รู้ทันกฎหมาย - นายหน้า | คมชัดลึก

 หัวอกคนเป็นนายหน้า ไม่ว่าจะทำเป็นอาชีพหลักหรือเสริม หรือทำแก้เหงา หรือเพราะมีการเสนอหรือขอให้ทำก็ตามที ก็มีเรื่องให้ต้องเข้าใจเพื่อจะได้ไม่เสียเปรียบ

 หน้าที่ของนายหน้าก็คือ หาคนมาทำสัญญาให้ ไม่ว่าจะเป็นการซื้อขายหรือจัดหาลูกจ้างให้ กฎหมายไม่บังคับให้ต้องทำสัญญาเป็นตัวหนังสือ และเมื่อเป็นที่รู้กันได้ว่าไม่ใช่ทำให้เปล่าๆ ก็ถือว่าเอาค่าตอบแทน

 หากไม่มีการตกลงอัตราค่านายหน้ากันไว้เป็นเรื่องเป็นราว แต่เมื่อเข้าใจได้ว่ามีค่าตอบแทนเมื่อไหร่ก็ต้องใช้อัตราที่ปฏิบัติกันเป็นธรรมเนียมทั่วไปจ่ายให้กัน

 เมื่อชี้ช่องให้เขาตกลงกันได้แล้ว ก็ถือว่าหน้าที่นายหน้าเสร็จสิ้นสมบูรณ์ เก็บเงินค่าตัวได้ แต่นายหน้ามักถูกกั๊กค่าบำเหน็จไว้ เพราะถือว่าคู่สัญญายังไม่ได้เงินเลย

 ในทางกฎหมาย ถ้าไม่ได้ตกลงเงื่อนไขกันไว้เป็นประการอื่นแล้ว เมื่อเขาตกลงก็เกิดสัญญาตามกฎหมายแล้ว ไม่ต้องไปสนใจว่าหลังจากการทำสัญญาจะมีการผิดสัญญากันหรือไม่ หรือมีอันต้องเลิกสัญญากันไป นายหน้ามีสิทธิได้ค่าตอบแทนไปแล้ว

 เป็นนายหน้าสองทางได้หรือไม่ ก็ต้องดูว่าขัดแย้งกันหรือเปล่า หรืออีกฝ่ายรับรู้และยินยอมให้รับเป็นนายหน้าหรือไม่ หากไม่ว่าอะไรจะเป็นนายสองหน้าก็ตามอำเภอใจรับค่านายหน้าไปสองเด้งเลย
 
 ส่วนคนที่หานายหน้าให้ช่วยหาคนมาทำสัญญา ก็ต้องคุยกันให้ชัดเจนว่าจะจ่ายค่านายหน้ากันตอนไหน หากต้องการให้คู่สัญญาชำระเงินมาเสียก่อน ก็ทำได้ กฎหมายก็ไม่ว่าอะไรที่จะเค็มใส่กัน กำหนดการชำระค่านายหน้าก็ตามอัตรากี่เปอร์เซ็นต์ของเงินที่ได้รับหากมีการผ่อนชำระเป็นคราวๆ ก็ยังได้

 นอกจากนี้ก็ควรมีกำหนดเวลากันเอาไว้ ว่าจะให้เป็นในระยะเวลาสักเท่าไหร่ ถ้าไม่กำหนดเวลาไว้ แต่เปลี่ยนใจไม่อยากให้เป็นนายหน้าก็ต้องรีบบอกเลิกเขาเสียก็ได้

 นายหน้าบางรายก็เค็มไม่น้อยหน้ากัน จะทำข้อตกลงห้ามไม่ให้ไปหาว่าจ้างคนอื่นเป็นนายหน้าให้ ต้องให้ฉันเป็นคนเดียว ก็ทำได้ ขึ้นอยู่กับว่าจะต่อรองกันอย่างไร

 ในฝ่ายที่นายหน้าเข้ามาติดต่อจนติดใจยอมไปทำสัญญากับอีกฝ่าย ก็ต้องเข้าใจว่านายหน้าไม่มีสิทธิไปรับเงินแทนคู่สัญญา อย่าได้ใจง่ายจ่ายเงินให้นายหน้าไป เว้นแต่จะได้หนังสือมอบอำนาจให้รับเงินแทนกันได้ไว้ชัดเจน ไม่เช่นนั้นจะอ้างว่าจ่ายแล้วไม่ได้

 และเราสามารถที่จะให้คนอื่นทำหน้าที่นายหน้าให้ด้วยหรือไม่ รวมทั้งอาจกำหนดเงื่อนไขให้จ่ายค่าตอบแทนต่อเมื่อได้เงินจากคู่สัญญามาไว้กับมือก็ได้ทั้งนั้น

 สิ่งที่อาจสับสนในบทบาทตัวเองได้ก็คือ เราจะแต่งตั้งให้เขาเป็นนายหน้าหรือว่าตัวแทน เพราะผลความรับผิดชอบและสิทธิจะแตกต่างกัน 

 การเป็นนายหน้า ค่าใช้จ่ายทั้งหลายนายหน้าลงทุนออกเอง และไม่มีความผูกพันจะต้องไปรับผิดชอบหากนายหน้าไปหว่านล้อมอย่างไร แต่ถ้าเป็นการตั้งตัวแทนเมื่อไหร่ ตัวการที่แต่งตั้งก็ผูกขาตัวเองไว้กับขาของตัวแทน

 การกระทำใดๆ ที่ตัวแทนทำไปในเรื่องที่มอบหมายแต่งตั้ง ตัวการต้องรับผิดชอบต่อบุคคลภายนอกเต็มตัวเสมือนหนึ่งเป็นผู้กระทำเองทั้งสิ้น บรรดาค่าใช้จ่ายทั้งหลายก็ต้องรับผิดชอบไป

 แม้จะออกหน้าเหมือนกันก็ต้องคุยกันให้เข้าใจว่าจะผูกสัมพันธ์กันอย่างไร ความที่ไม่รู้ว่า ฉันเป็นใคร แทนที่จะได้คู่สัญญาก็จะกลายเป็นว่าได้คู่กรณีไป

"ศรัณยา ไชยสุต"