จักรวาล ใน วังหน้า รู้จัก เทวรูป ศักดิ์สิทธิ์แห่งกรุงสุโขทัย

จักรวาลวิทยา เป็นหนึ่งในรูปแบบที่มีอยู่ในศาสนาพราหมณ์ โดยมีความเชื่อว่า เขาพระสุเมรุ เป็นศูนย์กลางของจักรวาล เป็นพื้นที่อยู่อาศัยของเหล่ามหาเทพเทพเทวดาต่าง ๆ   ศาสนาพราหมณ์ มีบทบาทในแวดวงของผู้มีอำนาจในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ นับตั้งแต่ยุคขอมเรืองอำนาจ มีเขาพนมกุเลน เป็นตัวแทนเขาพระสุเมรุ จนมาถึงสมัยอาณาจักรสุโขทัย   นอกเหนือจากความเจริญรุ่งเรืองของศาสนาพุทธ ศาสนาพราหมณ์เองก็ได้รับการดูแล และเคารพบูชาอย่างเข้มขลัง โดยมีการใช้พื้นที่ป่ามะม่วง ในการสร้างเทวสถานขึ้น เพราะพื้นที่ดังกล่าวนั้น มีความสงบเงียบ 

เทวสถานนั้น มีนามว่า เกษตรพิมาน  

เกษตรพิมาน เป็นเทวสถานสำคัญของสุโขทัย มีการสร้างองค์มหาเทพขนาดใหญ่ ไม่ว่าจะเป็น พระพรหม พระศิวะ พระนารายณ์ และเทพอื่น ๆ ที่มีความสำคัญ และมีการสร้างเทพเฉพาะขึ้น มีนามว่า พระหริหลัย ซึ่งยังมีเทวรูปเก็บรักษาที่พิพิธภัณฑสถาน วังหน้า 

แม้จะไม่มีภูเขา ที่ใช้เป็นตัวแทน หรือเป็นสัญลักษณ์ แห่งเขาพระสุเมรุ อาณาจักรสุโขทัย ใช้เทวรูปมหาเทพทั้งสาม เป็นตัวแทนศูนย์กลางจักรวาล ซึ่งได้รับการยอมรับถึงความศักดิ์สิทธิ์ เข้มขลัง แม้จะผ่านกาลเวลายาวนาน ซึ่งเจ้าหน้าที่ในพิพิธภัณฑสถาน ยังกล่าวให้ฟังว่า ชาววังหน้า มีความเคารพนับถือในเทวรูปเหล่านี้ อย่างมาก หากต้องการขอพรให้ประสบความสำเร้จ มักจะมาขอต่อหน้าเทวรูปนี้ เพราะเสมือน ทำการขอพรที่ศูนย์กลางจักรวาลนั่นเอง 

ในคราวตั้งกรุงรัตนโกสินทร์ พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้า ได้ทรงโปดเกล้า ให้รวบรวมพระพุทธรูปสำคัญ ตามหัวเมืองเข้ามาไว้ในกรุง เพื่อสร้างขวัญกำลังใจราษฎร หนึ่งในนั้นก็คือ เหล่าเทวรูปจากสุโขทัย ถูกเชิญลงมาประดิษฐาน ณ โบสถ์พราหมณ์ ที่ เสาชิงช้า เพื่อเป็นเสริมความศักดิ์สิทธิ์ ให้อาณาจักร แต่เดิมนั้น เทวรูปมหาเทพทั้งสาม เคยประดิษฐานอยู่ในเทวสถาน ภายหลังได้มีการอัญเชิญมาเก็บรักษาไว้ที่วังหน้า เพื่อให้คนทั่วไปได้ศึกษาและเข้าชม