
งานวัดโกรกกราก มนต์เสน่ห์แห่งงานวัดที่ไม่เคยแปรเปลี่ยน
"ครั้งหนึ่ง ครั้งหนึ่งเธอจำได้ไหม สองเราเคยเที่ยวงานวัดบ้านใต้ ทำบุญปิดทององค์พระมาลัย ก่อพระเจดีย์ทราย ร่วมกัน สาบาน สาบานต่อหน้าหลวงพ่อ สองคนดังธูปเทียนที่ต่อหวังพรจากบุญหลวงพ่อ บนบานขอความรักยั่งยืน เพลิดเพลินเคยเดินด้วยกัน แทะไหมฝันดูรถไต่ถัง หยอกเ
ที่กล่าวมาข้างต้นเป็นส่วนหนึ่งของเนื้อหาบทเพลง "งานวัด" ของวงเพื่อน ที่ร้องไว้เมื่อกว่า ๒๐ ปีก่อน แม้ทุกวันนี้ หนัง ดนตรี ลิเก รวมทั้งความบันเทิงอื่นๆ จะหาดูได้โดยไม่ต้องรอให้ถึงเทศกาลงานวัดก็ตาม แต่ก็มีคนจำนวนไม่น้อยที่ยังต้องมนต์เสน่ห์แห่งงานวัด โดยเฉพาะงานวัดที่ขึ้นชื่อ และเป็นตำนาน ซึ่งมีอยู่ไม่กี่แห่ง เช่น งานวัดสระเกศ ราชวรมหาวิหาร หรืองานวัดภูเขาทอง กทม.จัดขึ้นในเทศกาลลอยกระทง ๗ วัน ๗ คืน งานวัดไร่ขิง อ.สามพราน จ.นครปฐม จัดขึ้นในวันขึ้น ๑๒ ค่ำ ถึง แรม ๕ ค่ำ เดือน ๕ ของทุกปี งานวัดพระปฐมเจดีย์ อ.เมือง จ.นครปฐม จัดขึ้นระหว่างขึ้น ๑๒ ค่ำ เดือน ๑๒ ถึง วันแรม ๕ ค่ำ เดือน ๑๒ และ งานวัดโกรกกราก จ.สมุทรสาคร จัดขึ้นในช่วงขึ้น ๑๔ ค่ำ ถึง แรม ๕ ค่ำ เดือนยี่ (เดือน ๒)
“เมื่อ ๔๐ ปีก่อน งานวัดเป็นอย่างไร วันนี้งานวัดโกรกกรากยังเป็นอย่างนั้น ร้านรวงต่างๆ นับร้อยร้าน ที่เห็นอยู่ในปัจจุบัน กว่าครึ่งหนึ่งก็เป็นร้านที่เคยขายเมื่อ ๔๐ ปีก่อน แต่เป็นของรุ่นลูกรุ่นหลาน ที่สำคัญคือ จุดที่ตั้งของร้านค้ายังคงตั้งอยู่ที่เดิมด้วย รวมทั้งความบันเทิงยังคงเป็นเอกลักษณ์ไว้เช่นเดิม ทั้งหนัง ลิเก และดนตรี” นี่เป็นคำบอกเล่าของ พระครูวิสุทธิ์สิทธิคุณ หรือ พระมหาสัมฤทธิ์ วิสุทฺธสีโล เจ้าคณะตำบลโกรกกราก และเจ้าอาวาสวัดโกรกกราก ต.โกรกกราก อ.เมือง จ.สมุทรสาคร
