
มองผ่านเลนส์คม - เหมือนไม่ต่าง
ในกระบวนหนังสือที่ชอบอ่านนั้น มีประวัติศาสตร์รวมอยู่ด้วย โดยเฉพาะบรรดาจดหมายเหตุหรือบันทึกความทรงจำเกี่ยวกับประเทศสยามของชาวต่างชาติในยุคต่างๆ ถ้าคนไทยไม่หลงตัวว่าดีวิเศษกว่าใครๆ ทั้งหมด ก็น่าจะยินดีที่ได้เห็นตัวเองจากมุมมองของคนอื่นบ้าง
ภาพของเราที่เราคิดว่าเราเป็นหรืออยากเป็น กับภาพของเราที่เขาเห็นหรือคิดว่าเราเป็น ช่วยทำให้ภาพที่เป็นจริงของเราชัดเจนขึ้น เพราะสิ่งที่เราคิดว่าเราเป็นหรืออยากเป็น กับสิ่งที่เราเป็นจริงๆ อาจไม่เหมือนกันก็ได้
ไม่กี่วันที่ผ่านมา หยิบหนังสือของ วันวลิต ขึ้นมาอ่านอีกรอบ
วลิต เป็นชื่อเรียกในสำเนียงไทยของ เยเรเมียส ฟาน ฟลีต (Jeremias Van Vilet) พ่อค้าชาวฮอลันดาที่เข้ามาติดต่อค้าขายกับสยามในรัชสมัยของพระเจ้าปราสาททองแห่งกรุงศรีอยุธยา โดยระหว่างที่ทำงานในกรุงศรีอยุธยาเป็นเวลา 9 ปี (พ.ศ.2176-2185) นั้น เขาได้เขียนหนังสือสำคัญเกี่ยวกับกรุงศรีอยุธยาถึง 3 เล่ม เรียงตามลำดับคือ การพรรณนาเรื่องราชอาณาจักรสยาม (Description of the Kingdom of Siam) พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา (Chronicles of the Ayuthian Dyanasty) และ จดหมายเหตุวันวลิต (Historical Account of Siam)
พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยาฉบับวันวลิต เป็นประวัติศาสตร์ย่อของพระมหากษัตริย์แห่งกรุงสยามที่วันวลิตพยายามแสดงให้เห็นภาพของพระมหากษัตริย์แต่พระองค์อย่างรอบด้านมากที่สุด ตามข้อมูลที่เขาสืบค้นหรือได้ยินมา
จดหมายเหตุวันวลิตเป็นเรื่องราวทางประวัติศาสตร์ของการสงครามสืบราชสมบัติภายหลังพระอินทราชา กษัตริย์องค์ที่ 22 แห่งกรุงศรีอยุธยาสวรรคต
ส่วนหนังสือพรรณนาราชอาณาจักรสยาม ว่าด้วยกำเนิดของราชอาณาจักรสยาม การปกครอง ลักษณะเด่น ศาสนา การเป็นอยู่ของขุนนางและสามัญชน การพาณิชย์ และเรื่องอื่นๆ ที่น่าสังเกตเกี่ยวกับราชอาณาจักรสยาม
คนที่มีโอกาสได้อ่านงานของวันวลิตครบทั้งสามเล่ม มักพูดตรงกันว่าสนุกที่สุด
วันวลิตบรรยายถึงชาวสยามโดยรวมว่า เป็นพวกพูดมาก หลอกลวงเก่ง เต็มไปด้วยความโกหกมดเท็จ ถือโชคถือลาง เป็นทหารที่ไม่กล้าหาญ แต่จะโหดร้ายทารุณต่อศัตรูที่แพ้แล้ว ต่อคนที่พระมหากษัตริย์ไม่พอพระทัย (เพื่อประโยชน์ตน) และต่อคนต้องโทษ
ส่วนพวกขุนนางนั้น ไม่มีใครปรานีใคร ต่างคนต่างพยายามกล่าวร้ายผู้อื่น
"นิธินันท์ ยอแสงรัตน์"