ความสำคัญต่อบทบาทของครูนักสู้เพื่อสังคม แม้ ‘ครูสมศรี’ จะเป็นตัวละครที่ ‘ท่านมุ้ย’ ม.จ.ชาตรีเฉลิม ยุคล สร้างขึ้นมา แต่ทว่าเรื่องราวทั้งหมดในหนังรวมทั้งตัวละคร ‘ครูสมศรี’ คือภาพจำลองบทบาทการทำงานเพื่อสังคมของครูประทีป อึ้งทรงธรรม อดีตครูสาวผู้บากบั่นทุ่มเทเพื่อการศึกษาและชีวิตที่ดีกว่าให้แก่เด็กและผู้ยากไร้ในสลัมคลองเตย

 พ้นจากเรื่องราวของคนดีแล้ว วงการหนังไทยเองก็เคยมีหนังที่เกี่ยวข้องกับคนที่สังคมตราหน้าว่าเป็นบุคคลอันตราย อาทิ ฆาตกรต่อเนื่อง อาชญากร อาทิ “ซีอุย” (ที่ถูกนำมาสร้างเป็นหนังแล้ว 2 ครั้ง ละครโทรทัศน์อีก 1 ครั้ง) “บุญเพ็งหีบเหล็ก” (คดีฆาตกรรมเขย่าขวัญ ในสมัยรัชกาลที่ 5-6) หรือบุคคลที่ตกเป็นเหยื่ออาชญากรรม อาทิ นวลฉวี, เตือนใจ (เคยมีโครงการที่จะนำฆาตกรฆ่าข่มขืนเจ้าของฉายา ‘เป๋ อกไก่’ มาสร้างเป็นหนังด้วยเหมือนกัน แต่ก็ล้มเลิกไป)

 หนังอัตชีวประวัติ ไม่ว่าคนคนนั้นจะเป็นใครก็ตาม ล้วนมีความน่าสนใจอยู่ในตัวระดับหนึ่ง (ถ้าไม่น่าสนใจ คงไม่มีใครอยากนำเรื่องราวไปสร้าง) จะเห็นว่าสำหรับหนังไทยนั้น หนังอัตชีวประวัติมีจำนวนน้อยหรือเกิน (น้อยจนน่าใจหาย) ทั้งๆ ที่บ้านเรามีบุคคลสำคัญมากมายที่น่าจะนำเรื่องราวของท่านเหล่านั้นมาเล่าสู่คนรุ่นหลังให้ได้ศึกษากันต่อไป

 ครั้งหนึ่ง ผู้กำกับ ‘มะเดี่ยว’ ชูเกียรติ ศักดิ์วีระกุล เจ้าของหนัง “รักแห่งสยาม” “13 เกมสยอง” และ “คนผีปีศาจ” เคยให้สัมภาษณ์ว่า เรื่องราวของบุคคลสำคัญที่เขาอยากนำมาสร้างเป็นหนังมากที่สุดคือ ท่านผู้หญิงพูนศุข พนมยงค์ ภรรยาคู่ทุกข์คู่ยากของรัฐบุรุษคนสำคัญของไทย อ.ปรีดี พนมยงค์ นั่นเองครับ...ครั้งหนึ่งอีกเช่นกัน ที่ผู้กำกับ ภาคภูมิ วงศ์ภูมิ แห่ง “ชัตเตอร์ กดติดวิญญาณ” และ “แฝด” เคยประกาศทำหนังชีวประวัติของนักวิชาการคนสำคัญ ‘สอ เสถบุตร” นักคิด นักเขียน ผู้ริเริ่มทำพจนานุกรมไทย-อังกฤษ เป็นคนแรก ซึ่งเรื่องราวชีวิตของท่านก็เข้มข้น ผ่านเรื่องราวมากมาย พอๆกับจำนวนความหนาของหนังสือเลยทีเดียว

 มีคนไทยมากมายรอดูหนังอัตชีวประวัติ พอๆ กับมีบุคคลอีกจำนวนมาก ที่เรื่องราวของเขาและเธอสมควรได้รับการถ่ายทอดลงบนภาพยนตร์ในฐานะหนังชีวประวัติ

"ณัฐพงษ์ โอฆะพนม"