
การเดินทาง(ไม่)ว่างเปล่าของ'ปุ้ม-อณัญญา'
แขกรับเชิญ : การเดินทาง (ไม่) ว่างเปล่าของ "ปุ้ม" อณัญญา เที่ยงแท้
เปิดตัวกันอีกครั้งกับผลงานการเขียนของ ปุ้ม อณัญญา เที่ยงแท้ กับผลงานล่าสุด อันดับที่ 9 "การเดินทางที่ว่างเปล่า" ที่เพิ่งจัดงานแถลงข่าวผ่านพ้นไปที่หอจดหมายเหตุพุทธทาส โดยเล่มนี้ได้รับเกียรติจาก ดร.สุเมธ ตันติเวชกุล เลขาธิการมูลนิธิชัยพัฒนา, ทมยันตี และ สมศักดิ์ ปริศนานันทกุล เขียนคำนิยม
เธอบอกว่าเหตุที่จัดงานแถลงข่าวหนังสือเล่มนี้ เพราะได้แถลงข่าวครั้งสุดท้ายเมื่อปี 2548 คือเรื่อง "บันทึกท้ายโลง" ซึ่งเป็นผลงานเล่มที่ 4 เจ็ดปีที่ผ่านมาปุ้มเขียนหนังสือแบบเงียบๆ นำเงินไปทำบุญแบบง่ายๆ จนมาเล่มนี้เป็นเล่มที่ 9 ปุ้มตั้งใจกระจายบุญอีกครั้ง และส่งต่อกุศลผลบุญไปยังทุกๆ ท่าน และหลังจากแถลงข่าวแล้วปุ้มจะไปเรียนต่อที่อังกฤษ จึงอยากจะทำภารกิจตรงนี้ให้เสร็จสิ้นค่ะ
0 แรงบันดาลใจที่เขียนเรื่องนี้มาจากไหน
เกิดจากไปปฏิบัติธรรมซึ่งถือว่าได้เดินทางไปเที่ยวเก็บเกี่ยวประสบการณ์ชีวิตอีกรูปแบบหนึ่ง เพราะการเดินทางไปวัดปฏิบัติธรรมของปุ้มนั้น ไม่ได้ไปเพราะเป็นทุกข์ ไม่ได้ไปเพราะมีความจำเป็น แต่ไปเพราะอยากไป เหมือนตัวเองได้ไปเที่ยวแต่ในขณะเดียวกันก็ได้ไปค้นหาตัวเองด้วย การไปเที่ยววัดได้ประโยชน์หลายอย่าง ได้ธรรม ได้เที่ยว ได้สงบ แต่มีบางที่ที่ไปเพราะเหมือนเหตุการณ์นำพาให้ต้องไป เป็นเหตุและปัจจัยให้เราต้องเดินทางไปวัด เหมือนธรรมะจัดสรรเส้นทางไว้ให้แล้ว แต่ละครั้งแต่ละที่ที่เดินทางไปนั้นเป็นเรื่องแปลกที่ได้รับประสบการณ์ทางธรรมไม่เหมือนกันเลยสักครั้ง จึงคิดว่ามันเป็นเหมือนกับเราได้เดินทางไปเที่ยวและได้รับความรู้ที่หาจากที่ไหนไม่ได้ ถ้าหากว่าเราได้นำมาเขียนถ่ายทอดให้แก่คนอื่นๆ ได้อ่านด้วยก็น่าจะเป็นสิ่งที่ดี เป็นการเล่าเรื่องธรรมที่สนุกเข้าใจง่าย ซึ่งจะเป็นอย่างไรคงต้องอ่านจากในหนังสือเล่มนี้ค่ะ
0 การเดินทางท่องเที่ยวจะเข้ากันกับธรรมะได้อย่างไร
หลายคนคิดว่าการเดินทางไปวัดคือการไปหาความสงบใจ ซึ่งจริงๆ แล้วก็ใช่ แต่สำหรับปุ้มแล้ว การเดินทางไปวัดก็เหมือนเราไปอยู่ในสถานที่ที่เป็นธรรมชาติ อยู่กับป่า อยู่กับนก อยู่กับต้นไม้ เหมือนเดินทางไปท่องเที่ยวเหมือนกัน มีความสุขที่ได้ไปเที่ยวที่วัด และยังมีโอกาสได้ปฏิบัติธรรมอีกด้วย และที่สำคัญที่ได้มากกว่าการเดินทางไปเที่ยววัด ก็คือการได้ไปคุยกับพระอาจารย์ผู้รู้ ได้สติ ได้ปัญญากลับมา เป็นการเดินทางท่องเที่ยวที่เติมเต็มจิตวิญญาณให้แก่ตัวเอง การเดินทางท่องเที่ยวไปในทางธรรมคือความเหมือนที่แตกต่าง ได้ทั้งท่องเที่ยวและได้ทั้งธรรมะ การอยู่กับธรรมชาติจะทำให้เราได้เข้าใจอะไรต่ออะไรได้ง่ายขึ้น สบายขึ้น การเดินทางท่องเที่ยวกับธรรมะ ก็คือการท่องไปในธรรมชาตินั่นเอง
