แพทย์แนะเคล็ดลับ ดูแลผิวหน้า อย่างไร ให้ห่างไกล 'มลภาวะ' และ 'PM2.5'

สถานการณ์ปัญหา มลภาวะ และ ฝุ่นละออง PM2.5 นับเป็นวิกฤติที่ยากจะแก้ไขในปัจจุบัน นอกจากจะส่งผลกระทบต่อสุขภาพร่างกายระบบทางเดินหายใจแล้ว มลภาวะ และ ฝุ่น PM2.5 เหล่านี้ยังส่งผลเสียต่อสุขภาพผิวของเราได้โดยตรงเช่นกัน ‘ธัญ’ (THANN) แบรนด์ผลิตภัณฑ์เพื่อการดูแลสุขภาพผิว และเส้นผม ร่วมกับ แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านผิวหนังและความงาม พญ.กนกวรรณ เศรษฐพงศ์วนิช แนะวิธี ดูแลผิวหน้า ให้ห่างไกลจากผลกระทบของมลภาวะและฝุ่นละออง PM2.5

พญ.กนกวรรณ อธิบายว่า ผิวหนังเป็นอวัยวะที่ปกคลุมอยู่ทั่วร่างกายของเรา ทำหน้าที่เป็นปราการด่านแรกในการป้องกันอันตรายจากพวกแบคทีเรีย, ไวรัส อีกทั้งยังมีหน้าที่ช่วยควบคุมไม่ให้ร่างกายสูญเสียความชุ่มชื้น ควบคุมอุณหภูมิ และรับความรู้สึก ปัจจุบันปัญหา มลภาวะ และ ฝุ่นละออง PM2.5 เกินค่ามาตรฐานเริ่มมีมากขึ้นในหลายพื้นที่ โดยสารตั้งต้นของ PM2.5 ก่อนจะรวมตัวกับไอน้ำ และฝุ่นควัน คือก๊าซพิษ หรือสารที่ก่อให้เกิดการระคายเคืองผิว และกระตุ้นให้มีการหลั่งสารไซโตไคน์ ก่อให้เกิดการอักเสบ ระคายเคือง และทำให้ผิวเกิดการแพ้ได้ง่าย โดยเฉพาะกับกลุ่มผู้ป่วยโรคผื่นภูมิแพ้ผิวหนัง หรือโรคผิวหนังอักเสบบริเวณต่อมไขมัน มลภาวะและ ฝุ่น PM2.5 สามารถแทรกซึมเข้าสู่ผิวหนังเราและก่อให้เกิดการระคายเคือง โดยส่งผลกระทบทั้งในระยะสั้นและระยะยาว

1. ระยะสั้น หรือระยะเฉียบพลัน

• ทำลายเซลล์เคราติโนไซต์ ที่อยู่ในชั้นหนังกำพร้า และทำลายฟิลแลกกริน ที่มีหน้าที่ป้องกันผิวหนัง ให้เกิดความอ่อนแอและเสื่อมสภาพ ส่งผลให้ผิวแห้งและระคายเคืองง่าย
• กระตุ้นการหลั่งสารที่ทำให้ผิวเกิดการอักเสบ ทำให้เกิดปัญหาสิวอุดตัน สิวอักเสบ และผดผื่นคัน
• นำพาสารเคมีและโลหะหนักต่างๆ เข้าสู่ผิวหนัง ก่อให้เกิดอาการแพ้และระคายเคือง

2. ระยะยาว หรือระยะเรื้อรัง

• ก่อให้เกิดสภาวะผิวเสื่อมชราได้เร็วขึ้น รวมถึงทำให้ผิวเกิดการอักเสบอย่างต่อเนื่อง
• กระตุ้นให้เกิดปฎิกิริยาออกซิเดชั่น รบกวนกระบวนการสร้างเซลล์ผิว และระบบภูมิคุ้มกันผิว สาเหตุของการเกิดริ้วรอยร่องลึก กระตุ้นให้ผิวผลิตเม็ดสีมากขึ้นซึ่งเป็นสาเหตุของการเกิดฝ้า กระและจุดด่างดำ

หากสัมผัส ฝุ่นละออง PM2.5 เพียง 10 ไมโครกรัมต่อลูกบาศก์เมตร ในช่วงเวลาไม่เกิน 2 ชั่วโมง ก็สามารถกระตุ้นให้เกิดการอักเสบของผิวหนังได้แล้ว และหากต้องเผชิญกับฝุ่นละอองระดับ 50 ไมโครกรัมต่อลูกบาศก์เมตร จะก่อให้เกิดภาวะความชราของผิว รวมถึงการทำงานของระบบภูมิคุ้มกันของผิวลดลง ส่วนผู้ที่มีสภาพผิวมัน อาจพบปัญหาการอุดตันของรูขุมขน ทำให้เป็นสิวได้ง่าย ส่วนผู้ที่มีสภาพผิวอ่อนแอและแพ้ง่ายมักจะเกิดผดผื่น อาการคันและระคายเคืองได้ง่าย นอกจากผิวหน้าแล้ว ผิวบริเวณอื่นของร่างกายอย่างข้อพับก็สามารถเกิดผื่นแดงคันได้ด้วยเช่นกัน

