"ฟิโลเดนดรอน"สุดยอดไม้ใบ ตอน 3

              ไม้ประดับที่มีมากมายหลากหลายให้เลือกใช้ ไม่ว่าแดนดินถิ่นใด วันนี้ผู้คนส่วนใหญ่ก็ยังสนใจนำไม้ประดับที่มีชื่อว่า ฟิโล(Philodendron) มาเป็นตัวเสริมประดับสถานที่อย่างไม่มีคำว่าเสื่อมคลาย ในบางคราอาจปลูกประดับดุจพระเอกให้โดดเด่นท่ามกลางไม้นานาพันธุ์ที่ปลูกคละเคล้ากันไปแบบแต่งแต้มไม่ให้มีไม้อย่างเดียวอยู่อย่างตามลำพัง เราจึงมักเห็นไม้ประดับสถานที่ ที่มีความสวยงามสอดคล้องกับประโยชน์ใช้สอยอยู่เป็นเนืองนิตย์ โดยได้เห็นอย่างใกล้ชิดแม้จะไม่รู้จักชื่อ แค่เพียงได้เห็นผ่านตา แบบกลมกลืนกับสิ่งแวดล้อมนั้น ก็ยิ่งรู้สึกอยากนำมาปลูกในที่ส่วนตัวขึ้นมาทันที

               มีไม่น้อยในสถานที่ต่างๆ ที่มักมีการนำไม้ประดับกลุ่มฟิโลมาใช้งาน ดั่งเป็นตำนานแห่งไม้เมืองไปแล้ว มีการพัฒนาพันธุ์ขึ้นมาใหม่อยู่ตลอด ด้วยหลักความรู้ ประสบการณ์ แม้จะมีความบังเอิญด้วยก็ตาม ที่นักปรับปรุงพันธุ์ทั่วโลกให้ความใส่ใจกับไม้ประดับชนิดนี้มาก รวมถึงการนำพันธุ์ดั้งเดิมมาขยายเพื่อเพิ่มปริมาณปลูกเลี้ยงให้มีทรงต้นขนาดใหญ่เหมาะต่อการใช้งานที่หลากหลายทั้งภายในและนอกอาคาร ซึ่งล้วนแล้วแต่จะหามาปลูกไว้แบบอวดโฉมไม้ที่ไม่ค่อยมีโดยทั่วไป

              โดยไม้ในกลุ่มนี้มักมีไม่มากนักในธรรมชาติและแปลงผลิต ยิ่งไม้ใหญ่จากการปลูกเลี้ยงด้วยแล้วก็ยิ่งยากที่จะพบเห็นอย่างมีปริมาณ เนื่องจากต้องใช้เวลานานนับหลายปีที่กว่าจะได้ไม้ใหญ่ ด้วยมีการใช้พื้นที่ในการจัดวางค่อนข้างมาก และหากจะเร่งต้นให้โตเร็วด้วยแล้วฟอร์มต้นมักจะไม่สมส่วน ใบใหญ่ผิดรูป ก้านยาวเกินพอดีและมักไม่ทนต่อการใช้งานจริง รวมถึงขั้นตอนการขนย้ายมักเสียหายจากความเปราะบางอันเกิดจากการเลี้ยงและดูแลที่ไม่สอดคล้องเพื่อการใช้งานแบบเฉพาะ บางส่วนที่อวบน้ำก็มักเสียหายจากการเข้าทำลายของเชื้อแบคทีเรียในช่วงฤดูกาลที่มีความชื้นสูงและจากการให้น้ำมากเกินพอดีหรือมีฝนตกชุกก็เป็นได้ ในการเลี้ยงต้องใช้เวลาแบบค่อยเป็นค่อยไป ปล่อยให้ค่อยๆ โตตามธรรมชาติ ให้ปุ๋ยอินทรีย์บ้างบางโอกาส จัดให้ได้แสงธรรมชาติอย่างเหมาะสม หากอยู่ในภาชนะขนาดจำกัดก็เปลี่ยนถ่ายไปตามขนาดของทรงต้นด้วยวัสดุปลูกที่เหมาะสมแบบคงรูปไม่ย่อยสลายโดยง่าย และให้ความชื้นเพียงพอ