0 แล้วทำไมถึงเป็นการเดินทางที่ว่างเปล่า
คือชื่อหนังสือนี้แวบเข้ามาในหัว หลังจากที่ได้ไปวัดหลายๆ แห่งแล้ว ได้ข้อคิดข้อธรรมกลับมาไม่เหมือนกันสักวัดเลย ทำให้มีเรื่องราว จนเป็นความต่อเนื่อง บางท่านอาจไปวัดแล้วก็เหมือนกัน คือ ไปนั่งสมาธิก็ได้รู้ว่านั่งสมาธิคือแบบนี้ แล้วก็หาเวลาไปนั่งสมาธิ แต่สำหรับปุ้มไปแล้ว สิ่งที่ได้เป็นเหมือนการพอกพูนในสิ่งที่ไม่รู้ให้ได้รู้ เช่น ไปวัดสันป่าสักก็ได้มาอย่างหนึ่ง ไปวัดที่ลำพูนก็ได้รับความเข้าใจมาอีกอย่างหนึ่ง ไปวัดอุโมงค์ที่เชียงใหม่ก็ได้สติมาอีกแบบหนึ่ง ถึงได้ทำให้เกิดแนวคิดว่าการที่เราได้เดินทางไปยังที่ต่างๆ มากมายได้รับความสนุกสนานเพลิดเพลินนั้น การไปวัดเราก็ได้เหมือนกันแต่ได้มาในรูปแบบของการทำให้เราเกิดความเข้าใจในคำว่าชีวิตเพิ่มมากขึ้น ว่าสุดท้ายเรามาแบบมือเปล่า เราก็ไปแบบมือเปล่า พระพุทธองค์สอนให้เราอยู่กับความว่างเปล่า ความเข้าใจว่าสุดท้ายแล้ว ความว่างก็คือสิ่งสุดท้ายที่เราจะได้ในชีวิต ณ ลมหายใจเฮือกสุดท้ายหลุดลอยไป ทำให้เรายึดติดในเรื่องต่างๆ น้อยลงและว่างเบามากยิ่งขึ้น แต่ไม่ได้หมายความว่าตอนนี้ปุ้มละทางโลกได้หมดจดแล้ว เพียงแต่ว่าธรรมะที่เกิดจากการเดินทางนั้นทำให้เราเรียนรู้สัจธรรมแห่งชีวิตได้มากขึ้น ดีขึ้นค่ะ
0 ทำไมหนังสือถึงเน้นการเรื่องอริยสัจ 4
เพราะตัวปุ้มเองก็เคยทุกข์ ทุกข์มาก ทุกข์น้อย เป็นไปตามเหตุและปัจจัย ทุกข์ส่วนใหญ่เราก่อเองทั้งนั้น เห็นเพื่อนทุกข์ เห็นคนอื่นๆ ทุกข์ มันเหมือนเกลือจิ้มเกลือนะคะ ทุกข์ตรงไหนก็ดับตรงนั้น จริงๆ แล้วมันเป็นเหตุเป็นผลในตัวเองมาก ถ้านำอริยสัจ 4 มาใช้ได้ ปัญหาเรื่องความทุกข์จะน้อยลงไปเยอะเลย ปุ้มคิดว่าตรงนี้เป็นแก่นธรรมและเป็นทางลัดสกัดทุกข์ค่ะ
0 ไปปฏิบัติธรรมดีอย่างไร
ดีมากค่ะ ได้อยู่กับความว่าง เราเกิดมาเติมเต็มตัวเองตลอดเวลาโดยทางวัตถุ ถ้าได้เติมเต็มจิตวิญญาณบ้างก็ดีแน่ๆ อยู่แล้ว หามาแล้วไม่ได้ใช้ สะสมแล้วสุดท้ายก็ต้องให้คนอื่น พระพุทธองค์มีพรั่งพร้อมทุกอย่าง ท่านยังสละชีวิต วิญญาณ สังขาร ไปอยู่ใต้ต้นโพธิ์ ไปอยู่ในที่ที่ไม่มีอะไรให้เสวยสุขเลย แค่มีจิตใจที่บริสุทธิ์ก็สุขสุดๆ แล้วและสุขอย่างยั่งยืนด้วย ปุ้มเองก็ยังไปไม่ถึงไหน ยังต้องใช้ความเพียรอีกเยอะมากๆ กว่าจะได้ไปถึงนิพพาน
