
Sleeping Beautyความพ่ายแพ้ของมนุษย์
Sleeping Beautyความพ่ายแพ้ของมนุษย์:หนังจอกว้าง โดย... นันทขว้าง สิรสุนทร
มีข่าวดีกับข่าวร้าย เกี่ยวกับหนังเรื่องนี้มาบอก ...
ถ้าเอาตามธรรมเนียม ต้องบอกข่าวดีก่อนใช่ไหม แต่ผมขอบอกข่าวร้ายก่อน ..ข่าวร้ายคือ sleeping beauty ได้คะแนนจากนักวิจารณ์ทั่วโลกในเว็บไซต์ที่รวมคะแนน ค่อนข้างต่ำไปนิดคือ 51 เต็ม 100 หรือ "ครึ่งหนึ่ง" พอดี
แต่ข่าวดีคือ หนังอีโรติกแก้ผ้าจริง แสดงจริง เห็นจริง ไม่ใช้สแตนด์อินเรื่องนี้ ผ่านการเซ็นเซอร์โดยได้เรต 20 มา นั่นหมายความว่า คนดูได้รับเกียรติมากขึ้นจากเจ้าหน้าที่ว่า ในฐานะคนดูนั้น เราสามารถใช้สมองตัดสินได้ว่า หนังต้องการจะบอกอะไร หรือไม่บอกอะไร ส่วนฉากโป๊เปลือยอีโรติกนั้น ถาใครคิดจะหมกมุ่นแต่ "หว่างขา" คงเป็นเรื่องช่วยไม่ได้ (เพราะรสนิยมสอนกันไม่ได้ แม้บางคนจะพูดกันได้ว่าตัวเองมีอยู่เยอะ)
ฉะนั้น ท่ามกลางข่าวสารหรือการรับรู้มาว่า sleeping beauty นั้น โป๊อีโรติก (ซึ่งก็จริงตามนั้น) แม้ใครจะชอบอะไรแบบนี้ แต่มันอาจจะดีกว่า ถ้าลองดูหนังเรื่องนี้ไปพร้อมๆ กับได้ใช้ความคิด แต่ถึงกระนั้น ผมจะเตือนก่อนว่า นี่ไม่ใช่หนังดูเพื่อจะเอาสนุก ไม่ใช่ดูแล้วรื่นเริงบันเทิง แต่รื่นรมย์ทางความคิด เห็นจะได้
และขอเตือนว่า อย่าเดทกับสาวครั้งแรก ด้วยการดู "หนังเรื่องนี้" (ถ้าแฟนของคุณ ไม่ใช่ผู้หญิงแบบ อินทิรา คานธี หรือ ฮิลลารี คลินตัน)
ขอเล่าอย่างย่นย่อว่า นี่คือหนังที่เกี่ยวกับเด็กสาววัยละอ่อนที่ชื่อ "ลูซี่" เธอสาวมาก และขาวมาก เซ็กซี่ และพร้อมจะเป็นที่เตะตาของเพศตรงข้าม (และเพศเดียวกัน เพราะผมมั่นใจว่า ทอม ก็จะชอบเธอด้วย) ลูซี่ ทำงานน่าเบื่อๆ และซ้ำซากอยู่กับเครื่องถ่ายเอกสาร แต่วันหนึ่งเธอไปพบจ๊อบพิเศษ คือถูกจ้างให้ดื่มเครื่องดื่มแล้วนอนหลับราวๆ 2-3 ชั่วโมง
งานนี้ดูสบายดี แต่ที่น่าตื่นเต้นกว่าก็คือ ระหว่างหลับ จะต้องไม่ใส่อะไรเลย !
