Gothic Lolitaยังกระเพื่อมในหนังยุคใหม่ | คมชัดลึก

           แม้คอสตูมเกี่ยวกับตุ๊กตา จะเคลื่อนไหวอยู่ในหนังยุคใหม่หลายเรื่อง แต่มันชัดเจนว่า fashion lolita เป็นสินค้าที่ฮิตมากกว่าสไตล์สีสันสดใจอย่างอื่น

          หลายคนคงยังไม่ลืมภาพของเสื้อผ้าดำๆ นัวร์ๆ ดูลี้ลับของตุ๊กตาสาวใน Air Doll หรือล่าสุดที่เด็กน้อยใน Frankenweenie ใส่เล่นกับเพื่อนๆ ในงานของ ทิม เบอร์ตัน ตัวอย่างเหล่านี้คือ การกระเพื่อมต่อเนื่องในโลกของแฟชั่นที่หนังเอามาจากสาย gothic Lolita ที่มีบทบาทในช่วง 5 ปีที่ผ่านมา

          เคยสงสัยว่า Fashion Lolita เป็นวัฒนธรรมของอะไรกันแน่
          Lolita นับเป็นแฟชั่น ของ “วัฒนธรรมย่อย”(sub-culture) เริ่มมีขึ้นและแพร่หลายในญี่ปุ่นตั้งแต่เมื่อทศวรรษที่ 1980 แต่ก็ยังไม่ได้ระบาดมาก จนกระทั่ง มีการนำเอาแฟชั่นแบบ gothic (แต่งตัว dark dark มืดดำ) มาผสมผสานกับกลิ่นอายความเป็นโลลิต้า จนกลายมาเป็น โกสุ โรริ (Gosu-rori)หรือเกิดคำเรียกใหม่ว่า Gothic Lolita
  
          ยูสึเกะ ทาจิมะ หัวหน้าบรรณาธิการของนิตยสารแฟชั่น Kera บอกกับหนังสือแฟชั่นเล่มหนึ่งของญี่ปุ่นว่า จากการผสมผสานกันระหว่างวัฒนธรรม Lolita กับ gothic ทำให้เกิดการผสมการมิทช์ ของแฟชั่นอื่นๆ เข้ากับโลลิต้าต่อไปอีกมากขอให้จับตาดูดีๆ นะครับ

          สิ่งที่จะติดตามมาเร็วๆ นี้ ก็คือ ไลฟ์สไตล์แบบ Lolita ที่กลายเป็นการแต่งตัว และความสัมพันธ์แบบข้ามชั้นอายุ เพราะผู้คนหันมาให้ความสนใจสไตล์ โลลิต้า ในด้านอื่นๆ อีก

          ซึ่งไม่เพียงแต่จะให้ความสำคัญในฐานะที่เป็นตระกูลหนึ่งของแฟชั่นเท่านั้น หากแต่มันได้กลายเป็น วิถีไลฟ์สไตล์ และวิถีชีวิตดังกล่าวที่เป็นกระแสอยู่ในญี่ปุ่น ตอนนี้ก็ระบาด แพร่กระจายไปในต่างแดนแล้ว
 
          เรื่องที่น่าสังเกตก็คือ การโถมตัวของคลื่นลูกใหม่อย่าง gothic Lolita นั้น มีความสมัยใหม่ของวัฒนธรรมญี่ปุ่นผสานอยู่ด้วย และความหมายนี้ก็คือ แฟชั่นโลลิต้า ได้มี “เทสต์” ของ “คาวาอิ” (ความน่ารัก) เจือปนอยู่
 
          สิ่งนี้คงทำให้พวกคนตะวันตก คนต่างชาติ ตื่นตะลึงกับมัน เนื่องจากมันแตกต่างจากแฟชั่น โกธิค ในยุคก่อน ที่มีความดาร์ค ดำๆ มืดๆ ผสมอยู่เยอะ”
 
          โลลิต้า เหมือนตัวแทนของวัฒนธรรมที่เป็นสีสันฉูดฉาด เหมือนวัฒนธรรมอเมริกัน และแน่นอน ฮัมเบิร์ต คือมุมของวัฒนธรรมยุโรป (ที่ฝ่ายหลังถูกฝ่ายแรก เล่นเอาจนอ่วม) ฉากที่ ฮัมเบิร์ต เกิดอาการวิงเวียน หัวหมุน คือ imagination ที่วรรณกรรม อาจต้องการบบอกว่า วิถีของยุโรปนั้น ถูกวัฒนธรรมขยะสมัยใหม่ของอเมริกัน เล่นงานเสียแล้ว
  
          โลลิต้า ถูกเขียนมา 50-60 ปี แล้ว แต่ระยะหลังๆ มันก็เหมือนกับถูกนำเอามา “รับใช้” การตลาดและการสินค้า (อาทิ ตอนไปสก๊อตแลนด์ คุณก็จะเห็นภัตตาคารที่ชื่อ เชคสเปียร์ หรือไปเวียนนา คุณก็จะพบร้านขายเครื่องดนตรีที่ชื่อ โมสาร์ท และถ้ามาขับรถผ่านแถวๆ รัชดา เราก็จะพบว่า มันมีชื่อของตำนานหลายนาม ทั้งที่มีอยู่จริงและอยู่ในเรื่องเล่าของกรีก)
 
