
ตลาดพระเครื่องท่าพระจันทร์รอวันเป็นตำนาน
ตลาดพระเครื่องท่าพระจันทร์ตักศิลาพระเครื่องรอวันเป็นตำนาน : ไตรเทพ ไกรงูรายงาน
“ตลาดพระเครื่องท่าพระจันทร์” เป็นตลาดพระที่เก่าแก่ที่สุดและใหญ่ที่สุดอีกแห่งหนึ่ง เป็นแหล่งรวมพระเครื่องวัตถุมงคลทุกรุ่นทุกชนิด ทั้งเหรียญพระเกจิ พระเนื้อผง พระเนื้อชิน พระกรุ ตะกรุด เครื่องรางของขลัง รวมไปถึงของเก่าโบราณวัตถุ ฯลฯ อีกทั้งยังมีธุรกิจที่เกี่ยวข้องกับพระเครื่องแบบครบวงจรหลายประเภท ไม่ว่าจะเป็นการจัดสร้างพระเครื่องวัตถุมงคล ถ่ายรูปพระเครื่อง รับจำนำพระเครื่อง รับจ้างอัดกรอบพระ เลี่ยมพระ ทำสายสร้อยคล้องพระ ธุรกิจหนังสือพระ เป็นต้น
อาณาบริเวณพื้นที่ “ตลาดพระเครื่องท่าพระจันทร์” กินพื้นที่กว้างขวางตั้งแต่บริเวณตรอกวัดมหาธาตุ มาจนถึงตลาดท่าพระจันทร์ ประตูมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ฝั่งติดท่าเรือข้ามฟากไปโรงพยาบาลศิริราช ต่อเนื่องไปจนถึงฝั่งตรงข้ามมหาวิทยาลัยศิลปากร ไล่ไปจนถึงฝั่งท่าช้างเป็นที่ตั้งของศูนย์พระเครื่องขนาดใหญ่ ไปจนถึงแผงพระขนาดเล็กจำนวนนับไม่ถ้วน ส่วนวัตถุมงคลมีราคาเช่าบูชาตั้งแต่หลักร้อย หลักพัน หลักหมื่น หลักแสน ไปจนถึงหลักล้านบาท
นอกจากนี้แล้ว ตลาดพระเครื่องท่าพระจันทร์ยังเป็นศูนย์รวมของผู้เชี่ยวชาญเรื่องพระเครื่อง พระบูชา รวมทั้งของเก่าทุกชนิด หรือที่เรียกรวมว่า “เซียนพระ” ทั้งเซียนเล็ก เซียนใหญ่ เซียนหน้าใหม่ ที่เปิดร้านเช่าซื้อพระเครื่องพระบูชาที่นี้ ส่วนใหญ่มีฉายาพ่วงท้าย “ท่าพระจันทร์”
ประเด็นหนึ่งที่น่าสนใจที่กำลังจะเกิดขึ้นคือ อาทิตย์ที่ 29 พฤศจิกายนนี้ มีกระแสว่าจะมีการจัดระเบียบแผงพระเครื่องบริเวณท่าพระจันทร์ ล่าสุด มีนโยบายออกมาชัดเจนแล้วว่า จะให้ผู้ค้าพระเครื่องขายของในบริเวณดังกล่าว
ทั้งนี้ นายสมชัย ไตรพิทยากุล ผู้อำนวยการเขตพระนคร ให้สัมภาษณ์ทางโทรศัพท์กับผู้สื่อข่าวถึงนโยบายการจัดระเบียบแผงค้าท่าพระจันทร์ว่า พื้นที่บริเวณนี้ได้รับปัญหาการร้องเรียนมามาก โดยเฉพาะปัญหาการจราจร เชื่อว่าการจัดระเบียบจะสามารถแก้ปัญหาเหล่านี้ได้ อย่างไรก็ตาม สำนักงานเขตได้มีการพูดคุยและขอความร่วมมือกับผู้ค้ามาก่อนหน้านี้แล้ว ส่วนนโยบายจัดระเบียบจะมีผลตั้งแต่วันจันทร์ที่ 30 พฤศจิกายนนี้เป็นต้นไป
พร้อมฝากบอกคนกรุงเทพฯ ด้วยว่าต้องเข้าใจในการจัดระเบียบครั้งนี้ เพราะสิ่งที่ไม่ดีและฝ่าฝืนกฎหมายมาเป็นเวลานานต้องได้รับการจัดการ นอกจากนั้นยังย้ำด้วยว่า การจัดระเบียบครั้งนี้จะไม่เสียเอกลักษณ์ของพื้นที่ เพราะเอกลักษณ์ต้องหมายถึงสิ่งที่ดี
