"Long COVID" เกิดหลังไม่พบเชื้อแล้วอยู่ได้นาน 3 เดือน ส่งผลต่อสมองและอารมณ์

ศ.นพ.ธีระวัฒน์ เหมะจุฑา ผู้อำนวยการศูนย์วิทยาศาสตร์สุขภาพโรคอุบัติใหม่ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โพสต์ผ่านเฟสบุ๊ค ธีระวัฒน์ เหมะจุฑา Thiravat Hemachudha เปิดเผยถึง อาการ "Long COVID" เป็นกลุ่มอาการที่เกิดขึ้นหลังจากที่การติดเชื้อได้จบสิ้น (เชื้อไม่พบแล้ว)

อาการของ "Long COVID" ไม่ขึ้นอยู่กับความหนักเบาของอาการที่เป็นตอนแรก สามารถเกิดได้ทุกเพศ ทุกวัย เกิดอาการได้ตั้งแต่หัวจรดเท้า หลายระบบหรืออวัยวะพร้อมกัน อาการที่มีขณะติดเชื้อไม่สงบ แม้ว่าการติดเชื้อจะจบไปแล้ว และสามารถรุนแรงขึ้นได้ สามารถทอดยาวนานกว่าสามเดือนต่อไปอีก หรือ อาการที่เกิดขึ้นเป็นอาการใหม่ ที่ไม่ได้ปรากฎขณะที่ยังติดเชื้อ

กลุ่มอาการเป็นลักษณะที่เรารู้จักกันดีมานานแล้ว ในรูปของ Chronic fatique syndrome หรือ Myalgia encephalomyelitis แต่โควิดเกิดได้รุนแรง และยาวนานกว่าไวรัสตัวอื่นๆมาก

กลุ่มอาการทางสมองและจิตอารมณ์พบได้ 30% หรือมากกว่า และส่งผลทำให้เฉื่อยชา คิดช้า ความจำสั้น สมองเสื่อมและอารมณ์แปรปรวน โดยเฉพาะคนที่เป็นอยู่แล้วหรือกำลังจะเป็น โรคสมองเสื่อม เช่น อัลไซเมอร์ หรือพาร์กินสัน 

หลักในการบำบัดต้องทำการพิสูจน์ให้แน่ชัดว่ายังมีการอักเสบอยู่ในร่างกายและในสมองหรือไม่ และถ้ามีต้องทำการยับยั้ง โดยคำนึงถึงผลข้างเคียงของยาที่ใช้ในการรักษาด้วย และยังต้องประกอบด้วยการหลีกเลี่ยงที่จะทำให้มีการกระตุ้นการอักเสบในร่างกายเพิ่มขึ้น ได้แก่ หลีกเลี่ยงอาหารร้อนแรงที่ทำให้เกิดการอักเสบเช่นเนื้อแดง ระวังพืชผักผลไม้ที่ปนเปื้อนด้วยสารเคมีฆ่าหญ้า ฆ่าแมลง รวมกระทั่งถึงมลพิษ PM 2.5 เป็นต้น จากปรากฏการณ์นี้อาจเป็นเครื่องเตือนใจว่าไม่ควรปล่อยตัวให้ติด เพราะอาจเคราะห์ร้ายระยะยาว

วิธีที่ "อาจ" ป้องกัน การเกิด "Long COVID" ได้คือการให้การรักษาเร็วที่สุดเมื่อรู้ว่าติดเพื่อให้ระยะของการติดเชื้อสั้นที่สุดยกตัวอย่างเช่น การใช้ฟ้าทลายโจรซึ่งมีในประเทศไทยอยู่แล้วโดยในผู้ใหญ่ให้ในขณะที่มีสารแอนโดรกราโฟไลท์ 180 มก. ต่อวัน และในเด็กขนาด 30 มก. ต่อวัน แบ่งให้วันละสามครั้ง

งานวิจัยและพัฒนาเชิงรุกผลกระทบลองโควิด ของศูนย์วิทยาศาสตร์สุขภาพโรคอุบัติใหม่คณะแพทยศาสตร์จุฬา ได้รับการสนับสนุนจากสำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.)