พรมแดนของโลกมายา - ภาษาดนตรีไม่มีพรมแดน | คมชัดลึก

 ประมาณ 2 สัปดาห์ที่ผ่านมาเหลือบไปเห็นอัลบั้มของ แพท เมธินี  ศิลปินหญิงอีกคนชื่อ Anna Maria Jopek สะกดชื่อเป็นตัวอักษรไทยคงไม่ถูกแน่ พอเปิดปกแผ่นด้านในดูจึงรู้ว่าเป็นศิลปินจากประเทศโปแลนด์ และมีศิลปินร่วมชาติของเธออีกจำนวนหนึ่งมาร่วมทำงานในอัลบั้มชุดนี้ ด้วยแรงบันดาลใจจากการได้รู้จักและชมคอนเสิร์ตของแพท เมื่อครั้งไปทัวร์ยุโรป พวกเขาบันทึกเสียงอัลบั้มชุดนี้ในปี 2002 ครับ ภาษาที่ใช้แต่งคำร้องเป็นภาษาโปลิช ภาษาดนตรีเป็นสากล ปรากฏการณ์นี้น่าจะเป็นการท้าทายตลาดเพลงทุนนิยมไม่น้อย เพราะเป็นภาษาที่คนในโลกนี้ไม่คุ้นเคย
 

  อัลบั้มชุดนี้ใช้ชื่อว่า “Upojenie” มีความหมายว่า “Ecstacy” ปกแผ่นด้านในมีคำแปลเนื้อเพลงเป็นภาษาอังกฤษ ถ้าใครยังกังวลว่าจะฟังไม่รู้เรื่อง ใครที่เคยติดตามงานของแพท เมธินี ในรูปแบบบรรเลงดนตรีไม่มีคำร้องมาก่อน ในชุดนี้มีการแต่งเนื้อร้องและร้องได้ไพเราะด้วย เพียงแต่ไม่ใช่ภาษาอังกฤษเท่านั้น มีเพลงทั้งหมด 17 เพลง เป็นเพลงของแพท 7 เพลง เป็นเพลงพื้นบ้านโปแลนด์ 2 เพลง ส่วนที่เหลือเป็นเพลงที่อันนา และเพื่อนร่วมชาติของเธอเป็นผู้ประพันธ์ ส่วนการเรียบเรียงดนตรีนั้นมีทั้งแยกกันและร่วมกันทำ
 

  เท่าที่รู้จักกันโปแลนด์เป็นประเทศเล็กๆ ประเทศหนึ่งแถบยุโรปตะวันออก แต่กล่าวสำหรับโลกดนตรีแล้ว พวกเขาเคยรุ่งโรจน์มาก่อน แต่กาลเวลาในโลกยุคสงครามเย็นหยุดพวกเขาไว้ อยากให้ลองฟังในแทร็กที่ 13 เพลงชื่อ By On Byltu (Let It Stay) ที่แต่งคำร้องจากเพลง Farmer’s Trust อัลบั้ม Travels ของแพท เมธินี ความรู้สึกเก็บกดยังคงแสดงออกลึกๆ จากหลายบทเพลง เพลงสวดยามเย็นที่เอามาจากพื้นบ้านสะท้อนออกมาอย่างชัดเจน เสียงกีตาร์ 42 สายของแพท เข้ากันได้ดี รู้สึกวังเวงโหยหา นอกจากนั้นเครื่องดนตรีประหลาดที่เขาใช้ยังมีกีตาร์โซปราโน่ ลักษณะตัวเล็ก คอสั้น ในแทร็กที่ 4 เพลงนี้ฮาร์โมนีทำได้ดีทีเดียว โดยเฉพาะเปียโน
  

   ตามทรรศนะของผมเปรียบเทียบดนตรีแบบนี้หรืออาจจะจัดประเภทมันว่า "เวิลด์ มิวสิก" ก็ไม่น่าจะผิด เพราะมันเป็นดนตรีของคนดนตรี 2 ทวีป คือยุโรปและอเมริกา และทั้งสองฝ่ายยังคงอัตลักษณ์ทางดนตรีของตนไว้ไม่ว่าใครจะเล่นเพลงของใคร ภาษาพูดเขียนแม้จะแตกต่างกัน แต่ลักษณะโครงสร้างของภาษาตะวันตกด้วยกัน ความต่างนั้นถึงอย่างไรก็ยังน้อยกว่าภูมิภาคอื่น อาทิ ตะวันออกหรือแอฟริกา ถ้าติดตามงานของแพทมายาวนานจะพอเข้าใจว่าเสียงดนตรีหรือ จังหวะบางส่วนนั้นมาจากดนตรีแถบแอฟริกาบ้าง แถบละตินอเมริกาบ้าง พอเอามาเขียนคำร้องเป็นภาษาโปลิชแล้ว มันเป็นความลงตัวไปได้อย่างไร หรือเป็นไปได้ไหมว่านั่นคือภาษาดนตรี

 ถ้าจะมองในมุมมิติของการตลาดแทบจะมองไม่ออกเลยว่า ผลงานชิ้นนี้อุบัติขึ้นจากการริเริ่มวิจัยวางแผนของค่ายเพลงยักษ์ของโลกทุนนิยม จากข้อสังเกตง่ายๆ ของผม ศิลปินดนตรีกลุ่มนี้บันทึกเสียงประมาณปลายปี 2002 กว่าจะผ่านมาถึงตลาดโลกใช้เวลาเท่าไหร่ คำนวณเอาเองครับ

 ถ้าใครเคยฟังเพลง แสงดาวแห่งศรัทธา ของจิตร ภูมิศักดิ์ ทำนองเพลงนี้มาจากเพลงของโปแลนด์ครับ

"วีระศักดิ์ สุนทรศรี"