
เหรียญเภสัชคุรุครูบาเจ้าผาผ่าต๋นบุญ
เหรียญเภสัชคุรุ ครูบาเจ้าผาผ่า ต๋นบุญ ผู้มีสมาธิจิตอันแก่กล้า : บุญนำพา
ครูบาเจ้าผาผ่าหรือพระครูปัญญาวรวัตร วัดผาผ่า ผู้ได้รับการยกย่องว่าเป็น "ต๋นบุญแห่งแม่สะเรียง" ท่านมีสมาธิจิตแก่กล้า ถือมังสวิรัติ เคร่งครัดในพระกรรมฐาน สามารถหยั่งรู้จิตใจของคนอื่น และเหตุการณ์ล่วงหน้าได้อย่างแม่นยำ แม้แต่ท่านครูบาเจ้าศรีวิชัยยังยกย่องท่านว่าเป็นผู้มีบุญญาธิการบารมีแก่กล้า ยกย่องเป็นตุ๊น้อง
ย้อนไปเมื่อก่อน พ.ศ.๒๕๐๐ การเดินทางจาก อ.แม่สะเรียง ไปยังหมู่บ้านผาผ่า แสนยากลำบากมาก ต้องเดินเท้าเพียงอย่างเดียว แต่ชาวบ้านทั้งใกล้และไกล โดยเฉพาะชาวไทยชาวเขา ชาวพม่า ต่างเดินทางไปกราบไหว้ท่านครูบาเจ้าผาผ่า ด้วยความศรัทธาอย่างแรงกล้า ไปขอน้ำมนต์ ขอผ้ายันต์ เพื่อเป็นสิริมงคล และบางคนไปขอยารักษาโรค เพราะท่านมีความรู้ความสามารถในการรักษาผู้ป่วยไข้ด้วยโรคภัยต่างๆ ได้เป็นอย่างดี จนเป็นที่เลื่องลือกันมาก
ท่านครูบาเจ้าผาผ่า เกิดเมื่อวันที่ ๒๖ ธันวาคม ๒๔๓๒ โดยมารดาคลอดท่านขณะเก็บผักในสวน จึงตั้งชื่อท่านว่า "สวน" ท่านได้บรรพชาเป็นสามเณรเมื่ออายุ ๑๗ ปี ศึกษาเล่าเรียนทางธรรม คัมภีร์มูลกัจจายน์ พระสูตร และพระพุทธมนต์ต่างๆ อย่างแตกฉาน รวมทั้งการฝึกจิตปฏิบัติธรรมกรรมฐานจนมีสมาธิแก่กล้าตั้งแต่เยาว์วัย
เมื่ออายุครบ ๒๑ ปี ท่านอุปสมบทที่วัดผาผ่า ได้รับฉายาว่า "ปัญญวโร" ท่านได้ปฏิบัติศาสนกิจอย่างเคร่งครัด เป็นพระนักพัฒนาผู้นำความเจริญรุ่งเรืองมาสู่วัดผาผ่ามากมาย จนได้รับการแต่งตั้งให้เป็นเจ้าอาวาสวัดผาผ่า ชาวบ้านจึงเรียกขานท่านว่า "ครูบาเจ้าผาผ่า" ด้วยความเคารพศรัทธายิ่ง คุณงามความดีของท่านเลื่องลือไปจนถึง
ท่านครูบาเจ้าศรีวิชัย เมื่อมีชาวแม่สะเรียงไปกราบไหว้ท่านครูบา ท่านถึงกับกล่าวว่า "ต่อไปไม่จำเป็นต้องมาทำบุญกับอาตมาถึงที่นี่ก็ได้ มีอะไรให้ไปหา ตุ๊น้อง ที่วัดดอยล้อม เมืองยวม เพราะท่านมีบุญญาบารมีแก่กล้าทุกอย่างเหมือนกัน เพียงแต่ตุ๊น้องไม่ชอบแสดงตนเท่านั้น"
ท่านครูบาเจ้าผาผ่า ได้รับพระราชทานสมณศักดิ์ในราชทินนาม พระครูปัญญาวรวัตร เมื่อวันที่ ๕ ธันวาคม ๒๕๐๑ หลังจากนั้น ๓ ปี ท่านได้มรณภาพเมื่อวันที่ ๑ กรกฎาคม ๒๕๐๔ สิริรวมอายุ ๗๒ ปี ได้รับพระราชทานเพลิงศพเมื่อวันที่ ๑๙ กุมภาพันธ์ ๒๕๐๕
เมื่อท่านได้ละสังขารไปแล้ว คณะศิษยานุศิษย์จึงได้จัดสร้างวัตถุมงคลเพื่อเป็นที่ระลึกถึงคุณงามความดีของท่าน เป็นพระผงรูปเหมือน รุ่นแรก เมื่อปี ๒๕๐๗ และอีกหลายรุ่นในเวลาต่อมา ซึ่งล้วนเป็นที่แสวงหาของพุทธศาสนิกชนทั่วไป และบรรดาศิษยานุศิษย์ทั้งหลาย
