พริกกะเกลือ : เด่นจันทร์ | คมชัดลึก

          เด่นจันทร์ที่เป็นชื่อเรื่องนี้ไม่ใช่ “เด่นจันทร์” ในละครเพลง “เรยา เดอะ มิวสิคัล” ที่ผลิตโดยแมงโก้ทีวีในเครือเอ็นบีซี และกำลังจะเปิดแสดงในเดือนกันยายนที่จะถึงนี้ แต่เป็นเด่นจันทร์ที่มีชื่อเดิมว่า “บารมี” เป็นบัณฑิตมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ที่กำลังจะเข้ารับพระราชทานปริญญาบัตรด้วยเครื่องแต่งกายในเพศที่เธอเลือกเอง ไม่ใช่เพศตามกำเนิดในความหมายทางสรีรวิทยา
 
          เรื่องของคุณเด่นจันทร์เป็นข่าวโด่งดังไม่น้อย เพราะเหตุที่มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ประกาศเป็นทางการว่า ยอมให้เธอแต่งกายในเพศที่เธอเลือกได้
 
          เงื่อนไขประการเดียวของมหาวิทยาลัย ที่ทำให้เกิดประเด็นถกเถียงอย่างกว้างขวางคือ เธอต้องแสดงใบรับรองแพทย์ว่า เธอมีสภาพจิตใจตรงข้ามกับเพศกำเนิดของเธอจริงๆ เธอจึงจะได้แต่งหญิงตามเพศที่ใจเลือก ซึ่งถือเป็นการบำบัดชนิดหนึ่ง
 
          ถ้าไม่มีใบรับรองแพทย์ที่ว่า เธอก็ต้องแต่งชาย จะแต่งหญิงเข้ารับปริญญาไม่ได้
 
          ถ้าเป็นสักสิบปีก่อน คงมีหลายคนตกใจอกสั่นขวัญแขวนกับข่าวนี้ และกลัวไปกันใหญ่โตว่า ตายแล้ว ขืนปล่อยให้เกิดเรื่องแบบนี้สักครั้ง มันจะระบาดไปทั่ว แล้วผู้คนคงลุกขึ้นแต่งตัวข้ามเพศกันวุ่นวายไปหมด ซึ่งเป็นความคิดแบบโลกแคบ
 
          วันนี้เสียงตกใจมีเล็ดลอดให้ได้ยินประปราย เพราะกลุ่มเพศที่แตกต่างจากเพศหญิงชาย ได้ต่อสู้เพื่อสิทธิของตนมายาวนานมาก จนสังคมปัจจุบันยอมรับได้มากขึ้นแล้ว
 
          ที่เป็นประเด็นไม่ยอมรับและถกเถียงกัน กลับเป็นประเด็นในหมู่ผู้ที่เข้าใจประเด็นเพศสภาพด้วยกันเอง เช่นว่าด้วยเรื่องของการติดกับดักในขนบเรื่องเข้ารับพระราชทานปริญญาบัตร และโดยเฉพาะว่าด้วยเรื่องเพศสภาพ
 
          หลายคนประณามผู้บริหารมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ว่าไร้สติปัญญามาก ไม่มีความเข้าใจประเด็นเพศสภาพของมนุษย์ ไม่มีความเข้าใจเรื่องสิทธิเสรีภาพของเพศเลสเบี้ยน เกย์ ไบเซ็กช่วล และทรานสเซ็กช่วลหรือข้ามเพศ ซึ่งเรียกรวมว่ากลุ่ม LGBT หรือ GLBT แม้แต่น้อย เพราะแท้จริงแล้ว ทุกเพศที่ว่ามา เป็นเพศที่แตกต่างตามธรรมชาติ เป็นความแตกต่างอันปกติธรรมดาเช่นเดียวกับเพศหญิงต่างจากเพศชาย มิใช่ผู้ป่วยทางจิตที่จะต้องมาขอใบรับรองแพทย์
 
          ผู้เขียนเห็นด้วยอย่างมากว่า LGBT เป็นคนปกติธรรมดา และการแต่งหญิงหรือแต่งชายของกลุ่มทรานสเซ็กช่วลไม่ว่าจะผ่าตัดแปลงเพศแล้ว หรือยังมิได้ผ่าแต่รอโอกาสผ่า ก็เป็นเรื่องปกติธรรมดาเช่นกัน

          ใบรับรองแพทย์ว่าบุคคลใดบุคคลหนึ่งมีสภาพจิตใจตรงข้ามกับเพศกำเนิดเพื่อเข้ารับปริญญาจึงมิใช่เรื่องจำเป็น

