พระเครื่อง

พระเทริดขนนก 
กรุวัดเสมาสามชั้น จ.เพชรบุรี

พระเทริดขนนก กรุวัดเสมาสามชั้น จ.เพชรบุรี

23 ธ.ค. 2552

เพชรบุรี เป็นเมืองโบราณที่สำคัญเมืองหนึ่ง ตามหลักฐานทางด้านโบราณคดีที่พบในเมืองเพชรบุรี แสดงให้เห็นว่า เป็นเมืองแห่งประวัติศาสตร์ ที่มีความเป็นมาด้านอารยธรรมรุ่งเรืองอย่างยาวนาน ตั้งแต่สมัยทวารวดี ลพบุรี สุโขทัย อยุธยา เรื่อยมาจนถึงทุกวันนี้

 ในอดีตคนเมืองเพชรบุรี ก็คงไม่ต่างกับผู้คนในเมืองสำคัญอื่นๆ ในดินแดนประเทศไทย ที่มีความศรัทธาเชื่อถือในพระพุทธศาสนาอย่างเปี่ยมล้น ดังจะเห็นว่า วัดวาอารามในเมืองเพชรบุรี มีอยู่อย่างมากมาย และเป็นแห่งรวมงานศิลปกรรมล้ำค่า ของช่างฝีมือในอดีต ที่ได้สร้างสรรค์ผลงานเอาไว้เป็นมรดกตกทอดมาจนถึงปัจจุบัน

 พระกรุเมืองเพชรบุรี ที่รู้จักกันโดยทั่วไป คือ พระหูยาน กรุสมอพรือ พระนาคปรก พระเทริดขนนก กรุวัดค้างคาว พระร่วงนั่ง กรุวัดปากน้ำ พระกรุวัดศาลาลอยศาลาลิง พระกรุสวนพริก พระยอดขุนพล พระกรุวัดกุฎีทอง พระซุ้มเสมาทิศ กรุวัดนก พระปรุหนัง กรุวัดรัตนตรัย และพระเทริดขนนก กรุวัดเสมาสามชั้น

 ในบรรดาพระกรุเก่า ที่เป็นหนึ่งของเมืองเพชรบุรี คือ พระเทริดขนนก กรุวัดเสมาสามชั้น สนิมแดง อันเป็นพระกรุที่งดงามทรงคุณค่า มีอายุกว่า ๗๐๐ ปี ขุดพบที่วัดเสมาสามชั้น ซึ่งเดิมเป็นวัดร้าง ปัจจุบันคือที่ตั้งของวิทยาลัยเทคนิคเพชรบุรี (เดิมชื่อว่า โรงเรียนการช่างชายเพชรบุรี)

 พระเทริดขนนก กรุวัดเสมาสามชั้น จ.เพชรบุรี แตกกรุออกมา ๒ ครั้ง ครั้งแรกในราวพ.ศ.๒๔๗๓ ครั้งที่ ๒ เกิดจากนักเรียนและภารโรง โรงเรียนการช่างชายเพชรบุรี ได้ช่วยกันทำความสะอาดพื้นที่ด้านหลังโรงเรียน ซึ่งติดกับวัดร้าง (วัดเสมาสามชั้น) โดยจุดไฟเผาพงหญ้าแห้ง ซึ่งสุมกองเป็นเนินไว้

 ไฟได้ลุกลามไปถึงเนินดินแห่งหนึ่งใกล้ๆ กัน แล้วไฟก็ดับมอดไปเฉยๆ ทั้งที่บนเนินดินนั้น มีหญ้าแห้ง และวัชพืชรกรุงรัง อันเป็นเชื้อไฟได้อย่างดี นักเรียนและภารโรงจึงเอากระดาษจุดไฟโยนใส่กองหญ้าอีก แต่ก็ไม่เป็นผล ไฟติดแค่ประเดี๋ยวเดียว ก็ดับมอดเหมือนเช่นเคย

 เมื่อเหตุการณ์เป็นเช่นนั้น บรรดาครู นักเรียนและภารโรง ต่างวิพากษ์วิจารณ์กันว่า ใต้พื้นดินแถวนี้คงจะมีของดีของขลัง ซุกซ่อนอยู่เป็นแน่แท้ จึงช่วยกันขุดคุ้ยเนินดินนั้นดู ปรากฏว่า ขุดพบเศษอิฐเก่ามากมาย และเมื่อขุดลึกลงไปอีกประมาณ ๑ เมตรเศษ จึงได้พบอิฐโบราณขนาดใหญ่ปูเรียงไว้ แต่ไม่สามารถงัดแงะ หรือทุบทำลายให้แตกได้ ประจวบกับเวลานั้น ใกล้มืดค่ำ ทั้งหมดจึงเลิกขุด โดยนัดกันว่า วันพรุ่งนี้ค่อยมาขุดกันต่อ

 ในตอนกลางคืนของวันนั้นเอง มีชาวบ้านคนหนึ่งซึ่งทราบข่าวจากเพื่อนภารโรง จึงชวนกันมาขุดต่อ และสามารถทำลายแผ่นอิฐโบราณขนาดใหญ่นั้นได้