เพื่อเป็นการประกาศเกียรติคุณของท่านครูบาเจ้าผาผ่าองค์การบริหารส่วนจังหวัดแม่ฮ่องสอน โดยนายอัครเดช วันไชยธนวงศ์ นายก อบจ.แม่ฮ่องสอน จึงได้จัดทำโครงการเชิดชูบูชาครูบาเจ้าผาผ่า ภายใต้ชื่อ งานเภสัชคุรุครูบาเจ้าผาผ่าแห่งเมืองยวม เป็นความร่วมมือระหว่างคณะสงฆ์จังหวัดแม่ฮ่องสอน,องค์การบริหารส่วนจังหวัดแม่ฮ่องสอน และผู้มีจิตศรัทธาในท่านครูบาเจ้าผาผ่า โดยได้รับการสนับสนุนจาก โครงการอนุรักษ์และเผยแพร่พุทธศิลป์ล้านนา สำนักบริการวิชาการ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
กิจกรรมหนึ่งของโครงการนี้คือ การจัดสร้างวัตถุมงคลครูบาเจ้าผาผ่า เพื่อหารายได้มอบเป็นกองทุนในการทำนุบำรุงพระพุทธศาสนาใน จ.แม่ฮ่องสอน โดยจัดตั้งเป็น กองผ้าป่าบารมีครูบาเจ้าผาผ่า" นำไปถวายยังวัดต่างๆ เพื่อการกุศลและสาธารณประโยชน์ อาทิ สร้างศาลาการเปรียญ ทุนการศึกษาสำหรับพระสงฆ์ การจัดงานเนื่องในวันสำคัญทางศาสนา เป็นต้น
วัตถุมงคลที่จัดสร้างประกอบด้วย ๑.พระบูชารูปเหมือน เนื้อทองระฆัง และเนื้อสัมฤทธิ์รมดำ ๒.เหรียญรูปเหมือนครึ่งองค์ เนื้อทองคำ เนื้อเงิน เนื้อนวโลหะ เนื้อทองระฆัง และเนื้อทองแดง ๓.ล็อกเกตรูปเหมือนครึ่งองค์ การจัดสร้าง เริ่มด้วยการนำแผ่นชนวนทองและเงิน เข้าร่วมพิธีจารอักขระและปลุกเสกด้วยการอธิษฐานจิตเดี่ยวโดยพระเถราจารย์แห่งล้านนากว่า ๒๐ รูป ก่อนที่จะนำไปหลอมชนวนเพื่อนำไปผสมกับโลหะหลัก แล้วนำไปปั๊มเป็นเหรียญ เนื้อต่างๆ จากนั้นได้นำเข้าพิธีบวงสรวงและพิธีพุทธาภิเษก ณ วัดผาผ่า ต.แม่คะตวน อ.สบเมย จ.แม่ฮ่องสอน เมื่อวันเสาร์ที่ ๒๓ กุมภาพันธ์ ๒๕๕๖ โดยมีพระคณาจารย์ที่ร่วมอธิษฐานจิตปลุกเสก ดังนี้
๑.ครูบาทอง วัดพระธาตุศรีจอมทอง จ.เชียงใหม่ ๒.ครูบาดวงดี วัดบ้านฟ่อน จ.เชียงใหม่ ๓.ครูบาอิ่นคำ วัดไชยสถาน จ.เชียงใหม่ ๔.พระเทพปริยัติ วัดเจ็ดยอด จ.เชียงใหม่ ๕.พระญาณวีรากร วัดหัวเวียง จ.แม่ฮ่องสอน ๖.ครูบาพรรณ วัดพระพุทธบาทห้วยต้ม จ.ลำพูน ๗.ครูบาศรีทน วัดสิทธิมงคล จ.แม่ฮ่องสอน ๘.ครูบาอินทร์สม วัดจอมทอง จ.แม่ฮ่องสอน ๙.ครูบาอินตา วัดศาลา จ.เชียงใหม่ ๑๐.ครูบาน้อย วัดศรีดอนมูล จ.เชียงใหม่
๑๑.ครูบาบุญยัง วัดห้วยน้ำอุ่น จ.ลำพูน ๑๒.พระครูญาณสัมปยุค วัดแม่ลาน้อย จ.แม่ฮ่องสอน ๑๓.ครูบาอินทร วัดสันป่ายางหลวง จ.ลำพูน ๑๔.พระครูอนุสิฐธรรมสร วัดพระธาตุดอยกองมู จ.แม่ฮ่องสอน ๑๕.พระครูภาวนาวิรัช วัดร่ำเปิง จ.เชียงใหม่ ฯลฯ รวมกว่า ๖๐ รูป เพื่อให้สมกับการจัดงานเชิดชูบูชาบารมีครูบาเจ้าผาผ่า ครั้งยิ่งใหญ่ที่สุดในรอบ๕๐ ปี ท่านที่สนใจร่วมทำบุญติดต่อได้ที่ อบจ.แม่ฮ่องสอน โทร.๐-๕๓๖๑-๓๖๘๘ หรือดูรายละอียดได้ที่ www.pralanna.com