
กวนเพลงให้น้ำใส - ชวนไปฟัง คาราวาน ในมิติแจ๊ส
ต้องทำความเข้าใจก่อนว่า เพื่อชีวิตเป็นเรื่องของอุดมการณ์ในการทำดนตรี ไม่ใช่แนวดนตรี จริงๆ แล้ว จะเล่นแนวอะไรก็ได้ แต่ส่วนใหญ่จะถนัดในการเล่นโฟล์ก หรือออกไปในแนวลูกทุ่งกันมากกว่า เพราะฉะนั้นแล้ว การหยิบแจ๊สมาใช้กับเพลงเพื่อชีวิตก็เป็นเหมือนกับการทดลองอะไ
ทองกราน ทานา มือกีตาร์และไวโอลิน สมาชิกวงคาราวาน วงดนตรีเพื่อชีวิตระดับตำนานของไทยกล่าวไว้ ในตอนหนึ่งของบทสนทนาว่าด้วยคอนเสิร์ต คาราวาน แอท ฟรีแฮนด์ (Caravan @ Freehand) ซึ่งจะมีขึ้นในวันเสาร์ที่ 9 พฤษภาคมนี้ ณ หอประชุมศูนย์กีฬาไทย-ญี่ปุ่น ดินแดง
เป็นดังคำกล่าวของ ทองกราน ทานา คำว่า “เพื่อชีวิต” ที่ผู้คนในสังคมไทยรู้จักรับรู้กันนั้น ถึงที่สุดแล้ว เป็นเพียง “อุดมการณ์” หรือ “ชุดความคิด” ในการสะท้อนความเป็นไปของสังคม โดยมีอาภรณ์ของเพลงโฟล์กหรือเพลงลูกทุ่งห่มคลุมเท่านั้น หากเนื้อหาความคิดของ “เพื่อชีวิต” ยังอยู่ ศิลปินจะเล่นดนตรีแนวใดคงมิใช่ปัญหา (แม้ในยุคสมัยหนึ่ง เราจะสนใจเรื่องของความงามในความเรียบง่ายก็ตาม) พื่อชีวิต" โดยมีอาภรณ์ของเพลงโฟล์คหรือเพลงลูกทุ่งห่มคลุมเท่านั้น หากเนื้อหาความคิดของ "
ความพิเศษของคอนเสิร์ตครั้งนี้ ไม่เพียงอยู่ตรงพื้นที่เล็กๆ ที่มีขนาดจำกัด โดยจุผู้ชมได้เพียง 200 ชีวิต ซึ่งแฟนเพลงจะได้ซึมซับเสียงดนตรีอย่างใกล้ชิดและอบอุ่นเท่านั้น
แต่ยังอยู่ตรงการทดลองนำเสนอบทเพลงเพื่อชีวิตที่เรารู้จักคุ้นเคยกันดี ราว 15-16 เพลง ไม่ว่าจะเป็น คิดถึงบ้าน (เดือนเพ็ญ) ดอกไม้ให้คุณ หรือ หนุ่มพเนจร ด้วยสีสันใหม่ ผ่านการเรียบเรียงดนตรีและการเปิดพื้นที่ให้แก่การด้นสด หรือ อิมโพรไวเซชั่น ให้สมกับชื่อคอนเสิร์ต
นี่คือครั้งแรกๆ ที่เราจะได้ฟังเพลงเพื่อชีวิตในบริบทที่แตกต่าง ด้วยการนำแนวดนตรีแจ๊สเข้ามาผสมผสาน เพื่อให้เกิดความใหม่สด โดยมี นุ วุฒิวิชัย นักเปียโนแจ๊สที่มีชื่อเสียง ซึ่งเป็นหัวหน้าภาควิชาดนตรีแจ๊ส คณะดุริยางคศาสตร์ เป็นผู้ดูแลด้านดนตรี
ก่อนหน้านี้ไม่นานนัก ช่วงกลางปีพ.ศ.2551 เหล่าคณาจารย์วิทยาลัยดุริยางคศิลป์ มหาวิทยาลัยมหิดล นำโดย กฤษติ์ บูรณวิทยวุฒิ เคยพยายามเรียบเรียงดนตรีของคาราวาน ด้วยสำเนียงแจ๊สมาแล้วครั้งหนึ่ง เพื่อแสดงสดในเทศกาลแจ๊สหัวหิน
