เตือนภัย “ถ่ายเป็นเลือด”…ภัยเงียบที่ไม่ควรมองข้าม

สำรวจตัวเองสักหน่อยว่าเคยมีอาการเหล่านี้หรือไม่..?

...ท้องเสียบ่อยๆ สลับกับท้องผูกเป็นประจำ ถ่ายเป็นมูก หรือถ่ายเป็นเลือด แน่นท้อง ท้องอืด ปวดท้อง อ่อนเพลีย และน้ำหนักลดโดยไม่ทราบสาเหตุ

หากคุณเป็นคนหนึ่งที่มีอาการเหล่านี้... อย่านิ่งนอนใจ เพราะนี่อาจเป็น... “อาการเตือน” ของโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่ หรือทวารหนักได้ ฉะนั้นควรรีบไปพบแพทย์โดยเร็ว ก่อนจะสายเกินแก้!!

มะเร็งลำไส้ใหญ่และทวารหนัก อีกหนึ่งภัยเงียบที่แฝงเข้ามาในร่างกายมนุษย์ และคร่าชีวิตประชากรโลกได้มากเป็นอันดับสองรองจากมะเร็งปอด ซึ่งโดยปกติแล้วมะเร็งลำไส้ใหญ่จะเกิดขึ้นในบริเวณใดบริเวณหนึ่งของลำไส้ใหญ่ซึ่งมีความยาวต่อเนื่องราว 4-6 ฟุต นับตั้งแต่ช่วงที่ต่อจากลำไส้เล็กจนถึงทวารหนัก ซึ่งลำไส้ใหญ่เป็นส่วนท้ายสุดของทางเดินอาหาร ทำหน้าที่เก็บเศษอาหาร ที่ผ่านการย่อยและดูดซึมมาแล้ว เพื่อเตรียมการขจัดออกจากร่างกายในรูปของอุจจาระ และโดยธรรมชาติของโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่และทวารหนักจะใช้เวลานานมาก ในการเปลี่ยนแปลงจากเยื่อบุลำไส้ใหญ่ปกติไปเป็นมะเร็ง ตลอดจนประชาชนยังไม่ตระหนักถึงภัยนี้ ทำให้เกิดความชะล่าใจ ดำเนินชีวิตอย่างเสี่ยงภัยโรคมะเร็งและขาดการตรวจสุขภาพเพื่อคัดครองโรคมะเร็งอย่างสม่ำเสมอ จึงมักพบผู้ป่วยโรคนี้ในอายุเฉลี่ยประมาณ 60 ปี แต่ผู้ป่วยส่วนใหญ่ที่เสียชีวิตมักเกิดจากการตรวจพบมะเร็งลำไส้ใหญ่ในระยะที่มีอาการเลือดออกปนกับมูกและอุจจาระ หรือมีอุจจาระก้อนเล็กลง หรือมีอาการลำไส้ใหญ่อุดตัน ซึ่งมักจะมีการกระจายของโรคมะเร็งออกไปสู่ต่อมน้ำเหลืองหรือไปที่ตับแล้ว จึงทำให้ไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้ทุกราย

“การป้องกัน” คือการรักษาที่ดีที่สุด

พันธุกรรม... อาหาร... พฤติกรรมการบริโภค... สุขภาพในการขับถ่าย หรือการขาดสารอาหารบางชนิด สิ่งเหล่านี้... อาจล้วนเป็นสาเหตุของการเกิดโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่และทวารหนักก็จริง

แต่ก็ยังไม่มีการศึกษาวิจัยใดที่ได้ข้อสรุปชัดเจนว่าอะไรเป็นสาเหตุสำคัญของมะเร็งลำไส้ใหญ่ แต่ เราก็สามารถป้องกันมะเร็งลำไส้ใหญ่ได้ด้วยวิธีอย่างง่ายๆ เพื่อลดปัจจัยเสี่ยงต่อมะเร็งลำไส้ใหญ่ได้ ดังนี้

รับประทานผักสด ผลไม้ ตลอดจนอาหารที่มีกากหรือเส้นใยสูง (high fiber) เพิ่มขึ้นองประกอบด้วย ข้าวซ้อมมือ ถั่วต่างๆ เป็นต้น เพื่อลดและ/หรือป้องกันอาการท้องผูก โดยจะทำให้ไม่เกิดของเสียการคั่งค้างในลำไส้ใหญ่ ตลอดจนรับประทานวิตามินที่เป็น สารต้านอนุมูลอิสระ (antioxidant) ด้วย เช่น เบต้าคาโรทีน วิตามิน A, C, D, E และ แคลเซียม เป็นต้น

ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ เพื่อให้ลำไส้มีการเคลื่อนไหว เช่น เดินเร็วๆ วิ่งเหยาะๆ ขี่จักรยาน ว่ายน้ำ เลือกตามความเหมาะสม อย่างน้อยควรทำวันเว้นวัน ครั้งละประมาณ 30 นาที

ลด ละ และเลิกการดื่ม ชา กาแฟ หรือแอลกอฮอล์ และเลิกการสูบบุหรี่

นอกจากการปฏิบัติเพื่อการป้องกันมะเร็งลำไส้ใหญ่อย่างง่ายดังกล่าวข้างต้นแล้ว หากบุคคลใดมีปัจจัยเสี่ยง หรือมีอาการแสดงของมะเร็งลำไส้ใหญ่ที่กล่าวมา รวมทั้งกับบุคคลที่มีลำไส้อักเสบเรื้อรัง มีติ่งเนื้องอกในลำไส้มาแต่กำเนิด หรือตัดถุงน้ำดีออกไปแล้ว การค้นหามะเร็งลำไส้ใหญ่ตั้งแต่ก่อนที่อาการจะปรากฏ ที่เรียกว่า “การตรวจคัดกรอง” (screening) ก็เป็นสิ่งที่ต้องให้ความสำคัญมากต่อการป้องกันมะเร็งลำไส้ใหญ่ เพราะการตรวจ ค้นหา วินิจฉัยตั้งแต่ระยะเริ่มแรก และได้รับการรักษาเร็วมากเท่าไร โอกาสหายจากโรคก็มีมากยิ่งขึ้นเท่านั้น

คัดกรองสุขภาพสักนิด...ให้ชีวิตปลอดมะเร็ง

โรงพยาบาลจุฬาภรณ์ มีโปรมแกรมการดูแลรักษามะเร็งลำไส้ใหญ่และทวารหนักอย่างครบวงจร ซึ่งประกอบด้วยการตรวจคัดกรองมะเร็งลำไส้ใหญ่และทวารหนักในประชากรทั่วไปด้วยการตรวจหาเลือดที่ปนมากับอุจจาระและการส่องกล้องตรวจลำไส้ใหญ่ซึ่งสามารถตรวจวินิจฉัยความผิดปกติของผนังลำไส้ได้อย่างชัดเจนและแม่นยำ ในกรณีที่ได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่หรือ ทวารหนัก ผู้ป่วยทุกคนจะได้รับการตรวจประเมินระยะของโรคด้วยเครื่องมือที่ทันสมัย เช่น การตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ปอดและช่องท้องทั้งหมด และการตรวจด้วยคลื่นแม่เหล็กในอุ้งเชิงกราน การรักษาหลักเป็นการรักษาโดยทีมศัลยแพทย์ผู้ชำนาญ ร่วมกับการให้ยาเคมีบำบัด หรือยามุ่งเป้าระดับโมเลกุลโดยอายุรแพทย์ หรือรังสีรักษาด้วยเครื่องฉายรังสีที่มีประสิทธิภาพ ซึ่งการรักษาวิธีต่างๆ ขึ้นอยู่กับระยะของโรคของผู้ป่วยแต่ละราย แต่ทั้งนี้แล้ว การป้องกันโรค ก็ยังถือเป็นการรักษาที่ดีที่สุด โดยเฉพาะผู้ที่มีอายุ 50 ปีขึ้นไปควรพบแพทย์เพื่อตรวจสุขภาพและตรวจลำไส้ใหญ่ตลอดความยาว เพราะหากตรวจพบในระยะต้นๆ จะมีโอกาสในการรักษาให้หายขาดได้โดยการผ่าตัดถึง 95 เปอร์เซ็นต์

อย่าปล่อยให้ชีวิตต้องดำเนินไปอย่างเสี่ยงภัยกับโรคมะเร็ง ให้ความสำคัญกับการตรวจสุขภาพสักนิด เพื่อสุขภาพชีวิตที่ยืนยาว