                หลายช่วงเวลาที่ต้องเดินทาง ผมมีโอกาสเห็นการใช้ไม้ฟิโลปลูกประดับอย่างลงตัวในหลายสถานที่ บางทีก็ให้คิดไปว่าอาจนำเข้ามาจากหลายประเทศ รวมถึงจากประเทศไทย ที่ผลิตได้ดีไม่แพ้สินค้าพืชสวนแขนงอื่นเลย เพียงผู้ผลิตยังมีอยู่ในวงจำกัด การเข้าถึงระบบธุรกิจการค้าของคนหน้าใหม่อาจยังไม่คุ้นชิน ซึ่งก็คงไม่ใช่เรื่องง่ายนักหากจะสัมผัสแค่เพียงพื้นผิว ส่วนผู้ที่ผลิตอยู่ก่อนก็มักทำไปเรื่อยๆ ในสายงานของตน ไม่ได้เชื่อมโยงข้อมูลต่างๆ สู่สาธารณะ นอกเสียจากจะมีผู้ที่สนใจหาช่องทางเข้าถึงข้อมูลเหล่านั้นด้วยตนเอง จึงทำให้ธุรกิจปลูกไม้ประดับกลุ่มนี้ยังโตอยู่ในวงจำกัด 

             หากเข้าถึงข้อมูลเฉพาะของไม้กลุ่มนี้จะรู้ว่าฟิโลมีความโดดเด่นในเรื่องการปรับตัวต่อสภาพแวดล้อมที่มีการผันแปรได้ดีทั้งอุณหภูมิและความเข้มของแสงที่แตกต่างกันไปได้เป็นอย่างดี จึงเป็นไม้ที่อยู่ในความคิดของคนที่จะเริ่มต้นปลูกไม้หายากแต่ทนทานหน่อยดูแลง่าย หรือหากเป็นเกษตรกรก็ปลูกแบบเสริมกับพืชอื่นๆ เพิ่มทางเลือกในอาชีพได้อีกทางหนึ่ง

                โดยเมื่อเปรียบเทียบกับไม้ประดับชนิดอื่นแล้ว อาจมีความสวยเฉพาะตัวที่แตกต่างกัน การใช้งานคงต้องให้เหมาะสม ซึ่งแล้วแต่ผู้ใช้จะเลือกหยิบชนิดและสายพันธุ์ที่เหมาะสมมาใช้งานให้ถูกกับสถานที่และกระแสนิยม ด้วยความที่ไม้ประดับอย่างฟิโลนี้เคยเป็นไม้ที่ค่อนข้างหายากและมีเฉพาะถิ่น ที่ผ่านมาแค่การนำมาขยายพันธุ์และปลูกเลี้ยงมักมีข้อจำกัดอยู่ไม่ใช่น้อย ในตลาดผู้ใช้จริงจึงยังดูเป็นของแปลกใหม่เมื่อเทียบกับไม้ชนิดอื่นที่มีอยู่ 

              จึงนับเป็นอีกทางเลือกที่จะนำไม้ชนิดนี้มาปลูกเลี้ยง เพียงได้เริ่มต้นรู้จักไม้ประดับชื่อเฉพาะที่มีพันธุ์หลากหลายใช้งานได้กว้าง สร้างงานสร้างเงินได้ดี หรือปลูกประดับเอง จากพื้นฐานความสวยแปลกตาและความเชื่อในชื่อมงคลย่อมเชื่อมไปสู่ความสุขใจ ไปถึงคุณค่าจากเวลาที่ต้องรอคอยในการเติบโตของต้นไม้ ให้ได้เห็นทรงต้น กิ่ง ก้าน ใบ ที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัวอย่างยากที่จะหาไม้ประดับอื่นมาทดแทนให้ได้อารมณ์เดียวกันได้ยาก !