ส่วนมาตรการรองรับผู้ค้าพระเครื่อง ผู้อำนวยการเขตพระนคร ระบุว่า สำนักงานเขตพระนครมีหน้าที่เพียงประสานงาน เนื่องจากมีตลาดที่รองรับผู้ค้าพระเครื่องอยู่เป็นจำนวนมาก อาทิ ตลาดพระราม 2 ตลาดบางบัวทองฯ ผู้ค้าสามารถไปขายในบริเวณดังกล่าวได้เพื่อเคารพกฎหมายและหลีกเลี่ยงการสร้างปัญหาให้แก่พื้นที่
ผู้ค้ารายหนึ่งที่ขายพระเครื่องมากว่า 10 ปีให้สัมภาษณ์กับผู้สื่อข่าวว่า จากนี้ไม่รู้จะทำอย่างไรต่อไป เพราะขายที่นี่ไม่ได้ ก็ไม่รู้จะไปขายที่ไหน ถ้าไปตลาดพระที่อื่น เขาก็ไม่เอาเรา เพราะเราขายส่ง เราขายราคาถูกกว่าเขา แล้วที่บอกว่าจะจัดระเบียบให้ต่างชาติเดินสะดวก ก็ไม่รู้จะให้เดินดูอะไร หมดหวังเหมือนกัน ตอนแรกคิดว่าเขาน่าจะเข้ามาทำให้เศรษฐกิจดีก่อนแล้วค่อยจัดระเบียบ แต่เขาทำแบบนี้ก็อยู่กันลำบาก
นายวันชัย สอนมีทอง ประธานฝ่ายประสานงานสื่อมวลชนสมาคมพระเครื่องพระบูชาไทย ซึ่งเป็นอดีตผู้อำนวยการฝ่ายประชาสัมพันธ์ของกทม. บอกว่า การจัดระเบียบแผงพระเครื่องบริเวณท่าพระจันทร์ไม่ใช่การปิดตลาดพระเครื่องอย่างที่หลายคนเข้าใจกัน เป็นการปรับปรุงทางเท้ารอบนอกเท่านั้น โดยเฉพาะแผงพระที่วางขายกีดขวางทางเดินริมถนน ตั้งแต่ท่าช้าง ท่ามหาราช จนถึงมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ซึ่ง กทม. ประกาศมานานแล้ว ดังนั้นร้านพระที่ได้รับผลกระทบ คือ ร้านด้านนอกเท่านั้น ส่วนพื้นที่ในตลาดเป็นที่ของราชพัสดุ ตลาดพระด้านในไม่ได้เดือดร้อน
อย่างไรก็ตาม ด้วยเหตุที่ตลาดพระเครื่องท่าพระจันทร์ มีข้อจำกัดเรื่องการคมนาคม สถานที่จอดรถ รวมทั้งได้รับผลกระทบจากการชุมนุมทางการเมืองทุกๆ รัฐบาล ที่มักใช้สนามหลวงเป็นที่ชุมนุม ทำให้เซียนพระทยอยย้ายร้านไปเปิดเช่าตามศูนย์การค้าขนาดใหญ่ รวมทั้งตลาดนัดพระเครื่องที่มีอยู่ทั้ง 4 มุมเมือง
นายวันชัย ยังบอกด้วยว่า เท่าที่มีข้อมูลตลาดพระเครื่องท่าพระจันทร์ น่าจะมีการปรับปรุงครั้งใหญ่ ประมาณปี 2560 โดยบริษัท สุภัทรา จำกัด หรือเรือด่วนเจ้าพระยา เจ้าของกรรมสิทธิ์เช่าที่ดินจากราชพัสดุ ซึ่งที่ผ่านมาก็ได้มีการปรับปรุงพื้นที่บางส่วนไปแล้ว ซึ่งเป็นที่พอใจของผู้ประกอบการที่ต้องการยกระดับตลาดพระท่าพระจันทร์ให้สูงขึ้น ซึ่งเมื่อถึงปี 2560 แผงพระที่มีอยู่ทั้งหมดคงไม่เดือดร้อนมากนัก เพราะทุกวันนี้ก็มีการเปิดร้านอยู่ที่อื่นไว้ 2-3 แห่ง
ในขณะที่ นายศุภชัย เรืองสรรงามสิริ หรือฉายาในวงการพระเครื่อง “ตี๋เหล้า ท่าพระจันทร์” รองนายกสมาคมผู้นิยมพระเครื่องพระบูชาไทย คนที่ 3 และประธานชมรมพระเครื่องท่าพระจันทร์ บอกว่า เจ้าของร้านเช่าพระบางรายเตรียมย้ายไปอยู่ที่ศูนย์พระเครื่องอื่นๆ นั้นเป็นเรื่องธรรมดาที่ต้องมีการขยับขยายปรับตัว ทั้งที่ห้างพันธุ์ทิพย์พลาซ่า งามวงศ์วาน ตั้งฮั่วเส็ง และที่โรงแรมมณเฑียร แต่เซียนใหญ่หลายคนยังยึดที่จะเปิดร้านอยู่ที่ตลาดพระท่าพระจันทร์ ด้วยเหตุผลที่ว่าชื่อเสียงของเซียนแต่ละท่านสะสมมายาวนาน สถานที่การซื้อขายเป็นเรื่องประกอบเท่านั้น การเช่าซื้อพระตัดสินกันที่พระแท้ เงินจริง และเซียนตาถึง ปัจจัยทั้ง 3 นี้ อยู่ที่ไหนก็เช่าซื้อพระกันได้
