eat play life อาทิตย์ที่ 2 เม.ย. | คมชัดลึก

โดย นันทขว้าง สิรสุนทร 

    เคยถามตัวเองทีเล่นทีจริง ว่าถ้อยคำ เทรนด์ สไตล์ที่เกี่ยวกับฟุตบอลนั้น เราชอบอะไรมากที่สุด...แล้วก็ตอบ “ทีจริง” มากกว่า “ทีเล่น” ว่า ชอบและรักคำว่า total football มากที่สุด ...
    รองๆ ไป ก็ fergie time, hand of god, ginga football ส่วน tiki-taka และ red machine ผมเฉยๆ เพราะ tiki-taka นั้น ดัดแปลง รีโนเวท มาจาก total football ของฮอลแลนด์ โดยใส่แท็กติคหรือกลยุทธ์ carousel เข้าไป (carousel แปลว่า ม้าหมุน.. เปรียบการต่อบอลของบาร์ซา เหมือนเท้าสู่เท้า วนหมุน ไหลลื่น เหมือนม้าหมุนไปเรื่อยๆ ไม่มีติดขัด)
    บางคำชอบเพราะ “เลวดี” อย่าง hand of god ดูเลวๆ กวน teen มีการเมืองมาเกี่ยวข้อง...และ - ดันทำโดยนักบอลที่เก่งที่สุด ตั้งแต่โลกมีมา (ในการเลือกทีมในฝันของนักบอลดังๆ มากมาย ในหน้าสุดท้ายของ four four two ระหว่างปี 1994-2017 ซึ่งผมมีแทบทุกเล่ม) นั้น มาราโดนามีชื่อติด “อยู่เรื่อยๆ” ขณะที่ เปเล นานทีปีหน จะโผล่มาแผ่วผิว..

