รวมสถานที่สักการะ กรมหลวงชุมพร เนื่องในวันอาภากร 2566

เนื่องในวันอาภากร 2566 ครบรอบ 100 ปี วันคล้ายวันสิ้นพระชนม์ของ นายพลเรือเอก พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงชุมพรเขตอุดมศักดิ์ ต้นราชสกุล "อาภากร" เป็นพระราชโอรสพระองค์ที่ 28 ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พระองค์ทรงได้รับสมัญญานามว่า "องค์บิดาแห่งทหารเรือไทย" และในอีกแง่มุมหนึ่งของผู้มีความเชื่อความศรัทธา เคารพบูชาพระองค์ในฐานะ หมอเทวดา เจ้าฟ้าจอมขมังเวทเรืองอาคม  พระอนุสาวรีย์เสด็จเตี่ยมีจำนวนมากทั่วประเทศ แต่จะขอหยิบยกในส่วนที่น่าสนใจและสำคัญต่อเรื่องราวของพระองค์ 

วิหารน้อย วัดราชบพิธสถิตมหาสีมาราม

วิหารน้อย ตั้งอยู่ภายในสุสานหลวง ของ วัดราชบพิธสถิตมหาสีมาราม เป็นสถานที่ประดิษฐานพระสรีรางคาร ของพลเรือเอก พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงชุมพรเขตอุดมศักดิ์ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 โปรดเกล้าฯ ให้สร้างวิหารน้อย (พิหารน้อย) ขึ้นเมื่อ พ.ศ.2426 ณ ลานริมกำแพงวัดราชบพิธสถิตมหาสีมารามฟากทิศตะวันตก พร้อมกับหมู่พระเจดีย์สี่องค์โดยทรงมีพระราชดำริให้วิหารน้อยเป็น ศาลาไว้พระพุทธรูปเท่าตัว เจ้าจอมมารดาแพ พระสนมเอก ซึ่งโปรดเกล้าฯให้หล่อขึ้น

พระเจดีย์ทั้งสี่องค์ที่สร้างขึ้นพร้อมกัน องค์แรกโปรดเกล้าฯ ให้เป็นที่บรรจุพระอัฐิของสมเด็จพระนางเจ้าสุนันทากุมารีรัตน์และสมเด็จพระเจ้าลูกเธอเจ้าฟ้ากรรณาภรณ์เพ็ชรรัตน์ ส่วนอีกสามองค์ พระราชทานให้เป็นส่วนของสมเด็จพระนางเจ้าสว่างวัฒนา พระบรมราชเทวีกับพระนางเธออีกสองพระองค์ 
ปัจจุบันวิหารน้อย ใช้เป็นสถานที่จัดพิธีบำเพ็ญกุศลของราชสกุลต่างๆ อย่างสม่ำเสมอ รวมทั้งการจัดพิธีบำเพ็ญกุศลเนื่องในวันสิ้นพระชนม์ของพลเรือเอกพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงชุมพรเขตอุดมศักดิ์ในทุกปี

ศาลกรมหลวงชุมพรเขตอุดมศักดิ์ เขาแหลมปู่เจ้า ฐานทัพเรือสัตหีบ

 เป็นศาลแห่งแรกของพระองค์ และเป็นแห่งเดียวในประเทศไทยที่ได้ประดิษฐานพระอัฐิของพระองค์ เขาแหลมปู่เจ้านั้น อยู่ภายพื้นที่ฐานทัพเรือสัตหีบ ฐานทัพที่เสด็จเตี่ย ทรงบุกเบิกในยุคแรกเริ่ม ด้วยชัยภูมิสลับเกาะแก่ง ป้องกันแนวรุกจากข้าศึก จึงทรงกราบบังคมทูลต่อพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 6 ขอพระราชทานที่ดินย่านสัตหีบตั้งฐานทัพเรือขึ้น

สำหรับศาลกรมหลวงชุมพรเขตอุดมศักดิ์ ที่เขาแหลมปู่เจ้านั้น อยู่ในความรับผิดชอบของหน่วยบัญชาการนาวิกโยธิน อยู่สุดโค้งของอ่าวเตยงาม ภายในศาลนั้น มีพระรูปโลหะทรงยืนของเสด็จเตี่ย ขนาดเท่าพระองคืจริง โดยศาลนี้ก่อสร้างเมื่อ ปี 2503 และด้านหลังพระรูปนั้น มีจุดที่เก็บพระอัฐิเสด็จเตี่ยบรรจุไว้ ให้ประชาชนทั่วไปสักการะ
 

