อาจารย์-บูรพาจารย์ | คมชัดลึก

                   ระหว่างวันที่ ๒๖-๒๗ พฤษภาคม ๒๕๕๕ ที่ผ่านมา ที่วัดท่าไม้ ถ.เศรษฐกิจ ๑ ซ.๘ ต.ท่าไม้ อ.กระทุ่มแบน จ.สมุทรสาคร ซึ่งมีพระครูปลัดอุเทน สิริสาโร หรือพระอาจารย์อุเทน เป็นเจ้าอาวาส ได้จัดให้มีพิธีไหว้ครูบูชาบูรพาจารย์ โดยมีดารานักแสดง นักธุรกิจ ข้าราชการ รวมทั้งพ่อค้าประชาชนไปร่วมงานจำนวนมาก
 
                   วัตถุประสงค์การจัดงานครั้งนี้ คือ ๑.เพื่อเป็นการอุทิศส่วนกุศล ถวายเครื่องสักการะแก่ปรมาจารย์ทั้งหลาย ที่ประสิทธิ์ประสาทความรู้แก่ศิษย์ ๒.เพื่อให้ผู้เรียนเกิดกำลังใจและมีขวัญในการประกอบวิชาชีพต่างๆ ๓.เพื่อขอขมาลาโทษสิ่งที่ศิษย์ได้ล่วงเกินครู และ ๔.เพื่อเป็นสิ่งเตือนสติให้ศิษย์ระลึกถึงคุณครูบาอาจารย์ 
 
                   อย่างไรก็ตาม พระธรรมกิตติวงศ์ (ทองดี สุรเตโช ป.ธ.๙ ราชบัณฑิต) เจ้าอาวาสวัดราชโอสาราม ได้ให้ความหมายของคำว่า "อาจารย์" หมายถึง ผู้สั่งสอนให้วิชาความรู้ มาจากคำว่า อาจริยะ
 
                   อาจารย์ ในคำวัดหมายถึง ผู้อบรมสั่งสอนแนะนำ ให้การศึกษาเรื่องอาจาระ คือความประพฤติที่ดีงาม จรรยามารยาท ตลอดจนดูแลเรื่องสารทุกข์ และความเป็นอยู่ มีหน้าที่เหมือนพี่เลี้ยง ใกล้เคียงกับพระอุปัชฌาย์ ซึ่งเปรียบเหมือนบิดา เพราะฉะนั้นจึงมีธรรมเนียมที่ศิษย์พึงปฏิบัติตอบแทนที่เรียกว่า อาจริยวัตร
 
                   อาจารย์ ในคำไทย ใช้เรียกครูผู้สั่งสอนวิชาความรู้ให้ หรือ บุคคลผู้มีความรู้ความเชี่ยวชาญในทางหนึ่งทางใดด้วยความยกย่อง
 
                   ส่วนคำว่า "บูรพาจารย์" (บู-ระ-พา-จาน) นั้น เจ้าคุณทองดีได้ให้ความหมายไว้ว่า อาจารย์ในเบื้องต้น อาจารย์ก่อนๆ ใช้ว่า บุพพาจารย์ หรือ บูรพาจารย์ ก็ได้
 
                   บูรพาจารย์ ใช้หมายถึงอาจารย์ ๒ ประเภท คือ ๑.บิดามารดา คือ อาจารย์พิเศษคนแรกของแต่ละคน ที่สอนทุกสิ่งทุกอย่างให้โดยไม่มีค่าจ้าง ไม่มีตารางสอน ไม่มีวันหยุด บิดามารดาจัดว่าเป็นบูรพาจารย์ของลูก เป็นอาจารย์ผู้ยิ่งใหญ่ของลูกทุกคน
 
                   และ ๒.อาจารย์เก่า คือ อาจารย์ที่อบรมสั่งสอนวิชาการมาก่อน เป็นอาจารย์รุ่นแรกๆ จัดว่าเป็นบูรพาจารย์ของศิษย์ และอาจารย์ต่อๆ มา ซึ่งได้แก่ครูอาจารย์ทั่วๆ ไป