
ศิลป์แห่งแผ่นดิน - แวะชมปราสาทเมืองสิงห์
ผมได้รับเชิญจากเขตพื้นที่การศึกษากาญจนบุรี เขต 3 ไปเป็นวิทยากรในกิจกรรมที่เรียกง่ายๆ ว่า ค่ายแต่งเพลง ที่ อ.ไทรโยค จ.กาญจนบุรี พร้อมกับวิทยากรอีก 2 ท่าน คือ พี่หงา คาราวาน สุรชัย จันทิมาธร และ ตุ๊ แครี่ออน หรือ สุธน สุทธิทักษ์ ณ รีสอร์ทแสนงามริมน้ำแควน้
แวะเวียนมาไทรโยคหลายครั้งอยู่ เพราะติดใจผักหวาน และมาเมืองกาญจน์เพราะหลงเสน่ห์เห็ดโคน ปกติผมไม่ใช่คนช่างเสาะช่างหาหรอกครับ มาระยะหลังๆ นี้ถึงได้ฝึกได้หัด หลังจากใช้ชีวิตแบบตามใจไม่ค่อยได้ดูแลร่างกาย โดยเฉพาะเรื่องอาหารการกิน อยู่บ้านปกติเมื่อถึงเวลาอาหารก็สักแต่หาอะไรใส่ท้อง พอให้ผ่านไปมื้อมื้อหนึ่ง ตามประสาคนขี้เกียจ ถ้ามีกล้วยน้ำว้าแขวนไว้สักหวี วันทั้งวันก็อยู่ได้ จนเมื่อผมมีครอบครัว มีลูกมีเต้า ถึงได้หวนมาเข้าครัว เป็นพ่อบ้านพ่อเรือน ฝึกหัดทำอาหาร และเริ่มปลูกโน่นปลูกนี่ทำสวนครัว
เมื่อมีโอกาสได้เดินทางไปต่างจังหวัดบ้าง หูตาก็เริ่มสอดส่ายหาผักโน่นผักนี่เอากลับมาปลูก ขึ้นบ้างไม่ขึ้นบ้าง อย่างผักหวานป่านี่ ผมก็ซื้อต้นกล้าจากเมืองกาญจน์มาปลูกหลายครั้ง ยังไม่รอดเลยสักที
อยู่บ้านก็หัดทำอาหาร เวลาเดินทางก็ได้ชิมรสชาติอาหารประจำถิ่นต่างๆ ลิ้นจระเข้อย่างผมก็พอจะแยกแยะกลิ่นรส จดจำเอามาทำบ้างที่บ้านให้ครอบครัวได้รู้ฝีมือเสียบ้าง
อยู่กับเด็กๆ เยาวชน 2 คืน แต่งเพลงกันได้นับสิบเพลง เห็นพวกเขามีความสุข ร้องเพลง เล่นดนตรี ปรบมือ หัวเราะ ยิ้มแย้มแก้มใส ผู้อาวุโสอย่างผมก็ชื่นใจ ขากลับมีโอกาสแวะชมปราสาทเมืองสิงห์
ปราสาทเมืองสิงห์ ตั้งอยู่ ต.สิงห์ อ.ไทรโยค โบราณสถานศิลปกรรมเขมรแบบบายน สร้างตามคติพุทธศาสนา นิกายมหายาน เมื่อประมาณพุทธศตวรรษที่ 18 แผนผังปราสาทเป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า มีกำแพงแก้วศิลาแลงล้อมรอบ องค์พระปรางค์ประธานก่อด้วยศิลาแลง ประดับปูนปั้น ฐานย่อมุม มีโคปุระ หรือซุ้มประตู 4 ทิศ แต่ละมุมเป็นซุ้มทิศ 4 ซุ้ม ระหว่างซุ้มทิศแต่ละซุ้มกับโคปุระเชื่อมต่อด้วยระเบียงทางเดินมุงหลังคา ประดับบราลีดินเผาที่สันหลังคา บรรณาลัย ซึ่งเป็นเสมือนคลังวิทยาการเก็บเอกสารคำสอนในศาสนาพรามณ์ขนาดเล็กรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า หน้าพระปรางค์ประธานด้านตะวันออกมีร่องรอยของระเบียงเครื่องไม้รูปกากบาท มุงหลังคาด้วยกระเบื้องกาบกล้วย ด้านหน้าปราสาทนอกระเบียงคตเป็นลานปูด้วยศิลาแลง รอบปราสาทมีกำแพงแก้วล้อมรอบ และมีซุ้มประตูทางเข้าด้านทิศตะวันออกที่อยู่ในสภาพค่อนข้างสมบูรณ์
มีการขุดค้นพบเทวรูป พระโพธิสัตว์ นางปรัชญาปารมิตา พระพุทธรูปปางนาคปรก และพระโพธิสัตว์อวโลกิเตศวร ปางเปล่งรัศมี ปราสาทเมืองสิงห์ได้รับการประกาศเป็นอุทยานประวัติศาสตร์แห่งแรกของประเทศไทยครับ
ลองไล่เรียงมาตั้งแต่ เขาพระวิหาร พนมรุ้ง พิมาย ลพบุรี มาสิครับ ดูว่าอาณาจักรขอมโบราณนั้นยิ่งใหญ่เกรียงไกรขนาดไหน ที่เห็นเป็นประจักษ์พยานคือ วัตถุโบราณสถานที่ผ่านช่วงกาลเวลามาหลายศตวรรษ ชมโบราณสถานแล้วลงก้มดูตัวเรา ดูมือ ดูแขน ดูขา ดูเสื้อผ้าที่เราสวมใส่ ดูกล้องดิจิทัลที่เราคล้องคอมา ดูโทรศัพท์มือถือ ดูนาฬิกาที่ข้อมือ แล้วนึกย้อนเวลากลับไปสู่พุทธศตวรรษที่ 17-18 ที่นี่ที่เรายืนอยู่ ใต้ดวงตะวันดวงเดียวกันนี้ หลับตาเสียจากปัจจุบัน แล้วลืมตาขึ้นมาในอดีต..โอ..เราทำเช่นนั้นไม่ได้ ได้แต่จินตนาการ
ฝนตกปรอยๆ เดินอ้อยอิ่งนานไปจะพานเป็นหวัด ผมแวะซื้อต้นกล้าผักหวานมาอีก 20 ต้น (ถุงชำ) โดยได้รับคำแนะนำแบบกำชับอย่างดี ถึงวิธีปลูกโดยละเอียด คราวนี้หวังว่ามันคงจะรอด
"ศักดิ์สิริ มีสมสืบ"