มรณภาพ-สิ้นพระชนม์ | คมชัดลึก

               สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก (เจริญ สุวฑฺฒโน) เป็นสมเด็จพระสังฆราชพระองค์ที่ ๑๙ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ สถิต ณ วัดบวรนิเวศวิหาร ทรงดำรงตำแหน่งเมื่อ พ.ศ.๒๕๓๒ ในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ถือเป็นสมเด็จพระสังฆราชที่มีพระชันษามากกว่าสมเด็จพระสังฆราชทุกพระองค์ในอดีตและเป็นสมเด็จพระสังฆราชพระองค์แรกของไทยที่มีพระชันษา ๑๐๐ ปี (๓ ตุลาคม พ.ศ.๒๔๕๖-๒๔ ตุลาคม พ.ศ.๒๕๕๖) สิ้นพระชนม์เมื่อวันที่ ๒๔ ตุลาคม พ.ศ.๒๕๕๖ เวลา ๑๙.๓๐ น. ณ โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ เนื่องจากพระอาการติดเชื้อในกระแสพระโลหิต

               ทั้งนี้ พระธรรมกิตติวงศ์ (ทองดี สุรเตโช ป.ธ.๙ ราชบัณฑิต) เจ้าอาวาสวัดราชโอรสาราม ได้อธิบายความหมายของคำว่า "มรณภาพ" อ่านว่า “มอ-ระ-นะ-ภาพ” ไว้ว่า ตาย หรือความตาย

               มรณภาพ เป็นกัปปิยโวหารที่ใช้แก่ภิกษุ สามเณรโดยเฉพาะ เว้นสมเด็จพระสังฆราช เมื่อพระภิกษุสามเณรทุกระดับชั้นตาย ไม่ใช้ว่าตาย มรณะ ถึงแก่กรรม หรือสิ้นลมหายใจ เป็นต้น อันเป็นคำสาธารณะทั่วไป แต่ใช้ว่า มรณภาพ หรือถึงแก่มรณภาพ เหมือนกันหมด เช่นใช้ว่า

               “พระขาวมรณภาพ”

               “มหาเขียวถึงแก่มรณภาพ”

               “สมเด็จฯ มรณภาพในปีนั้นพอดี”

               ในกรณีสมเด็จพระสังฆราช ใช้ว่า สิ้นพระชนม์

               อย่างไรก็ตามในภาษาไทยมีการกำหนดใช้คำราชาศัพท์ให้เหมาะกับบุคคลในฐานะต่างๆ จึงมีการใช้คำอื่นแทนความหมายของคำว่า "ตาย" ไว้หลายระดับเฉพาะคำว่า "สิ้นพระชนม์" ใช้กับบุคคล ๓ ระดับ คือ   

               ๑.พระราชวงศ์ตั้งแต่ชั้นสมเด็จเจ้าฟ้าลงมาถึงพระองค์เจ้า

               ๒.สมเด็จพระสังฆราชเจ้า

               ๓.สมเด็จพระสังฆราช

               ส่วนคำว่า "สวรรคต และเสด็จสวรรคต" ใช้กับบุคคล ๙ ระดับ คือ

               ๑.พระมหากษัตริย์

               ๒.สมเด็จพระบรมราชินีนาถ

               ๓.สมเด็จพระบรมราชินี

               ๔.สมเด็จพระบรมราชชนก

               ๕.สมเด็จพระบรมราชชนนี

               ๖.สมเด็จพระยุพราช

               ๗.สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร

               ๘.สมเด็จพระบรมราชกุมารี

               ๙.เจ้าฟ้าที่ได้รับการเฉลิมพระยศพิเศษให้ทรงฉัตร ๗ ชั้น