
รู้ทันกฎหมาย - รับน้อง
เป็นประเพณีนิยมกันมานานแล้ว เปิดเรียนกันทีคนที่มาใหม่ได้ชื่อว่า "น้อง" พี่ๆ ก็ต้องต้อนรับเป็นธรรมดา และก็ต้องทำให้หวือหวาประทับใจ ให้มันแปลกและต้องใหม่ไม่เหมือนปีก่อนๆ น้องๆ จะได้จดจำ
เมื่อนิยมกันมาหลายสิบปี วิธีการก็เริ่มซ้ำซาก หากจะให้แตกต่างก็ต้องสร้างเทรนด์ใหม่ วันรับน้องเลยกลายเป็นวันที่น้องต้องยอมพี่ๆ จะทำอะไรก็ทำได้ แม้จะเลือดตกยางออก บางทีไม่ใช่แค่แผลถลอก แต่ปางตาย
ปีนี้ก็หนีไม่พ้นจนขี้เกียจอ่านข่าว สอบเข้าสถาบันบางแห่งได้ ใช่จะดีใจแต่กลับกังวลว่าจะตายในเทอมแรกหรือไม่จากความรักของพี่ๆ ที่รับน้องใหม่ จนบางรายต้องย้ายสถาบันยอมเสียอนาคตดีกว่าเสียชีวิต
บรรดาอาจารย์ผู้ควบคุมดูแลก็แห่กันออกกฎ ออกระเบียบ เด็กๆ ก็หาวิธีแยบยลที่ไม่ต้องมาชนกับอาจารย์ด้วยการไปต้อนรับน้องกันนอกสถาบัน เป็นอันว่าไม่สามารถเลิกรับน้องได้ และไม่สามารถจัดการให้การรับน้องเป็นของมงคลได้เช่นกัน
ในทางกฎหมาย การทำให้อีกคนได้รับอันตรายเป็นความผิด แม้จะพร่ำบอกว่าพี่ไม่คิดจะทำร้าย แต่วิธีการที่ทำไปเมื่อเล็งเห็นได้ว่ามันจะส่งผลร้ายแก่เขา ก็เอาข้อหาทำร้ายร่างกายไปได้ ไม่อาจแก้ตัว
แต่ก็ต้องบอกกันไว้ในที่นี้ ไม่ใช่เพียงพี่ที่ต้องรับผิดชอบ บางทีคนที่เป็นน้องก็ไม่อาจร้องเรียกอะไรได้ เพราะตัวเองทำให้ตัวเองเสียหาย
พี่ๆ ทั้งหลายที่ร่วมงานรับน้องใหม่ก็อย่าคิดว่าไม่ได้เป็นคนจัดงาน ไม่เพียงคนที่ออกแบบการรับน้องเท่านั้น คนที่ร่วมกันสนุกสนานต้อนรับก็อาจถูกจับในข้อหาทำร้ายร่างกายได้ แม้จะไม่ใช่มาสเตอร์มายน์จอมวางแผนการ แต่ไปร่วมปฏิบัติการรับน้องใหม่ ก็อาจได้ชื่อว่าร่วมมือกันกระทำความผิด
อย่าคิดที่จะอ้างว่าน้องเห็นดีเห็นงามตามพี่ แม้ว่างานนี้น้องจะยินยอมให้ทำแค่ไหน ก็ต้องดูเจตนาและพฤติการณ์ของคนกระทำเป็นสำคัญว่า ทำไปแล้วเกิดอันตรายโดยเล็งเห็นได้ว่ามันจะเป็น
ส่วนใหญ่ก็เดากันได้ว่าน้องต้องยอมทำ แม้มันจะทำให้ต้องเจ็บเนื้อตัวร่างกายหรือทำให้อับอายขายหน้า แต่ว่าเป็นการจำยอมมากกว่าเต็มใจ ไม่อาจนำมาใช้เพื่อไม่รับผิดตามกฎหมายได้เลย
เพราะต่อให้ยอมทำด้วยความเต็มใจแค่ไหน ถ้าสิ่งที่พี่เขาทำไปเกิดความเสียหายแก่ร่างกายก็ไม่วายพ้นผิด ถ้าสามารถคาดคิดเห็นได้ตามปกติว่าการทำอย่างนั้นมันจะเกิดความเสียหาย
ข้อสำคัญแม้จะเห็นได้ว่าอาจเกิดความเสียหาย แต่พี่ไม่ได้เป็นคนทำอะไร แค่ออกแบบงานเอาไว้ว่าให้น้องทำโน่นนี่ไป โดยไม่ได้บังคับกะเกณฑ์อะไร แล้วคุณน้องก็หัวอ่อนทำไป เกิดความเสียหายจะไปโทษพี่ก็ไม่ได้เหมือนกัน
แม้น้องใหม่อาจมีความเกรงใจถึงยอมทำ ก็ต้องตอบคำถามตัวเองให้ได้ว่าน้องจะปฏิเสธก็ได้แต่ไม่เซย์โน เพราะกลัวพี่โมโหไม่รักหรือไม่ต้อนรับหลังจากเข้ามาเรียน อย่างนี้ถือว่าทำเองเจ็บเอง
เหมือนกับมีคนบอกว่าถ้าอยากเป็นน้องที่ดีของพี่ก็ให้ไปโดดตึกจากชั้นสี่ลงมา ถ้าไม่โดดถามว่าพี่จะทำร้ายอะไรไหม ก็ไม่ใช่ไม่มี เกิดน้องเชื่อพี่แล้วไปโดดจริง แข้งขาหักจะทึกทักว่าพี่ทำร้ายน้องไม่ได้ มันไกลเกินกว่าจะเอาผิดทางกฎหมายกับพี่เขา
การเชียร์ให้น้องดื่มเหล้าจนตาย ก็อาจไม่ได้เป็นความผิดของพี่ เพียงเพราะน้องคนนี้บ้าจี้ยุขึ้น แต่ถ้าพี่บังคับจับกรอกนั่นก็รับไปเต็มๆ
การรับน้องใหม่ไม่ใช่เรื่องใหม่ การรับแบบโหดร้ายทารุณจนมีการบาดเจ็บล้มตายก็ไม่ใช่เรื่องใหม่ที่ไหน แต่เป็นเรื่องใหญ่ที่แก้ไขกันไม่ได้สักปี แต่ที่ต้องรับรู้เอาไว้ก่อนรับน้องคนใหม่ อย่าให้กลายเป็นคดีอาญา
"ศรัณยา ไชยสุต"