James Bond : Skyfall หนังที่สนุกที่สุด

                    ระหว่างที่ Skyfall จะลงโรงฉายทั่วโลก มีหนังสือเล่มหนึ่งเขาสร้างสมมุติฐานเล่นๆ ขึ้นมาว่า หาก บอนด์เป็น "เพศหญิง" เขาจะเลือกเล่นอะไรในสามอย่างนี้ โป๊กเกอร์, บาคาร่า และรูเลตต์ ?

                    ถ้าไปถามใครอื่นก็คงมีการวิเคราะห์เจาลึกกันไปมากมาย แต่ถ้าใครคนนั้นไปถาม "บอนด์" ของแดเนียล เคร็ก ดูบ้าง เขาอาจจะตอบว่า "ใครแคร์"(วะ) เหมือนที่ครั้งหนึ่ง บริการมาถามเขาในหนังก่อนหน้านี้ว่า สั่งมาร์ตินี่แล้วจะต้องคนด้วยไหม คำตอบคือ "คนหรือไม่คนแล้วใครสนวะ"

                    คำพูดอะไรทำนองนี้ เป็นมุกเล็กๆ แต่มันสะท้อนอะไรได้หลายอย่างเมื่อหนังแฟรนไชส์อายุอานาม 50 ปี เดินทางมาอยู่ในมือของ แดเนียล เคร็ก ซึ่งจะว่าไป ค่อนข้างต่างไปจาก บอนด์ ในมือของคนอื่นๆ ไม่ว่าจะเป็นโรเจอร์ มัวร์, ฌอน คอนเนอรีย์, บรอสแนน หรือ ดาลตัน โอเคล่ะ, แดเนียล เคร็ก ไม่ได้ดูเป็น เจมส์ บอนด์ ที่มีสติมากเท่ากับ คอนเนอรีย์ ไม่ได้ดูเก่งแบบ โรเจอร์ มัวร์ หรือหล่อสมาร์ทอย่าง บรอสแนน แต่เขาคือ บอนด์ ที่ดูเป็นมนุษย์ มีเนื้อมีหนังและคนดูจับต้องได้มากที่สุด นับตั้งแต่มีการสร้างหนังชุดเรื่องนี้มา

                    ผมมีเหตุผลหลายอย่างที่จะพูดถึงจุดเด่นในหนัง Skyfall ไม่ว่าจะเป็นการเล่าเรื่องที่สนุก, การแสดงที่ดี, บทที่เต็มไปด้วยความคมคาย (กระทั่งท่ายืน นอน คุกเข่าในโบสถ์ก็มีความหมาย) และที่สำคัญ นี่คือ เจมส์ บอนด์ ตอนที่พาหนังกลับไปวิพากษ์วิจารณ์สังคมตัวเอง ตั้งคำถามอย่างจริงจังถึง "องค์กร" ที่ควบคุมและจัดการสิ่งต่างๆ มายาวนาน

                   และที่สำคัญมากที่ทำให้ บอนด์ ภาคนี้โดดเด่นก็คือ การสร้างตัวร้ายให้ "ทัดเทียม" กับพระเอก ซึ่งครั้งหนึ่ง วิธีคิดแบบนี้ทำให้ The Dark Night พาหนังไปได้ไกลมากเมื่อสร้าง "โจ๊กเกอร์" (ในร่าง ฮีธ เลดเจอร์)ให้ดูเป็นคู่ต่อกรที่แบทแมน ต้องพบของยากและตกเป็นรองอยู่ค่อนเรื่อง

                   และ - ถึงแม้ บท "ซิลวา" ของ บาร์เด็ม จะไม่ได้ไปได้ไกลและขึ้นชั้นคลาสสิคแบบที่ แอนโธนี ฮอฟกินส์ มีกับ The Silent of the Lamb แต่ใครจะเถียงล่ะว่า บท ซิลวา ของเขาไม่เพียงทำให้คุณค่าของ บอนด์ มีมากขึ้น แต่มันยังทำให้หนังแฟรนไชส์อย่าง skyfall กลายเป็นหน้าตาใหม่ๆ และมีอะไรมากกว่าจารีตกับขนบแบบฮีโร่ที่อยู่ในวัยกลางคน