ใช่ นอนเปลือยบนเตียง เพียงแต่ว่า มีสัญญาว่า จะไม่มีอะไร "ล่วงล้ำ" เข้าไปในช่องคลอดเธอ ไม่ว่าสิ่งนั้นจะเป็นน้องชายของผู้ชาย เรือ titanic ไปจนถึงเสาเข็มในไซต์งานก่อสร้าง (ฮา)
ลูซี่ ไม่ใช่เด็กสาวคิดมาก เธอรับจ๊อบนี้และทำมันได้ดี เพียงแต่ว่า พอถึงจุดจุดหนึ่ง มันก็น่าสงสัยว่า ไอ้งานที่ต้องดื่มอะไรแล้วหลับนั้น "ระหว่างหลับ" มันมีอะไรเกิดขึ้นกับเธอ และถ้าเธอไปถามสาวคลาร่า ที่ดูแลธุรกิจสยิวนี้ จะได้รับคำตอบไหม
พอรู้ว่า ไม่มีใครบอก เธอก็ใช้วิธีไปหากล้องตัวจิ๋วมาแอบติดถ่ายไว้ ก่อนจะตื่นขึ้นมาและพบว่า "ช็อก"
นี่คือเนื้อหาแค่ส่วนเดียวของหนัง และต่อให้ใครก็ตาม ที่รู้บทหนัง ผมพนันได้ว่า สิ่งที่คุณรู้มา ไม่ใช่สิ่งที่คนอื่นๆ รู้ หรือกระทั่งว่า ตัวคุณเองก็ไม่มั่นใจว่า ตัวเองชัดเจนกับมันแค่ไหน เหตุผลเพราะว่า ในโลกของภาพยนตร์ มันจะมีหนังอยู่ "แบบหนึ่ง" ที่เป็น "พล็อตเปิด" เน้นไอเดียมากกว่ารูปธรรม เน้นความคิดมากกว่าการบอกออกมาชัดๆ
และเสน่ห์ของหนังแบบนี้ คือ มันเปิดกว้างให้คนดูได้ตีความไปต่างๆ นานา โดยแต่ละคนนั่นแหละ ต้องใช้ "เครื่องมือตีความ" (ทัศนคติ, พื้นฐานมุมมอง, ประสบการณ์ดูหนังแปลกๆ ฯลฯ) ในการสแกนเรื่องราวของมันออกมา ซึ่งพูดกันอย่างแฟร์ๆ แล้ว ไม่มีใครผิดหรือถูก
ผมมีเครื่องมือ(ตีความ)ถูกๆ ที่ซื้อมาจากคลองถมเหมือนกัน และถือว่าแชร์กันว่าเราคิดอะไรกับหนัง ผมคิดว่า sleeping beauty พูดถึง "ความพ่ายแพ้ของมนุษย์" มากกว่า "โลกแห่งอุดมคติ" และที่ไม่พูดถึงเลย คือ sex
เพียงแต่ว่า sex นั้น เป็นเพียงเครื่องมือในการนำมารับใช้ความคิด เป็นพาหนะง่ายๆ ที่หนังโบกมือ ขออาศัยไปด้วย เพราะมันเป็นเรื่องถูกไวยากรณ์ ที่จะใช้ sex เพื่อบอกเล่าถึงความพ่ายแพ้ของมนุษย์ อันที่จริง ลูซี่ จะมาจากดวงจันทร์หรือมาจากเพลงในยุคดอกไม้บาน มันคือสิ่งสวยงามและเกือบจะบริสุทธิ์ แต่ที่แน่ๆ นัยของชื่อมัน ไปด้วยกันได้ดีกับเนื้อที่ขาวบริสุทธิ์ของเด็กสาว เธองามราวกับศิลปะหรืองานศิลป์ชั้นดี