    ส่วน fergie time เป็นถ้อยคำที่สื่อนอก เอามาเล่นบ่อยๆ เป็น double meaning คือทั้งช่วงเวลา comeback กลับมาชนะหลายเกม จนเป็นทริปเปิลแชมป์ 1999 และความหมายของเวลาหมดลงแล้ว เขาเลือกอำลาในปี 2013 กลับไปดูแลเมียรักที่สูญเสียพี่สาว จากมะเร็ง..เพราะภารกิจ 27 ปี ของ “เฟอร์กี” เสร็จสิ้นแล้ว
    เขา built & shaped แมนฯ ยู จนขึ้นมายืนแถวหน้า เหมือน มาดริด ลิเวอร์พูล บาร์ซา มิลาน ยูเวนตุส และ อาแจ็กซ์ ได้..
     ส่วน sexy football ของกุลลิท แม้ผมจะหลงใหลอัศวินสีส้ม 1988 แต่ศัพท์คำนี้ผมเฉยๆ ดูล่องลอย.. ไม่มีอะไร สร้างต่อ ในแง่รูปธรรม และความสำเร็จ (ยกเว้นถ้วย fa cup แสนสั้น)
    ที่เขียนถึง total football เพราะเมื่อเช้าวันศุกร์ 24 มีนาคม ที่ผ่านมา เป็นช่วงเวลาครบรอบ 1 ปีพอดีกับการจากไปของนักบอลในดวงใจตลอดกาล..นักเตะเทวดา “โยฮัน ครัฟฟ์”
    เทียบกับความเป็นตำนานแล้ว เขาน่าจะอยู่มากกว่าอายุแค่ 68 ปีแต่เจ้าของหมายเลข 14 ดันสูบบุหรี่ มากกว่า “กินข้าว” กินเหล้า มากกว่า นอน....พอมีข่าวเขาเป็นมะเร็งระยะสุดท้าย ในปลายปี 2015 ..ผมก็ค่อยๆ สั่งซื้อ อะไรที่เกี่ยวกับเขา.. มาได้จำนวนหนึ่งซึ่งเคยไปตามหา มอง เที่ยว มิวเซียมที่เกี่ยวกับเขาในสโมสรอาแจ็กซ์ ปี 2010
    ผมว่า มาราโดนา เก่งกว่า ครัฟฟ์ นิดหน่อยแต่นอกเหนือจากนี้ เบอร์ 14 ฮอลแลนด์ แดกดิบเบอร์ 10 อาร์เจนตินา แบบห่างชั้น (ทั้งที่ในความเป็นจริง ครัฟฟ์ ได้จำนวนแชมป์ทิ้งขาด มาราโดนา คือรวมทั้งนักเตะ ผู้จัดการทีม เขาฟาดไปเกือบ 40 โทรฟี ใน 3 สโมสร) และได้ทุกแชมป์ ยกเว้นฟุตบอลโลกที่ก็อดไปอย่างเฉียดฉิว..
    ครัฟฟ์ เป็นคนที่นำพา total football ข้ามน้ำข้ามทะเลมาก่อร่างสร้างตัวให้บาร์เซโลนา ทั้งในบทบาทของ player &manager บัลลงดอร์ 3 ปีติด ว่าหรูแล้ว แชมป์ยุโรป ทั้งนักเตะและผจก. ยังเจ๋งกว่านั้น เราต้องบอกว่าครัฟฟ์ คือ ศิลปินลูกหนัง เขาไม่ไปเล่นบอลโลก 1978 ที่อาร์เจนตินา ด้วยเหตุผล ไม่เห็นด้วยกับการเมือง ทั้งที่ทีมแกร่งมาก มีโอกาสเป็นแชมป์สูง ถ้าเขาไป..
    แต่เขาไม่ไปเล่นเพราะเขาเรียกร้องหลายอย่างที่ไม่ยุติธรรมกับนักเตะ กับทีมเวลาอ่าน total football ผมจะรู้สึกเหมือนอ่านวรรณกรรม 100 ปีแห่งความโดดเดี่ยวของ กาเบรียล การเซีย มาร์เกวซ, เหมือนฟังเพลงอัลบั้ม the night of the opera ของ Queen หรือดูหนังแบบ minimalism ของอับบาส
    ก็เหมือนที่ ครัฟฟ์ หล่นวาจาคลาสสิก
    “ฟุตบอลที่เรียบง่ายที่สุด .. สวยงามที่สุด มีประสิทธิภาพมากที่สุด ทว่าทำได้ยากที่สุด” ... จนอาจกล่าวได้ว่าถ้า total football คือโบสถ์ใหญ่ คือ cathedral โยฮัน ครัฟฟ์ ก็คือสถาปนิก ที่ลงเส้น แกะสลัก และก่อสร้างจนเสร็จและ - น่าสนใจว่า เมื่อวานนี้ที่บาร์เซโลนา จะตั้งชื่อสนามซ้อมสร้างใหม่ ตั้งชื่อถนนเป็นชื่อเขารวมทั้ง ลูกชายเขา ก็จะมอบบัลลงดอร์ 1974 ให้มิวเซียมสโมสร นั้น
    มาราโดนา กับ ครัฟฟ์ จึงมีชื่อเป็นวัดโบสถ์ สนาม ถนน และร้านอาหารอยู่หลายแห่ง...เมื่อพูดถึง hand of god คนนึกถึง มาราโดนาเหมือนกับที่เวลาโลกพูดถึง total football ชื่อของครัฟฟ์ ลอยมาก่อน..ท่านนายพล ไรนุสส์ มิเชล
    หนึ่งปีหลังจาก “นักเตะเทวดา” จากไปด้วยโรคมะเร็งปอด มีหนังสารคดีเกี่ยวกับเขาหลายเรื่อง เอากลับมาตัดต่อหรือ edit ใหม่ มีตั้งแต่สมัยสร้างตัวกับอาแจ็กซ์ อัมสเตอร์ดัม มาจนถึงบาร์เซโลนา ที่เขาสาวรากฐานเอาไว้ทุกอย่าง เรียกว่าเหมือน เฟอร์กี กับแมนฯ ยู คือ built & shaped จนยักษ์ใหญ่จากแคว้นคาตาลัน ผงาดขึ้นมาในทศวรรษที่ 92 โดยปี 1992 ครัฟฟ์ พาทีมนี้ขึ้นไปเป็นแชมป์ยูโรเปี้ยนครั้งแรก
    ถ้ายังไม่อิ่มจากสารคดี ขอแนะพ็อกเก็ตบุ๊กเล่มใหม่สีส้ม ที่ตีพิมพ์ใหม่ มีหน้าของเขาพร้อมฉากหลังสีส้ม ที่สะท้อนถึง “อัศวินสีส้ม” ที่มาพร้อมกับ total footbal อันเป็น trademark ของเขา พออ่านจากหนังสือเล่มใหม่ชื่อ cruyff นั้น เพิ่งทราบว่าเขาเขียนในตอนที่เขาป่วย และในหลายอักษรเหมือนเขาจะรู้ว่าวันเวลาในชีวินของเขาหมดลงแล้ว การเป็นมะเร็งระยะสุดท้ายที่ปอด
    แม้แต่ “เทวดา” ก็สู้ไม่ไหว...
    แล้วค่ำวันที่ 24 มีนาคม 2016 เจ้าของหมายเลข 14 ที่ เธียรี อองรี กับ เป๊ป เทิดทูน ก็จากไปอย่างสงบ...
    ที่นาที โมงยามนี้ เวลานี้...
    ครัฟฟ์ คงชวนท่านนายพล ไรนุส มิเชลล์
    ค่อยๆ รินและดื่มไวน์แพง
    อยู่ในสรวงสวรรค์...