          ถ้าใบรับรองแพทย์และการพบจิตแพทย์/นักจิตวิทยามีความจำเป็น ก็น่าจะสำหรับผู้ที่จะเข้ารับการผ่าตัดแปลงเพศเท่านั้น ซึ่งเป็นเรื่องละเอียดอ่อนกว่าการเลือกเพศเป็นเลสเบี้ยนหรือเกย์หรือข้ามเพศด้วยเครื่องแต่งกายภายนอก เพราะการผ่าตัดแปลงเพศคือการเปลี่ยนสรีระ และเคยมีกรณีที่เกิดขึ้นจริงว่า คนไข้บางคนผ่าตัดเปลี่ยนเพศไปแล้ว อยากจะกลับไปมีอวัยวะเพศแบบเดิมอีกครั้ง จึงสมควรต้องสนทนาพูดคุย ชั่งน้ำหนักความต้องการที่แท้จริง เพื่อประโยชน์ของผู้เข้ารับการผ่าตัดเอง  
         
          ในกรณีคุณเด่นจันทร์นั้น ด้านหนึ่ง ก็จริงว่า ข้อบังคับตามกฎระเบียบราชการให้เธอต้องมีใบรับรองแพทย์มาแสดงคือภาพสะท้อนความล้าหลังของระบบการศึกษาโดยเฉพาะในระดับผู้บริหารมหาวิทยาลัยซึ่งควรคาดหวังถึงลักษณะ “ปัญญาชน” ผู้ยึดกุมหลักการทางวิชาการได้มากกว่าเดินเซื่องๆ ทำตามกฎระเบียบ

          หากเมื่อมองอีกด้านหนึ่ง ถ้าเราจะบีบบังคับให้ผู้บริหารมหาวิทยาลัยที่ต้องประสานงานรอบทิศในสังคมขนบนิยม ให้ทำตามใจเราได้ทั้งหมดในทันที ก็ออกจะเป็นเรื่องใจดำเกินไปสักหน่อย สำหรับสังคมที่เรายังต้องเรียนรู้เรื่องแบ่งๆ พื้นที่กันอยู่นี้ ได้มาบ้างก็ต้องถือว่าดีกว่าไม่ได้
 
          ที่สำคัญก็คือ คุณเด่นจันทร์เองก็ยอมรับเงื่อนไขใบรับรองแพทย์ (ซึ่งอาจเพราะเธอเป็นทรานสเซ็กช่วล และทรานสเซ็กช่วลหลายคนก็อาจไม่รู้สึกว่า การพบจิตแพทย์เพื่อยืนยันว่ามีจิตใจไม่ตรงกับเพศกำเนิดเป็นเรื่องของการแปะป้ายโรคจิต เนื่องจากการสำรวจจิตไม่ได้แปลว่าป่วยทางจิต อีกทั้งเรื่องนี้ก็สัมพันธ์กับการผ่าตัดดังที่กล่าวมาข้างต้น) รวมถึงเธอเองก็มิได้ประกาศว่าจะเป็นผู้นำการต่อสู้ของกลุ่ม LGBT มากไปกว่าสู้เพื่อสิทธิของเธอเองที่เธออยากจะแต่งหญิงรับปริญญา ซึ่งแม้จะเป็นความฝันตามขนบเก่า แต่ในด้านหนึ่ง ก็ส่งผลสะเทือนต่อส่วนรวมเรื่องสิทธิของเพศอื่นนอกเหนือจากเพศหญิงชาย โดยที่เธอไม่ต้องชูป้ายว่าฉันกำลังสู้เพื่อส่วนรวม

          เป็นสิทธิของคุณเด่นจันทร์อย่างแท้จริงที่จะสู้เพื่อตัวเองและที่จะพอใจว่าการเข้ารับพระราชทานปริญญาบัตรเป็นความภูมิใจสูงสุดในชีวิต เพราะโลกนี้มีความแตกต่างหลากหลาย และผู้คนมากมายหลายพ่อหลายแม่ก็ล้วนมีความคิดแตกต่าง

          น่าสนใจกว่าที่จะมองแง่ดีว่า เราสามารถใช้เรื่องนี้เป็นจุดเริ่มต้นได้อีกครั้งสำหรับการตั้งคำถามและการทำความเข้าใจประเด็นเพศสภาพและสิทธิอันเท่าเทียมของทุกเพศในสังคมไทย ทั้ง หญิง ชาย เลสเบี้ยน เกย์ ไบเซ็กช่วล และทรานสเซ็กช่วล
.......................................
(หมายเหตุ เด่นจันทร์ : คอลัมน์ พริกกะเกลือ โดย... นิธินันท์ ยอแสงรัตน์
[email protected] <mailto:[email protected]>
<https://www.facebook.com/NithinandY>)