 ปรากฏว่า ใต้แผ่นอิฐได้พบพระเครื่องเนื้อชินสนิมแดง ประมาณ ๒๐๐ องค์ ทั้งหมดเป็นพระศิลปะลพบุรี มี ๒ พิมพ์ คือ พิมพ์ที่มีองค์พระประทับนั่งในซุ้มเรือนแก้วเรียกกันว่า พระยอดขุนพล และอีกพิมพ์หนึ่ง พิมพ์ทรงองค์พระเหมือนกัน แต่ตัดปีกชิด จนเห็นแค่เพียงองค์พระ เรียกกันว่า พระเทริดขนนก

 คำว่า เทริด (อ่านว่า เซิด) หมายถึงเครื่องหมายวรรณสูง หรือความเป็นผู้มีศักดิ์สูง กล่าวกันง่ายๆ ว่า เป็นเครื่องประดับศีรษะของกษัตริย์ในสมัยโบราณ ส่วนสาเหตุที่นำคำนี้มาตั้งเป็นชื่อพระ ก็เพราะว่า เศียรพระคล้ายมงกุฎครอบ ประดับลวดลายเป็นกลีบๆ คล้ายขนนกเสียบไว้

 ข้อสังเกต พระเทริดขนนก เป็นพระแบบไม่มีปีก แบบพิมพ์และเนื้อหาเหมือนกับ พระเทริดขนนก กรุวัดค้างคาว จ.เพชรบุรี มาก ซึ่งพระเทริดขนนก กรุวัดค้างคาวนั้น แตกกรุก่อนกรุวัดเสมาสามชั้น สมัยก่อนนักเลงพระมักเรียกกันว่า พระตะกั่วแดง วัดค้างคาว

 ข้อแตกต่างของพระทั้ง ๒ กรุนี้ คือ พระเทริดขนนก กรุวัดค้างคาวนั้น บริเวณด้านหน้า เทริดขนนก จะมีเฉพาะขนนกสามกลีบเท่านั้น แต่ของกรุวัดเสมาสามชั้น จะเพิ่มกลีบเล็กๆ เป็นเส้นโค้งอยู่ด้านหน้า เหนือกระจังอีกชั้นหนึ่ง ส่วนพุทธลักษณะอื่นๆ เหมือนกันทุกอย่าง

 พระเทริดขนนก กรุวัดเสมาสามชั้น   มีขนาดกะทัดรัด กำลังแขวนใช้ คือ กว้าง ๒.๒ ซม. สูง ๓.๗ ซม. น้ำหนักประมาณ ๙.๒๐ กรัม ถือว่าไม่เล็กไม่ใหญ่จนเกินไป เป็นพระเนื้อชินตะกั่วสนิมแดง มีไขขาว และดินขี้กรุแบบบางๆ เกาะครอบคลุมผิวพระ

 พระเทริดขนนก เป็นพระศิลปะลพบุรี องค์พระประทับนั่งขัดสมาธิราบ ปางมารวิชัย บนฐานบัวเล็บช้าง ๓ กลีบ มีเส้นแซมเล็กๆ อีก ๒ กลีบ รวม ๕ กลีบ ลักษณะเป็นพระทรงเครื่อง คือ พระเศียรทรงเทริดประดับมงกุฎ แบบหมวกขนนก รอบพระศอประดับด้วยสังวาลย์ห้อยระย้า ด้านหลังเป็นแอ่งเล็กน้อย และมีลายผ้าทั่วหลังองค์พระ

 สนนราคาเช่าหา พระเทริดขนนก กรุวัดเสมาสามชั้น องค์ที่มีสภาพสวยพอประมาณ เช่าหากันที่หลักแสนต้นๆ สภาพสวย พระเทหล่อติดชัดลึก พร้อมมี ไขหนา ดินขี้กรุเดิมๆ ราคาอยู่ที่ ๒ แสนขึ้นไป ยิ่งพิมพ์ที่มีองค์พระประทับนั่งในซุ้มเรือนแก้ว แบบ พระยอดขุนพล  ราคาจะทวีสูงขึ้นกว่านั้น

 สำหรับท่านที่ได้สั่งจองหนังสือ ศรัทธาพระเนื้อชิน ขอเรียว่า ขณะนี้หนังสือได้จัดพิมพ์เสร็จเรียบร้อยแล้ว กำลังอยู่ในระหว่างการเข้าเล่ม ใส่ปกแข็ง และบรรจุกล่องไม้อย่างสวยหรู หลังจากนั้นจะได้จัดส่งถึงทุกท่านที่ได้สั่งจองไว้แล้ว ประมาณปลายเดือนนี้

 สำหรับท่านที่ไม่ได้สั่งจอง สามารถหาซื้อได้จากร้าน "นายอินทร์" ทุกสาขา หรือร้านหนังสือในสนามพระชั้นนำทุกแห่ง ราคาเล่มละ ๒,๕๐๐ บาท สอบถามโทร.๐๘-๙๘๓๐-๐๔๖๙,๐-๒๕๓๘-๑๙๒๒ หรือที่ www.oknation.net/blog/c-visit

 หนังสือเล่มนี้จัดพิมพ์โดย บริษัทอมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง จำกัด(มหาชน) แหล่งผลิตหนังสือดีมีคุณภาพมากที่สุดของเมืองไทย ทั้งในระบบการจัดหน้า รูปเล่ม ภาพประกอบ และระบบการพิมพ์ที่ทันสมัย เพื่อให้เป็นหนังสือพระเครื่องที่สูงด้วยคุณค่ามากที่สุด...ในทุกด้าน

"ชาติ วิศิษฏ์สรอรรถ"