
เส้นทางสู่สันติ (3) กิเลสตัวป่วน
เส้นทางสู่สันติ (3) กิเลสตัวป่วน : คันฉ่องและโคมฉาย โดย ว.วชิรเมธี
เวลานี้เมืองไทยที่ไม่ค่อยมีสันติภาพ เพราะเราขาดทั้งสติ ขาดทั้งสันติ แต่เรากลับมีสตางค์ มีสตางค์แต่ถ้าไม่มีสติ สตางค์ก็จะกลายเป็นศัตรูของสันติ
สันติภาพที่แท้จริงนั้นจะเกิดขึ้นมาได้ก็ต้องอาศัยการเจริญสติ การเจริญสติก็คือ การระลึกรู้อยู่ในปัจจุบันขณะ ในทุกเรื่องที่คิด ทุกกิจที่ทำ ทุกคำที่พูด ทุกอิริยาบถที่เคลื่อนไหว ใครเฝ้าตามดู ตามรู้ ตามเห็นอย่างนี้อยู่เสมอในรูปและในนาม หรือในกายและในจิตของตน คนคนนั้นเป็นผู้อยู่ในวงล้อมของสติ และเมื่อเขามีสติ เขาก็มีสันติ
พระพุทธองค์ตรัสเอาไว้ว่า “เมื่อใจของเธอสันติ วาจาของเธอก็สันติ เมื่อวาจาของเธอสันติ กายของเธอก็สันติ” ดังนั้นสันติภาพส่วนบุคคลจึงเกิดขึ้น จากการเจริญสติ หรือพูดอีกอย่างหนึ่งว่า สันติภาพส่วนบุคคล วางรากฐานอยู่บนการเจริญสติ คือ การตื่นรู้อยู่กับปัจจุบันขณะ ถ้าโลกนี้มีสันติภาพเพราะบุคคลแต่ละคนมีสันติภาพในเรือนใจ โลกนี้ก็เป็นอันมั่นใจได้ว่าปลอดภัยจากสงครามโลก สันติส่วนบุคคลจึงเป็นหลักประกันสากลของสันติภาพโลก
พูดอีกอย่างหนึ่งว่า สันติภาพส่วนบุคคลคือ สันติภาพสากลของมนุษยชาติ สันติภาพสากลนั้นสร้างได้ไม่ยาก ใครมาเจริญสติ คนคนนั้น ก็เป็นหน่วยแห่งสันติภาพเคลื่อนที่ แต่ที่สร้างยากนักยากหนาและเราเพียรสร้างกันอยู่ในเวลานี้ก็คือ สันติภาพส่วนรวม สันติภาพส่วนสังคม สันติภาพส่วนประเทศ และสันติภาพส่วนโลก เรียกว่าสันติภาพโลก เวลานี้เมืองไทยของเรานั้นเป็นเมืองที่กำลังโหยหาเรียกร้องต้องการสันติภาพเป็นอย่างยิ่ง
อาตมภาพเองได้ฟังเพลง We are the world ของ ไมเคิล แจ็คสัน ก็ดี Imagine ของ จอห์น เลนนอน ก็ดี ในเทศกาลเรียกร้องหาสันติภาพ ในเวทีนานาชาติทั่วโลก เราก็รู้สึกชื่นชม ว่าเพลงสองเพลงนี้ช่างเป็นสัญลักษณ์ของการเรียกร้องสันติภาพดีแท้ๆ ไม่นึกว่าวันหนึ่งทั้งสองเพลงจะถูกเปิดเสียงดังกังวานทุกต้นชั่วโมงอยู่ในประเทศไทย ไปๆ มาๆ เวลานี้ประเทศไทยกลายเป็นประเทศที่เรียกร้องต้องการสันติภาพไม่น้อยไปกว่าหย่อมย่านต่างๆ ของเวทีโลกและนั่นจึงเป็นเหตุให้เพลงซึ่งเคยใช้เปิดเพื่อเรียกหาสันติภาพในทุกภูมิภาคของโลกต้องนำมาเปิดในประเทศไทย เพราะเวลานี้เมืองไทยกำลังไร้สันติภาพ
ทำไมเมืองไทยหรือทำไมโลกนี้ จึงเป็นโลกที่ไม่มีสันติภาพ ก็ตอบได้ว่าเพราะกิเลสซึ่งเป็น ปปัญจธรรม ๓ ประการปั่นหัวเราอยู่ ปปัญจธรรม แปลว่ากิเลสตัวปั่น มันปั่นหัวเรา เหมือนปั่นจิ้งหรีด กิเลส ๓ ตัวนี้ ก็คือ
ตัณหา อยากได้
มานะ อยากใหญ่
ทิฐิ ใจแคบ
กิเลส ๓ ตัวนี้เท่านั้นที่เป็นผู้บัญชาการให้โลกนี้ไม่มีสันติภาพ รวมทั้งปั่นหัวคนไทยให้เมืองไทยไร้สันติภาพ