สำหรับเรื่องพระอัฐิเสด็จเตี่ยนั้น เคยมีการเขียนไว้ในบันทึกของ พลเรือตรี กรีฑา พรรธนแพทย์ ที่นำมาตีพิมพ์ในวารสารของกองทัพเรือ โดยมีการกล่าวอ้างข้อมูลว่า นาวาเอก พระยาศราภัยพิพัฒน์ เคยให้สัมภาษณ์เอาไว้ว่า ตนนั้นเคยได้ยินรับสั่งก่อนสิ้นพระชนม์ของเสด็จเตี่ยว่า เมื่อสิ้นพระชนม์แล้ว ให้นำพระอัฐิมาไว้ที่เขแหลมปู่เจ้า นอกจากพระรูปหล่อเสด็จเตี่ย ในศาลยังมีรูปหล่อของพระครูวิมลคุณากร หรือ หลวงปู่ศุข เกสโร แห่งวัดปากคลองมะขามเฒ่า จ.ชัยนาท พระอาจารย์ของเสด็จตั้งไว้ให้สักการะเช่นกัน

ศาลกรมหลวงชุมพรเขตรอุดมศักดิ์ หาดทรายรี จ.ชุมพร 

ศาลกรมหลวงชุมพรเขตรอุดมศักดิ์แห่งนี้ ตั้งอยู่หมู่ 3 ตำบลปากน้ำหลังสวน บริเวณริมชายหาดแหลมสน ตามการบันทึกข้อมูลระบุไว้ว่า สถานที่แห่งนี้เป็นพื้นที่พระตำหนักเดิม และสถานที่ที่สิ้นพระชนม์ เมื่อวันที่ 19 พ.ค. 2466 โดยสร้างศาลขึ้น พร้อมกับสร้างเรือหลวงชุมพร ปัจจุบันมีการสร้างเป็นรูปเรือจำลองจักรีนฤเบศร เรือจำลองมีขนาด กว้าง 29 เมตร ยาว 79 เมตร สูง 6 เมตร ตั้งอยู่บนเนินเขาทางตอนเหนือต้นหาดทรายรี 

 สถานที่ที่น่าสนใจในบริเวณอนุสรณ์สถาน ได้แก่ ศาลกรมหลวงชุมพรเขตอุดมศักดิ์ (หลังใหม่)ศาลบน เป็นศาลที่เทศบาลตำบลหาดทรายรี ได้จัดสร้างขึ้นใหม่ ศาลกรมหลวงชุมพรเขตรอุดมศักดิ์ เป็นทึ่ตั้งอนุสรณ์สถานของพลเรือเอกพระเจ้าบรมวงศ์เธอกรมหลวงชุมพรเขตรอุดมศักดิ์ ซึ่งบริเวณหาดทรายรีเป็นสถานที่สิ้นพระชนม์ของพระองค์ โดยศาลกรมหลวงชุมพรเขตอุดมศักดิ์ตั้งอยู่บนเนินเขาทางทิศเหนือของหาดทรายรี

พระอนุสาวรีย์กรมหลวงชุมพร มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลพระนคร วิทยาเขตพณิชยการพระนคร 

พระอนุสาวรีย์นี้ตั้งอยู่บริเวณมุมถนนพิษณุโลก สร้างขึ้นเพื่อเป็นการรำลึกถึงพระองค์ และเป็นศูนย์รวมจิตใจนักศึกษาของสถาบัน ด้วยพื้นที่เป็นวังเดิมของเสด็จเตี่ย พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร เสด็จพระราชดำเนินมาทรงทำพิธีเปิดพระอนุสาวรีย์ พลเรือเอก พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงชุมพรเขตอุดมศักดิ์ เมื่อวันที่ 19 ธ.ค.2519
มีพิธีเททองพระรูปอนุสาวรีย์กรมหลวงชุมพรเขตรอุดมศักดิ์ เมื่อวันที่ 19 พ.ย. 2515 โดยมีจอมพลถนอม กิตติขจร เป็นประธานในพิธี ณ ลานสนามหญ้าหน้ามุข 
.