
กวนเพลงให้น้ำใส - แจ็ค ธรรมรัตน์ คือ ฮีโร่ของเรา แต่สังคมไทยปล่อยให้เขาดิ้นรนเอง
น่ายินดีสำหรับ "แจ็ค" ธรรมรัตน์ ดวงศิริ ที่ชนะเลิศการประกวดจากเวที กีตาร์ไอดอล 2009 ที่ประเทศอังกฤษ และอย่างน้อยสื่อไทยเองก็ร่วมกันขานรับข่าวดีนี้ ให้เป็นที่รู้จักรับรู้กันในวงกว้าง
แต่สิ่งที่สื่อไทยไม่ได้ตั้งคำถาม หรืออาจจะลืมถามไปก็คือ ทำไมเมื่อเรามีคนเก่งๆ ไม่น้อย (ดังที่ปรากฏจากการชนะเลิศในเวทีต่างๆ ในแทบทุกวงการ) แต่ทำไมความก้าวหน้าของสังคมไทยจึงต่ำเตี้ยติดดินอยู่เช่นนี้ ไม่มีแม้กระทั่งชื่อติดอยู่ใน List ระดับ worldclass เหมือนอย่าง ญี่ปุ่น เกาหลี จีน หรือแม้กระทั่งเวียดนาม
หรือเป็นเพราะสังคมไทย ไม่เคยสนับสนุนให้พวกเขาสานต่อศักยภาพนี้อย่างต่อเนื่อง จนเกิดการเปลี่ยนแปลงในทางสร้างสรรค์อย่างเป็น “รูปธรรม”
หรือเป็นเพราะสังคมไทยต้องการฮีโร่ แต่ไม่ต้องการลงทุน
ตัวอย่างของเรื่องหักมุม นร.สาวไทย ไม่ได้คว้ารางวัลหนังสั้น จากเมืองคานส์ ที่เคยเป็นข่าวมาก่อนหน้านี้ สะท้อนความจริงพื้นฐานในเรื่องนี้ ว่าบางครั้งเรารู้สึกขาดแคลนฮีโร่ และต้องการใครสักคนมาปลอบประโลม
แต่แทนที่จะสนับสนุนให้มีการสร้างและผลักดันให้เกิดคนเก่ง-คนดี เรากลับเลือกจะรอให้พวกเขาเหล่านั้นดิ้นรนเกิดขึ้นมาเองมากกว่า
การที่เราสนใจเฉพาะผู้สร้างชื่อเสียง (ไม่ว่าจะสร้างจริงหรือไม่จริงก็ตาม) สะท้อนว่าสังคมไทยสนใจแต่ผลลัพธ์ที่ปลายทาง โดยไม่ลงทุนที่จะสร้างขึ้นด้วยตัวเอง และต้องการรอให้สังคมภายนอกเป็นผู้บอกกล่าวถึงคุณค่าที่เรามีอยู่
เกือบทุกครั้ง การเกิดขึ้นของฮีโร่ จึงเป็นการดิ้นรนของปัจเจกบุคคลโดยลำพัง รัฐและสังคมแทบไม่เคยสนับสนุนพวกเขาตั้งแต่เริ่มแรก คำถามที่เกี่ยวข้องกับประเด็นนี้ก็คือ เรามีศิลปิน นักแสดง นักดนตรี คนสร้างหนัง ที่พยายามทำงานสร้างสรรค์อยู่ทุกเมื่อเชื่อวัน แต่เหตุใดเมื่อผลงานเสร็จสิ้น เรากลับมีผู้คนให้ความสนใจและชื่นชมในวงจำกัดเกือบทุกครั้ง
เพราะเราไม่สนใจที่จะสนับสนุน หรือส่งเสริม แต่พอใจที่จะได้มาอย่างง่ายดาย ใช่หรือไม่
ขณะที่หน่วยงานทางวัฒนธรรมบ้านเรา เน้นบทบาทหน้าที่การงานไปยังเรื่องเอกลักษณ์และรากเหง้าทางวัฒนธรรมเป็นหลัก ซึ่งแม้จะเป็นหน้าที่ด้านหนึ่งที่ต้องกระทำก็จริง แต่บางครั้งอาจจะหลงลืมไปว่า การทำงานวัฒนธรรมก็ต้องสอดรับกับวิถีชีวิตของผู้คนร่วมยุคร่วมสมัยด้วยเช่นกัน
กรณีของ แจ็ค ธรรมรัตน์, เอกชัย เจียรกุล, ณรงค์ ปรางค์เจริญ และใครอีกหลายคน คือสิ่งที่รัฐไทยควรจะคิดหาโครงการต่างๆ เพื่อ “ต่อยอด” ให้พวกเขาเหล่านั้นสามารถทำงานสร้างสรรค์ได้อย่างต่อเนื่องและยั่งยืน รวมถึงผลักดันให้เยาวชนไทยที่มีความสามารถ ก้าวขึ้นมาเป็นฮีโร่คนถัดๆ ไปอย่างจริงจังเสียที
ก่อนที่พวกเขาจะเหนื่อยล้าและหมดแรงกันไปเสียก่อน
"อนันต์ ลือประดิษฐ์"