เหมือนภาพวาดของศิลปินเอก เหมือนท่าเต้นของนักบัลเลย์ หรือเหมือนงานเขียนชั้นเยี่ยมของคนรับใช้ถ้อยคำ อะไรต่างๆ ที่มาในรูปของชีวิตซ้ำซาก อยู่กับเครื่องถ่ายเอกสาร จนไม่ต่างอะไรจากหุ่นยนต์ ไร้ความรู้สึก...เธอไร้ความรู้สึกต่อคนรอบกาย ทั้งเพื่อนที่ห้องพัก ทั้งบิลใบเสร็จและทั้งเจ้านายของการงาน ความชืดชา เย็นชา นิ่งเนือย ไม่ต่างอะไรจากชีวิตที่ตายแล้ว เดินได้แต่ไม่มีความรู้สึก...ภาพเปรียบที่มาแทนที่คือ เธอจึงมีชีวิตแบบ "ครึ่งเป็นครึ่งตาย" (ภาพที่มาสวมทับอย่างแนบเนียนตรงนี้ คือ การที่เธอต้องหลับๆ ตื่นๆ ระหว่างภาพมายากับการทำงานที่น่าเบื่อ)
ขณะที่อีกโลกหนึ่ง ก็มีความน่าเบื่อไม่แพ้กัน เพราะคฤหาสน์ในชนบทนั้น อุดมไปด้วยบรรดา "ผู้แพ้" ซึ่งผ่านโลกมายาวนาน ภาพของชายชรา 3 คน ในหนังสือถูกนำมาตีความใหม่ ด้วยท่าทีและท่าทางการเข้าหาความงาม
ความงามที่ว่านี้ นัยหนึ่งมันคือ "อุดมคติ" เป็นยูโธเปียที่มนุษย์ใฝ่หา โลกที่สงบสุข อิสระและสวยงาม... เรือนร่างที่ผุดผ่องของ ลูซี่ ถูกนำมาแทนค่านี้ เธอเป็นสิ่งเลอค่าทั้งหมด ฉะนั้นการเปิดให้โอกาสให้ชาย 3 คนหรือแขกอื่นๆ มาซบหอม ลูบคลำ คือการบอกถึงโอกาสในการใกล้ชิดกับ โลกที่คนเราใฝ่ฝัน
ประเด็นคือ แต่ละคนก็คงไม่ใช่มนุษย์แบบเดียวกัน เพราะสันดานของคนนั้นต่างกัน โลกเราจึงมีคนดีๆ มีคนเลวๆ ที่เอาของบริจาคไปติดชื่อตัวเอง แล้วให้ชาวบ้านเพื่อสร้างคะแนนให้ตัวเอง มีผู้นำที่ขาดวุฒิภาวะ และคนรุ่นใหม่ที่ "กระสัน" อยากจะเป็นเซเลบ โดยไม่เลือกวิธีการ
มันจึงไม่ใช่เรื่องแปลก ที่ท่าทีปฏิบัติของชาย 3 คน จึงสะท้อนไปยังแต่ละคนด้วยว่า พวกเขาเป็นคนอย่างไร ทั้งคาราวะชื่นชมงานศิลป์แบบ ลูซี่ หรือกักขฬะข่มขืน ย่ำยี งานศิลปะ
อ่านแล้วอย่าเพิ่งเชื่อ เพราะภาพที่เห็นในจอ ไปๆมาๆ มันอาจจะเบลอๆ เพราะลูซี่ก็เบลอ เพราะเธอโดนยากล่อมประสาทให้หลับ (ตื่นมาก็ย่อมจะวิงเวียนอยู่บ้าง)
วิธีการไปดูหนังอีโรติกคะแนนต่ำของนักวิจารณ์เรื่องนี้คือ อย่าเอาแต่ใจดจใจจ่อ ร้อนผ่าวกับเรือนร่างของเด็กสาวลูซี่ แต่ลองแบ่งความคิดมาจับผิดจับถูกตัวหนัง ที่ชอบอำเราๆ ท่านๆ ให้เชื่อบ้างไม่เชื่อบ้าง ที่เชื่อนั้น พอมีอยู่ แต่ที่ไม่เชื่อเลยคือ ชื่อหนัง เพราะ sleeping beauty โกหกเราตั้งแต่ชื่อหนัง (อันซ่อนนัยไว้)
ใครสนใจ ลองไปดูที่ "ลิโด้"
ลิโด้ที่ผมจะรักไปตลอดกาล
..........
(หมายเหตุ Sleeping Beautyความพ่ายแพ้ของมนุษย์:หนังจอกว้าง โดย... นันทขว้าง สิรสุนทร)