พร้อมกันนี้ พระมหาอนันต์ ยังบอกด้วยว่า งานเทศกาลปิดทองประจำปี หลวงพ่อปู่-หลวงปู่กรับ วัดโกรกกราก หรืองานวันไหว้หลวงพ่อปู่ ในอดีตเรียกวันนี้ว่า “วันแซยิดหลวงพ่อปู่” จัดขึ้นทุกปีในช่วงขึ้น ๑๔ ค่ำ เดือน ๒ ถึง แรม ๕ ค่ำ เดือนยี่ โดยในปีนี้จัดขึ้นระหว่างวันที่ ๑๘-๒๔ มกราคม ทั้งนี้ ก่อนการจัดงานวัดต้องเตรียมงานนับเดือน โดยเฉพาะการติดตั้งประดับไฟฟ้าด้วยหลอดไฟนานาชนิดนับแสนดวง เพื่อแสดงความอลังการของงานวัด ซึ่งหลอดไฟทุกดวงเป็นของวัด กระแสไฟที่จ่ายให้แสงสว่างนั้นมาจากเครื่องปั่นไฟของวัด ชนิดที่เรียกว่า เป็นโรงงานผลิตไฟฟ้าย่อมๆ เลยก็ว่าได้ เครื่องปั่นไฟของวัดทุกเครื่องสามารถผลิตกระแสไฟฟ้าได้วัตต์ มูลค่าของเครื่องปั่นไฟรวมแล้วน่าประมาณ ๑๐๐ ล้านบาท
“งานแซยิดหลวงพ่อปู่ แม้ว่าจะขึ้นชื่อว่าเป็นงานวัดที่ใหญ่มาก มีการเล่น ความบันเทิง และสินค้านานาชนิดจำหน่าย แต่สิ่งหนึ่งที่วัดไม่เคยอนุญาตให้มีมาตลอด คือ การยิงเป้า ปาโปง รวมทั้งเสี่ยงโชคทุกชนิด ซึ่งทุกๆ ปี มีคนมาติต่อเพื่อขอใช้พื้นที่โดยเสนอเงินให้หลายแสนบาท แต่อาตมาไม่เคยอนุญาตเลยสักครั้งเดียว เพราะถือว่าเป็นการพนันอย่างหนึ่ง แต่มาในรูปแบบของการชิงโชคหากินกับคนรากหญ้า” นี่คือคำยืนยันของ พระมหาสัมฤทธิ์
สำหรับเหตุผลที่ทำให้ในแต่ละปีมีคนเดินทางมาเที่ยวงานวัดโกรกกรากจำนวนมากนั้น พระมหาสัมฤทธิ์ บอกว่า เกิดจากพลังศรัทธาในความศักดิ์สิทธิ์ของ หลวงพ่อปู่และรูปหล่อหลวงปู่กรับ อดีตเจ้าอาวาส โดยแต่ละวันมีคนมีแก้บนด้วยการถวายแว่นจำนวนมาก เนื่องจากครั้งหนึ่งได้เกิดโรคตาแดงระบาดไปทั่วบ้านโกรกกราก การแพทย์ยังไม่เจริญ รักษากันตามมีตามเกิด แต่ก็ไม่หาย ด้วยความเลื่อมใสศรัทธาองค์พระศิลาแลงกันมานาน จึงได้พากันมาบนบานศาลกล่าว ถ้าตาหายเจ็บหายแดง จะนำแผ่นทองมาปิดที่ดวงตาขององค์พระศิลาแลง ผลปรากฏว่าตาหายแดงกันทั้งหมู่บ้าน ชาวบ้านจึงได้นำแผ่นทองมาปิดที่ตาขององค์พระศิลาแลงเต็มไปหมด และปัจจุบันนี้ คติความเชื่อดังกล่าวยังคงอยู่จนถึงปัจจุบัน
เมื่อถามถึงการใช้ปัจจัยที่ได้จากการจัดงานวัด พระมหาสัมฤทธิ์ บอกว่า “เอาไปใช้และพัฒนาปรับปรุงวัดอย่างที่เห็น ทั้งปรับปรุงถมที่ ซื้อที่ดินขยายพื้นที่วัด สร้างรั้วกำแพงวัด โดยล่าสุดได้ก่อสร้างเมรุหลังใหม่ไปหลายสิบล้านบาท นอกจากนี้แล้ว วัดยังมีโครงการสร้างโบสถ์หลังใหม่ ซึ่งอยู่ระหว่างการออกแบบอยู่ในขณะนี้”