ตี๋เหล้า ท่าพระจันทร์ ยังบอกด้วยว่า เหตุที่สนามพระท่าพระจันทร์เป็นตลาดพระเครื่องที่อยู่ใกล้สนามหลวงมากที่สุด จึงไม่ใช่เรื่องแปลกเมื่อมีงานหรือเหตุการณ์ที่สนามหลวง ตลาดพระแห่งนี้จึงได้รับผลกระทบทั้งด้านบวกและด้านลบ นอกจากนี้แล้วยังมีผลกระทบจากปัญหาน้ำท่วมทุกๆ ปี ซึ่งจะมีผลกระทบมากกว่าตอนมีการชุมนุมทางการเมือง เพราะในช่วงมีการชุมนุมคนยังมาเดินหาเช่าพระในตลาดกันได้ แต่น้ำท่วมไม่สามารถเดินได้เลย
ตำนานแห่งตลาดพระเครื่องท่าพระจันทร์
ท่าพระจันทร์นั้นแต่เดิมเคยเป็นตลาดโบราณของกรุงรัตนโกสินทร์ มีการพัฒนามาจากตลาดน้ำ และชุมชนริมน้ำที่ใช้เป็นท่าเรือข้ามฟากมาตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 1 ชุมชนท่าพระจันทร์เริ่มเติบโต และทวีความสำคัญขึ้นในสมัยรัชกาลที่ 5 พร้อมๆ กับท่าช้าง และท่าเตียน เนื่องจากมีการปรับปรุงขยายเส้นทางการคมนาคม ตัดถนนมหาราชทับไปตามแนวกำแพงเมือง พระนคร ผ่านชุมชนเหล่านี้ ตลาดน้ำจึงเปลี่ยนรูปแบบมาเป็นตลาดบก เป็นตลาดขายปลีกสินค้าจำพวกพืชผักผลไม้ และอาหารคาวหวาน ที่มาจากสวนฝั่งธนบุรี ตามคลองบางกอกน้อย และคลองบางกอกใหญ่ อีกทั้งชาวสวนตะวันตกยังขนสินค้าการเกษตรมาลงที่สถานีรถไฟบางกอกน้อย
เมื่อมีการสร้างโรงพยาบาลศิริราช ในปี 2431 และมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ในปี 2477 ตลาดท่าพระจันทร์จึงกลายเป็นตลาดที่มีผู้คนสัญจรไปมามากที่สุด แต่เดิมพื้นที่การขายสินค้าต่างๆ ทั้งอาหารคาวหวาน ยาแผนโบราณ สมุนไพร วัตถุโบราณ และพระเครื่อง อยู่ในบริเวณรั้ววัดมหาธาตุ มีลักษณะเป็นหาบเร่แผงลอย ต่อมาวัดมหาธาตุ มีนโยบายให้ย้าย หาบเร่แผงลอย ออกจากพื้นที่วัด หาบเร่แผงลอยดังกล่าวจึงได้ย้ายออกมาตั้งบริเวณท่าน้ำ และถนนตั้งแต่ท่าพระจันทร์ไปจนถึงท่าช้าง
ตลาดพระเครื่องท่าพระจันทร์แต่เดิม ตลาดพระเครื่องนั้นขางขายกันอยู่ริมคลองหลอด เป็นรูปแบบวางขายแบกะดิน ต่อมามีการย้ายเข้ามาวางขายในเขตรั้วกำแพงวัดมหาธาตุ มีลักษณะเป็นแผงลอยและซุ้มขายพระอยู่ภายในเขตวัด ต่อมาได้ย้ายออกมาขายบริเวณฝั่งท่าเรือท่าพระจันทร์ บางส่วนได้ย้ายไปตั้งขายที่ตลาดพระเครื่องวัดราชนัดดาราม ปัจจุบันตลาดพระเครื่องท่าพระจันทร์ ตั้งอยู่บริเวณท่าเรือท่าพระจันทร์ ริมแม่น้ำท่าพระจันทร์เป็นแนวยาวมาถึงบริเวณหน้าวัดมหาธาตุ มีรูปแบบทั้งเป็นร้านห้องแถว ซุ้ม และแผงลอย เป็นตลาดพระเครื่องแหล่งใหญ่ที่สุดในกรุงเทพมหานคร