ส่วนการดูแลผิวหน้าเมื่อต้องเผชิญกับ มลภาวะ และ ฝุ่น PM2.5 ควรให้ความสำคัญกับการทำความสะอาดผิวหน้าเป็นพิเศษ แนะนำให้ทำความสะอาดผิวหน้าทันที่เมื่อกลับถึงที่พักอาศัย โดยสามารถทำได้ 2 ขั้นตอน คือ

• ขั้นตอนแรก ทำความสะอาดผิวด้วยผลิตภัณฑ์ล้างหน้าที่มีความอ่อนโยนต่อผิว โดยไม่ทำลายสมดุลความชุ่มชื้นของผิว
• ขั้นตอนที่ 2 ปรับสภาพผิวและกระชับรูขุมขนด้วยการใช้โทนเนอร์หลังการล้างหน้าทุกครั้ง นอกจากจะเป็นการทำความสะอาดหลังการล้างหน้าแล้ว ยังถือเป็นเตรียมผิวให้พร้อมสำหรับขั้นตอนรับการบำรุงต่อไป

หลังการล้างทำความสะอาดผิวควรบำรุงผิวด้วยมอยส์เจอร์ไรเซอร์ เพื่อเติมเต็มความชุ่มชื้นให้ผิว และทำหน้าที่เสมือนเกราะเคลือบปกป้องผิวไม่ให้สัมผัสกับ มลภาวะ และ ฝุ่นละออง PM2.5 โดยตรง และระหว่างสัปดาห์ควรมาส์กหน้าเพื่อฟื้นบำรุงสภาพผิวอย่างน้อยสัปดาห์ละ 2 ครั้ง  แนะนำให้เลือกมาส์กที่มีส่วนผสมของสารสกัดธรรมชาติที่มีคุณสมบัติในการคืนความกระจ่างใสสู่ผิว อาทิ สารสกัดจากผลองุ่น และสารสกัดจากรากหม่อน หรือกลุ่มที่เพิ่มความชุ่มชื้นสู่ผิว อาทิ สารสกัดจากพืชทะเลทราย, สารสกัดจากทีฮาโลส หรือสารสกัดที่ช่วยกระตุ้นการผลัดเซลล์ผิวอ่อนๆ อย่าง AHA หรือกรดผลไม้ที่อ่อนโยน รวมถึงสารสกัดที่สามารถลดเลือนริ้วรอย อีกสิ่งที่ไม่ควรมองข้าม คือ การทาผลิตภัณฑ์ปกป้องผิวจากแสงแดดก่อนออกจากที่พัก ควรเป็นผลิตภัณฑ์ปกป้องผิวจากแสงแดดที่เนื้อบางเบา ไม่ก่อให้เกิดความมันส่วนเกิน ไม่อุดตันรูขุมขน และไม่ก่อให้เกิดอาการแพ้หรือระคายเคือง

เรื่องที่ควรระวังเพิ่มเติมในช่วงที่มีปัญหา มลภาวะ และ PM2.5 ปริมาณมาก คือ การเลือกใช้เครื่องสำอางในการแต่งหน้า แนะนำให้เลือกใช้รองพื้นบางเบาแทนการใช้รองพื้นเนื้อหนัก เนื่องจากรองพื้นเนื้อหนักจะก่อให้เกิดความมันส่วนเกิน ทำให้มลภาวะและฝุ่นละออง PM2.5 สามารถมาเกาะและแทรกซึมเข้าสู่ผิวได้โดยง่าย

นอกจากนี้ควรเลือกรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ต่อร่างกาย ทั้งผัก ผลไม้หลากสี รวมถึงงดการทำกิจกรรมหรือออกกำลังกายกลางแจ้ง โดยสามารถปรับเปลี่ยนมาออกกำลังในร่มแทน นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ ควรดื่มน้ำสะอาดในระหว่างวันให้มากๆ ก็จะช่วยให้ผิวพรรณมีสุขภาพดี และก่อนออกจากที่พักก็ไม่ควรลืมสวมหน้ากากอนามัยเพื่อป้องกัน มลภาวะ และ ฝุ่นละออง PM2.5 ด้วย