วัดโกรกกราก ตั้งอยู่เลขที่ ๑๘๘ ถนนธรรมคุณากร ต.โกรกกราก อ.เมือง จ.สมุทรสาคร โทร.๐-๓๔๔๑-๑๔๐๐, ๐๘-๙๔๑๒-๔๕๓๓ และ ๐๘-๑๗๙๓-๒๐๗๘
ศรัทธาแห่ง... “มอญ-พม่า”
พระมหาสัมฤทธิ์ บอกว่า แรงงานสัญชาติพม่าที่เห็นกันในสมุทรสาครที่มีอยู่กว่า ๑.๓ แสนคนนั้น ส่วนหนึ่งเป็นคนมอญที่อาศัยอยู่ในเขตประเทศพม่า เมื่อแรงงานชาวมอญอพยพมาค้าแรงงานกันที่นี่ ก็พาเอาภาษามอญกลับมาสู่ถิ่นนี้อีกครั้ง คนเหล่านี้เมื่อมาใหม่ๆ ก็พูดไทยไม่ได้ แต่คนท้องถิ่นยังพอพูดมอญได้บ้าง ภาษาที่ใช้สื่อสารกันจึงเป็นภาษามอญ ภาษามอญทั้งภาษาพูดภาษาเขียนจึงกลับมาแพร่หลายอีกครั้ง แรงงานต่างด้าวพาเอาวัฒนธรรมมอญมาด้วย วัฒนธรรมมอญของชาวท้องถิ่นก็เลยฟื้นกลับมาอีกครั้ง
โดยมีวัดมอญที่เป็นศูนย์รวมจิตใจของชาวมอญทั้งสัญชาติไทยและสัญชาติพม่า ใน อ.เมือง จ.สมุทรสาคร ที่ขึ้นชื่อว่า ชาวมอญนิยมไปทำบุญ มีอยู่ ๓ วัด คือ ๑.วัดศรีบูรณาวาส หรือ วัดโคก ต.โคกขาม ๒.วัดโสภณาราม หรือ วัดบ้านขอม ต.โคกขาม และ ๓. วัดหงษ์อรุณรัศมี (วัดน้อยนางหงษ์-วัดหงษ์) ต.ท่าจีน ทั้งนี้ ชาวมอญ และชาวพม่านิยมทำบุญกันเป็นกลุ่มๆ โดยมีคติความเชื่อว่า "ชาติหน้าจะได้ทำบุญร่วมกันอีก"
"เมื่อชาวมอญ ชาวพม่า มาอาศัยอยู่ที่นี่มากๆ เขาก็มาอยู่รวมกันจนเกิดเป็นชุมชนของตัวเอง มีร้านค้าร้านอาหารขายสินค้าพม่า ใช้ภาษาพม่ากันเป็นภาษาหลัก ทั้งภาษาพูดภาษาเขียน ป้ายหน้าร้านรวงป้ายโฆษณาก็มีแต่ภาษาพม่าเต็มไปหมด ทั้งนี้ต้องยอมรับว่า การจัดงานบุญงานวัดในสมุทรสาคร จะมีพลังศรัทธาของชาวมอญมาร่วมทำบุญกันจำนวนมาก วัดต่างๆ รวมทั้งงานวัดโกรกกรากก็ต้องทำป้ายเป็นภาษามอญพม่าด้วย” พระมหาสัมฤทธิ์กล่าว
“เมื่อ ๔๐ ปีก่อน งานวัดเป็นอย่างไร วันนี้งานวัดโกรกกรากยังเป็นอย่างนั้น ร้านรวงต่างๆ นับร้อยร้าน ที่เห็นอยู่ในปัจจุบัน กว่าครึ่งหนึ่งก็เป็นร้านที่เคยขายเมื่อ ๔๐ ปีก่อน”
เรื่อง... "ไตรเทพ ไกรงู"
ภาพ... "ประเสริฐ เทพศรี"