ในครั้งนั้น พวกเขาตระเตรียมทุกอย่างไว้สำหรับ หงา คาราวาน ในฐานะผู้ถ่ายทอดเสียงร้อง แต่ในที่สุดเกิดข้อขัดข้องบางประการ นักร้องนำบนเวทีในครั้งนั้น จึงกลายเป็น ปู แบล็คเฮด ไปในที่สุด
คอนเสิร์ต คาราวาน แอท ฟรีแฮนด์ ที่จะมีขึ้นในวันเสาร์ที่ 9 พฤษภาคมศกนี้ จึงนับเป็นครั้งแรกอย่างแท้จริง ที่เราจะได้ฟังการบรรเลงของวงคาราวานเต็มวง ประกอบด้วยสมาชิกหลัก คือ สุรชัย จันทิมาธร, มงคล อุทก, ทองกราน ทานา และ วีระศักดิ์ สุนทรศรี พร้อมด้วยนักดนตรีแจ๊สรุ่นใหม่ นำโดย นุ วุฒิวิชัย และมี อู๊ด ยานนาวา ในตำแหน่งกลอง
“ตอนแรกผมไม่มีไอเดียเลยนะ ครั้งแรกก็ต้องนั่งฟังเพลงอย่างเดียว ฟังแล้วฟังอีก ไม่รู้จะไปทิศไหนเหมือนกัน... ” นุ ออกตัว เมื่อต้องพูดถึงที่มาของคอนเสิร์ตครั้งนี้ ก่อนเสริมต่อว่า
“ ...จนเริ่มมีจินตนาการ แล้วก็จับอารมณ์ในแต่ละเพลงว่าเป็นอย่างไร เพราะการที่เราจะเปลี่ยนจะแทรกอะไรต่างๆ เราต้องคำนึงถึงแกนของเพลงมากๆ เพราะเพลงเพื่อชีวิตเป็นเพลงที่ใช้อารมณ์เป็นหลัก”
“บอกได้เลยว่าเพลงของคาราวานถือว่าไม่ง่ายครับ เพราะพี่ๆ ไม่ได้เรียนทฤษฎีกัน ทำให้ผลงานที่ออกมากลายเป็นมิติอีกแบบหนึ่ง ทฤษฎีที่เราไปเรียนมา มันต่างกันมากเลย ซึ่งเป็นการเปิดกะโหลกผม และเป็นการเตือนสตินักดนตรีว่า อารมณ์สำหรับดนตรี มันสำคัญที่สุดเลยครับ”
การโคจรของนักดนตรี 2 กระแสที่เคลื่อนเข้ามาพบกัน แล้วเปิดใจเล่นดนตรี ไม่ใช่ปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นบ่อยครั้งนัก แต่เมื่อใดที่เกิดขึ้น เมื่อนั้นย่อมก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลง
ท่ามกลางเสียงสะท้อนให้ได้ยินได้ฟังในระยะหลังว่า เพลงเพื่อชีวิตตายแล้ว เพราะไม่มีความเคลื่อนไหวใหม่ๆ ในทิศทางสร้างสรรค์ เหลือเพียงซากเก่าๆ ให้บรรดาขี้เมาฟังกันในผับ บางทีนี่อาจจะเป็นก้าวเริ่มต้นที่จุดประกายให้เห็นเส้นทางเบื้องหน้าได้บ้างกระมัง
"อนันต์ ลือประดิษฐ์"
www.oknation.net/blog/rakmusic
คอนเสิร์ต Caravan @ free hand จะมีขึ้นในวันเสาร์ที่ 9 พฤษภาคม 2552 เพียงรอบเดียว ณ ห้องประชุมชั้น 2 ศูนย์กีฬาไทยญี่ปุ่น-ดินแดง สอบถามรายละเอียดบัตร และจองบัตรได้ที่ บริษัท คาราวาน จำกัด โทร.0-2573-2824 Fax.0-2984-5129 อีเมล [email protected]