“น้อยโหน่ง”แก้กลากเกลื้อน

 

           “น้อยโหน่ง” เป็นไม้ผลที่ปลูกมาแต่โบราณ ตามร่องสวน หัวไร่ปลายนา เพื่อกินผลสุก โดยมักจะปลูกคู่กับน้อยหน่า แต่ได้รับความนิยมน้อยกว่าเนื่องจากผลมีกลิ่นฉุน

 

            และแม้ว่ารสชาติจะคล้ายๆน้อยหน่าก็ตาม ทำให้มาระยะหลังกว่าทศวรรษถึงปัจจุบัน มันกลาย เป็นไม้ผลหายาก หรือเกือบจะสูญพันธุ์ ทว่า ก็ยังพอจะหาต้นได้บ้างที่ตลาดนัดไม้ดอกไม้ประดับ สวนจตุจักร

            ทั้งน้อยโหน่งและน้อยหน่า มิใช่พืชพื้นเมืองของไทย แต่เป็นพืชพื้นเมืองของภูมิภาคอเมริกาเชื่อว่าถูกเข้านำมาครั้งแรกในสมัยอยุธยา

            ชื่อเรียกอื่น  :  มะโหน่ง,มะเหนีงแฮ้ (ภาคเหนือ),น้อยหน่า (ปัตตานี),เร็งนา (กะเหรี่ยง-กาญจนบุรี) น้อยหนัง (ภาคใต้),มะดาก (แพร่),หมากอ้อ (แม่ฮ่องสอน),หนอนลาว (อุบลราชธานี)  

            นอกจากปลูกไว้กินผลสุกแล้วในยุคสมัยก่อน ยังนิยมปลูกน้อยโหน่งไว้เพื่อใช้ประโยชน์เป็นสมุนไพรใช้ในครัวเรือนด้วย

 

 

            คุณค่าทางอาหาร : เนื้อในผลหนาสีขาว รสชาติหวานแต่ไม่เท่าน้อยหน่า มีเมล็ดมาก ขณะเดียวกันก็มีวิตามินเอมากกว่าน้อยหน่า

            สรรพคุณทางยา  : ทั้งผลดิบและสุกแก้ ท้องร่วง โรคซาง บิด ลมจุกเสียด แก้พยาธิในท้อง และพยาธิผิวหนัง,ราก ใช้แก้เหงือกบวม รักษาโรคเรื้อน,เปลือก และต้น แก้บิด ท้องเสีย เป็นยาห้ามเลือดและสมานแผล,ใบ ใช้ฆ่าพยาธิผิวหนัง เช่น กลาก เกลื้อน หิด เรื้อน คุดทะราด เป็นต้น และแก้บวมฟกช้ำ,เมล็ด ใช้เป็นยาสมานแผล

            นอกจากนี้แล้ว ทั้ง ผลดิบ และ ใบสด ยังสามารถใช้ต้มเอาน้ำทำเป็นสีย้อมผ้า ให้สีดำและสีน้ำเงินที่สวยงามและติดทนนานอีกด้วย

            เป็นไม้ยืนต้นขนาดเล็ก ในวงศ์กระดังงา สกุลเดียวกับน้อยหน่า ANNONCEAE สูงประมาณ 6-8 เมตร แตกกิ่งก้านสาขาโค้งคด เปลือกของต้นอ่อนจะเป็นสีน้ำตาลกระขาวพอแก่เป็นสีเทา  

           ใบ เป็นใบเดี่ยว ออกเรียงสลับ เป็นรูปขอบขนานแกมรูปใบหอก หรือใบประกอบแบบขนนกออกเรียงสลับเป็นรูปใบหอกแคบ ปลายและโคนแหลมสีเขียวสด

 

 

           ดอก ออกเป็นดอกเดี่ยวๆ หรือออกเป็นช่อกระจุก 2-3 ดอก กลีบดอกเป็นสีเหลืองแกมเขียว เนื้อกลีบค่อนข้างหนาเหมือนกลีบดอกน้อยหน่า หรือดอกบุหงามีกลีบดอก 3 กลีบ มีกลิ่นหอมเอียนๆ ซึ่งบางคนชื่นชอบ บางคนไม่ชอบ

           ผล รูปกลมลักษณะคล้ายผลมะฮอกกานี โตขนาดผลมะขวิดย่อมๆ หรือกลมรูปทรงหัวใจ ผิวผลเรียบ ไม่มีตาโปนตามเปลือก เมื่อผลสุกจะเป็นสีแดงอมน้ำตาลเข้ม เนื้อในมีรสหวาน กินได้แต่กลิ่นจะฉุนไม่เหมือนน้อยหน่า จึงทำให้คนไม่ชอบกิน ภายในมีเมล็ดจำนวนมาก

          ขยายพันธุ์ ด้วยเมล็ด และตอนกิ่ง ขึ้นได้กับทุกสภาพดิน ชอบความชื้นปานกลาง แสงแดดเต็มวัน