                   ผู้กำกับที่จะทำอะไรแบบนี้ได้ หมายถึงสร้างพล็อตที่เล่าเรื่องอย่างสนุกสุดมันตลอดเวลา, แฝงความหมายและนัยไปตามฉากต่างๆ และพาหนังกลับไปพบรากเหง้าตัวเองอย่างมีชั้นเชิง คนทำหนังแบบนี้ได้มีไม่มากหรอก และหนึ่งในนั้นที่พิสูจน์ตัวเองไปแล้วคือ แซม เมนเดส ซึ่งเคยทำ American Beauty จนได้ออสการ์

                  ป่วยการที่จะเล่าว่า Skyfall พูดถึงอะไร มีเนื้อหาเกี่ยวกับอะไร เพราะโดยขนบของสายลับชื่อนี้ มันก็คือการออกไปจัดการตัวร้ายที่จะมาทำลาย ระรานต่อศีลธรรมอันดี แต่น่าสนใจมากกว่าว่า Skyfall จะวางน้ำหนักของตัวร้ายในตอนนี้ ให้เป็นใคร เมื่อมองว่า ระยะทางที่ยาวนานครึ่งศตวรรษนี้

                  เหตุผลหนึ่งก็เพราะโลกต่างๆ ของผู้ร้าย ที่ เจมส์ บอนด์ ตั้งแต่ปี 1962 กับ Dr.No วางมานั้น ได้ล่มสลายไปเรื่อยๆ ไม่ว่าจะเป็นคอมมิวนิสต์, เป็นรัสเซีย, เป็นศัตรูในสงครามเย็นที่ไม่ได้ระบุชื่อ, เป็นผู้ก่อการร้ายจากตะวันออก(หรือเปล่าไม่รู้) กระทั่งเป็นผู้ร้ายสมัยใหม่ที่น่าสนใจที่สุด นั่นคือ สื่อมวลชน

                  ที่เหลือก็อาจจะเป็นพวกเอเลี่ยน คนต่างด้าวหรือผู้ก่อการร้ายในตะวันออกกลาง

                  ดูเผินๆ Skyfall เหมือนโยนบาปให้กับตัวร้ายอย่าง ซิลวา แต่ถ้าพินิจกันดีๆ เราจะพบว่า หนังเรื่องนี้กลับมาวิพากษ์วิจารณ์องค์กรที่อยู่ "เบื้องหลัง" ซึ่งล้วนเป็นต้นเหตุมากมาย ตัวละครอย่าง บอนด์, ซิลวาและนางแมวร้ายในบ่อนพนัน มีสภาพที่เหมือนกันอย่างหนึ่งคือ ไม่ว่าจะมีความเก่งกาจเพียงใด ทั้งสามคนนี้ต่างถูกชักใยอยู่เบื้องหลัง

                  ทั้งยังเป็นและเคยเป็น

                  นั่นหมายความว่า แนวคิดหนึ่งของหนังที่เร้นซ่อนและซ่อนเร้นอยู่ใน skyfall ก็คือ ภาวะของการมองไม่เห็นหรือ invinsible man เจ้าภาวะที่มองไม่เห็นนี่แหละ ที่ทำให้คนทำงานไม่ว่าจะเป็นด้านดีหรือร้าย เกิดคำถามในใจว่า ตัวเองมีอยู่เพื่อสิ่งใด (ลองฟังภาษาอังกฤษที่เล่นคำในหนังดีๆ)

                  Skyfall เป็นคำสัญญาใหม่ว่า เมื่อโลกของมนุษย์เปลี่ยนไปมากและซับซ้อนขึ้น ไว้ใจกันได้น้อยลงทุกทีนั้น บอนด์ ก็ต้องพาหนังไปสู่อนาคตด้วยลีลาใหม่ๆ ซึ่งเราจะเห็นได้ว่า "โน ดริงก์"และ "โน เซกส์" อีกทั้งนอกจากจะเซ็กส์ไม่เยอะแล้ว ยังไม่ต้องมี gagget มาก

                  ราวกับจะบอกว่า เราต่างออกจากจารีตและขนบเก่าๆ ได้

                  แต่ไม่ควรลืมอดีตและความหลัง

                  จริงไหม บอนด์ ?

..........................................
(James Bond : Skyfall หนังที่สนุกที่สุดเรื่องหนึ่งของปีนี้ : คอลัมน์หนังโรงเล็ก : โดย... นันทขว้าง สิรสุนทร)