          แต่กรณีของ โลลิต้า นั้น หากสังเกตได้ดี จะพบว่าสินค้าต่างๆ ทั้งเสื้อผ้าและมือถือ ตลอดจนรายการแฟชั่น มัก “หยิบใช้” ร่างเงาของสาวน้อยอื้อฉาวมา ด้วยการให้พรีเซนเตอร์เป็นเด็กสาว แต่งตัวรัดรูป มัดผมแบบโลลิต้า และทำท่าทาง ส่อความเป็นโลลิต้ามากที่สุด
 
          การตลาดแบบนี้ ทำให้สินค้าขายดีขึ้นมาทันที แต่การตลาดที่มาแรงก็คือ แฟชั่นเสื้อผ้าที่เราเรียกกันในวงการโฆษณาว่า แฟชั่น Lolita Y gen
  
          และมันกลายเป็นวัฒนธรรมส่งออกใหม่ล่าสุด นั่นก็คือ แฟชั่นที่เอาสาวน้อยมาแต่งตัวเป็นพรีเซ็นเตอร์ เอาเด็กสาวมาเดินตามถนนกับรองเท้าส้นตึก ที่มือสวมถุงมือถือร่มระบาย ชุดที่พวกเธอสวม ประดับประดาด้วยผ้าลูกไม้ และตกแต่งด้วยสายริบบิ้น การแสดงออก นั้นไร้เดียงสาแสร้งว่าเหนียมอาย แฟชั่นที่มีสไตล์แบบไม่ธรรมดานี้ ดึงดูดจินตนาการของเด็กสาว
(และเด็กหนุ่ม!) ไปทั่วโลก รวมทั้งในมาเลเซีย ก็มีให้เห็นอยู่บ้าง
 
          Ngun Mei Yan หรือ เมย์ เด็กสาววัยสิบเก้า เป็นประธานของชมรม lolita อย่างไม่เป็นทางการ (Malaysian Lolita Club) ก่อตั้งเมื่อปี 2006 ชมรมเริ่มขึ้นโดยมีวัตถุประสงค์เพื่อให้แฟนๆ ที่เป็น โลลิต้า ได้มารวมตัวกัน
 
          หลังจากผ่านไป เกือบสองปีถัดมา ชมรมแห่งนี้มีสมาชิกมากกว่า 70 คน พวกเขาจะมารวมตัวกันช่วงโรงเรียนหยุดหรือในวันหยุดของเทศกาลต่างๆ เพื่อความสนุกสนานเฮฮา ในการแต่งตัวอีกทั้งยังจะได้รับความรู้สึกถึงการมีชีวิตแบบ โลลิต้า อย่างแท้จริง
 
          เมย์ เคยเล่าให้นักข่าวของ NHK ฟังว่า “ฉันสนใจในแฟชั่น โลลิต้า มานานเกือบ 5 ปี ฉันจึงตัดสินใจริเริ่มก่อตั้งชมรมแห่งนี้ ตอนนั้นมันยังค่อนข้างเป็นความสนใจของคนกลุ่มเล็กๆ กิจกรรมหลักๆ ของเราตอนนี้คือการจัดระบบการรวมกลุ่ม เราก็จะได้เพื่อนใหม่ และแน่นอนคือ แต่งตัว พร้อมกับสนุกกับชีวิต”
 
          สาวกแฟชั่น โลลิต้า คนนี้ ติดตามอย่างกระตือรือร้น เน้นว่ามันเป็นสไตล์ ที่เข้ากันกับลักษณะนิสัยของพวกเธอด้วย เช่น ลูกไม้ ระบาย กับริบบิ้นต่างๆ ได้ความรู้สึกแบบ ผู้หญิง สไตล์โลลิต้า ปรากฏครั้งแรกจากหนังเรื่อง Kamikaze Girls และมีหลากหลายประดภทแยกย่อยออกไป
 
          อาทิ Gothic Lolita เป็นพวกแต่งกายแบบหม่นๆ มืดมัว แต่ก็ไว้ผมที่แลดูเป็นผู้หญิงอย่างสุดฤทธิ์ แต่งแต้มด้วย เมคอัพ แบบแรงๆ กลายเป็นเสียงของความมืดที่บดบังด้วยความไร้เดียงสาที่มองเห็นจากภายนอก
 
          หรือ Sweet Lolita* พวกเธอชอบสีสัน จะแต่งเติมด้วยเครื่องประดับทรงลูกกวาด หรือผลไม้ เพื่อเสริมความน่ารักของพวกเธอ รวมทั้ง Punk Lolita * พวกเธอจะผสมผสานความเป็น พั้งก์ กับ โลลิต้า เข้าด้วยกัน
 
          และโลลิต้าหรือภาพของเด็กสาว แต่งชุดเหมือนตุ๊กตาน่ารัก ก็จะอยู่ไปอีกนาน
 
          เพราะเขาว่ากันว่า มันแทนความฝันในใจผู้ชาย ที่อยากมีแฟนเป็นเด็กสาวแบบนั้น ขณะที่ฝ่ายหญิง ก็อยากจะเป็นตัวเองในภาพนั้น

          ไม่แน่ว่าตอนนี้ อาจจะอยากเป็นมุตตา มากกว่า โลลิต้า
.......................................
(หมายเหตุ Gothic Lolitaยังกระเพื่อมในหนังยุคใหม่ : คอลัมน์ หนังโรงเล็ก โดย... นันทขว้าง สิรสุนทร)