0 ธรรมะเปลี่ยนชีวิตคุณอณัญญาได้อย่างไร
เปลี่ยนเยอะมากค่ะ จากคนที่ใจร้อนเป็นไฟก็กลายเป็นเย็นลง จากคนที่ต้องชนะตลอดเวลาก็แพ้เป็น จากคนที่ฝังใจอยู่ในอดีตก็ปล่อยวางและหันมาอยู่กับปัจจุบันมากขึ้น ไม่อยากนอนกอดซากศพแห่งความคิดที่ขุดขึ้นมาสร้างสรรค์ใหม่ไม่ได้แล้ว รู้แล้วว่าไร้สาระและเสียเวลา ช่างมัน และไม่เป็นไรมากขึ้นค่ะ
0 นำธรรมะมาใช้กับมายาอย่างไร
ธรรมะใช้กับอะไรก็ได้ แต่ในฐานะที่ปุ้มอยู่ในวงการนี้ มีภาพลวงตาเยอะ ต้องใช้ความอดทนสูงมาก สูงต่อทุกๆ เรื่อง การแผ่เมตตา การเข้าใจว่าคนเราเกิดมาไม่เหมือนกัน มีอวิชชาไม่เท่ากัน มีเวรมีกรรมมาต่างกัน เป็นเครื่องสอนใจให้มองอะไรตรงตามความเป็นจริงมากขึ้น แม้แต่มายาก็เป็นสัจธรรมหนึ่งที่เราต้องเผชิญอยู่ทุกวัน ทุกคนเป็นครูของเราทั้งนั้นเลยค่ะ พยายามจับแก่นของธรรมะมาใช้ให้มากที่สุดเท่าที่สติปัญญาตัวเองจะพึงทำได้
0 มีข้อธรรมอะไรในการเตือนใจตนเองในชีวิตประจำวัน
ไม่ก่อกรรมใหม่ ขอใช้กรรมเก่า เข้าใจในธรรม นำทางตนเองค่ะ คิดถึงความตายที่ไม่มีใครหนีพ้น คิดถึงเวลาที่ผ่านไปเร็วมาก หากไม่ทำ ความดีตอนที่ยังมีลมหายใจ แล้วจะทำดีตอนไหนทันคิดถึงคำสอนของแม่และของพี่ชายที่ล่วงลับไปแล้ว คิดถึงการให้อภัยค่ะ
0 เหตุผลที่เขียนหนังสือเพื่อการกุศล เพราะที่ผ่านมาทั้ง 8 เล่มนั้น มอบเป็นการกุศลทั้งหมดเลย
เพราะได้ให้สัจจะกับตัวเองไว้ว่าจะเขียนหนังสือเพื่อสังคมจึงทำตามสัจจะค่ะและมีความสุขที่ได้ทำ
0 รายได้จากการจำหน่ายหนังสือ
ถวายพระอาพาธและถวายเป็นทุนการศึกษาแด่สามเณรในวัดทุรกันดาร สร้างห้องปฏิบัติธรรมที่วัดป่าวชิรบรรพต ชลบุรี และสร้างวิหารถวายปิยโปฎกธรรมสถาน ที่ลำพูนค่ะ
0 สิ่งที่อยากจะฝากบอกกับผู้ที่ได้อ่านหนังสือ
ชีวิตคือการเดินทางที่ไม่สิ้นสุดจริงๆ ค่ะ เพราะเป็นวัฏสังสารที่ตัวเราเองก็ไม่สามารถตามดูได้ตลอดสาย คนเราเกิดมาไม่รู้ว่ากี่ชาติกี่ภพแล้ว หากการเดินทางของเรายังหลงวนอยู่ เรายังมีเวลาพอที่จะเลี้ยวกลับมาหาเส้นทางการเดินทางที่จะทำให้เรามีความสุขอย่างแท้จริงได้ค่ะ เหมือนกับปกหลังหนังสือที่ปุ้มเขียนไว้ว่า ธรรมะไม่ใช่ยารักษาโรคแต่เป็นเครื่องกล่อมเกลาจิตให้คิดแต่สิ่งที่เจริญ จะเลี้ยวซ้ายก็สะดวก เลี้ยวขวาก็สบาย ตรงไปก็สว่าง และปุ้มเชื่อว่าตรงนี้แหละค่ะคือการเดินทางที่แท้จริงของชีวิต
----------
(หมายเหตุ : แขกรับเชิญ : การเดินทาง (ไม่) ว่างเปล่าของ "ปุ้ม" อณัญญา เที่ยงแท้)
----------