กรีนไลฟ์ ‘บางกระเจ้า’

นาทีนี้คงไม่มีใครไม่รู้จักปอดของกรุงเทพฯ อย่าง “บางกระเจ้า” ซึ่งแม้จะอยู่ในเขตอำเภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ แต่ก็เป็นแหล่งผลิตออกซิเจนชั้นดีให้คนกรุงใช้กันแบบฟรีๆ

บางกระเจ้า เป็นพื้นที่ชุมชนที่มีทั้งสวนผลไม้ สวนสมุนไพร ผืนป่า อยู่รวมกันในอาณาเขตกว่า 12,000 ไร่ มีลักษณะเป็นเกาะรูปร่างคล้ายกระเพาะหมู ถูกโอบล้อมด้วยแม่น้ำเจ้าพระยา มีสถานะเป็นตำบลๆ หนึ่ง ซึ่งแวดล้อมด้วยตำบลทรงคนอง บางยอ บางกอบัว บางกระสอบ และบางน้ำผึ้ง ซึ่งยังคงสภาพวิถีชุมชนดั้งเดิมไว้ได้ และด้วยระยะที่ไม่ไกลจากใจกลางเมืองหลวงบวกกับความเป็นพื้นที่สีเขียว จึงเป็นเป้าหมายของนักท่องเที่ยวสายชิลล์ทั้งชาวไทยและชาวต่างประเทศ

เกาะแห่งนี้มีเส้นทางท่องเที่ยวชุมชนที่ชาวบ้านและ “กลุ่มรักษ์คุ้งบางกะเจ้า" ภูมิใจนำเสนอ เริ่มจาก สวนป่าเกดน้อมเกล้าฯ สวนบูรณะใหม่พื้นที่กว่า 70 ไร่ ที่ได้รับการจดทะเบียนให้เป็นสวนป่าชุมชนเมื่อปี พ.ศ. 2549

หากนั่งเรือมาขึ้นที่วัดบางน้ำผึ้งนอก สามารถเดินทางต่อด้วยมอเตอร์ไซค์รับจ้าง หรือถ้ามีรถยนต์ก็มาทางสามแยกพระประแดงถึงถนนเพชรหึง เลี้ยวซ้ายเข้าถนนวัดราษฎร์รังสรรค์ มุ่งสู่ตำบลทรงคนอง เพื่อเริ่มต้นออกเดินเท้าที่วัดป่าเกด โดยใช้เส้นทางด้านหลังวัดเลาะผ่านชุมชนออกไปยังทางเข้าสวนที่ข้างนอกอาจจะดูเล็ก แต่ข้างในนั้นกลับร่มรื่นไปด้วยต้นไม้นานาพันธุ์

สวนป่าเกดฯ ถูกบูรณะจากที่รกร้างและที่ทิ้งขยะให้เป็นพื้นที่สีเขียวด้วยการปลูกป่า แต่ก็ยังคงลักษณะของสวนที่มีร่องน้ำยาวสลับอยู่เป็นระยะไว้ ในบริเวณสวนส่วนใหญ่จะมีพันธุ์ไม้ประเภทยืนต้นทนน้ำกร่อย เช่น ต้นลำแพน ตีนเป็ดน้ำ มุจลินทร์ และยังเป็นแหล่งศึกษาเรียนรู้พันธุ์ไม้ดั้งเดิมอย่าง “ต้นเกด” ด้วย

สูดออกซิเจนเต็มปอดแล้วต้องแวะไปชิมน้ำตาลหอมหวาน ณ สวนน้ำตาลมะพร้าว ที่ตำบลบางยอ ซึ่งอยู่ไม่ไกลกัน ความน่าสนใจของสวนแห่งนี้ คือการอนุรักษ์วิถีและอาชีพทำน้ำตาลแบบดั้งเดิมไว้ แม้สภาพภูมิอากาศจะเปลี่ยนแปลงและเกิดปัญหาน้ำเค็มรุกล้ำสวนมากเพียงใด

ลุงพงษ์ศักดิ์ แถวเถื่อน เจ้าของสวนทำน้ำตาลมะพร้าว ลงมือทำด้วยตัวเองทุกขั้นตอนมานานกว่า 30 ปี ทั้งเก็บมะพร้าว กวนน้ำตาล ปัจจุบันที่นี่เป็นสวนน้ำตาลมะพร้าวที่เหลืออยู่แห่งเดียวของชุมชน

หลังบ้านไม้เล็กๆ ของลุง คือพื้นที่สวนผลไม้แนวผสมผสานที่ปลูกสมุนไพรควบคู่ไปกับต้นมะพร้าวสายพันธุ์ดั้งเดิมประมาณ 300 ต้น ลูกค้าสวนใหญ่ก็ไม่ต้องไปหาที่ไหนไกล เป็นคนในชุมชนที่มีอาชีพทำขนมขาย หรือชาวบ้านที่ยังชื่นชอบในรสหอมของน้ำตาลมะพร้าวอยู่

อีกจุดหนึ่งที่น่าสนใจก็คือ บ้านผลิตภัณฑ์ลูกประคบธัญพืช ตำบลบางน้ำผึ้ง ที่นี่นอกจากจะมีผลิตภัณฑ์เพื่อสุขภาพราคากันเองจำหน่ายแล้ว ยังมีบริการนวดไทยเคล้ากลิ่นเย็นๆ ของพิมเสนและสมุนไพรให้เอนหลังพักผ่อนได้สบายๆ

ลูกมะพร้าว ตีนเป็ด ธัญพืชต่างๆ ตลอดจนของที่หาได้ง่ายในท้องถิ่น คือวัสดุที่นำมาทำเป็นเครื่องนวดชั้นดีสไตล์ไทย เช่น เข็มขัดอเนกประสงค์ หมอนรองคอ หมอดรองนวด ซึ่งโดดเด่นทั้งในแง่ของวัสดุ และการรักษาจนเป็นสินค้าโอท็อปและส่งออกมาแล้ว

ผ่อนคลายเรียบร้อย หากต้องการชมสินค้าเด่นของชุมชนก็ยังมี บ้านงานประดิษฐ์จากผลิตภัณฑ์ธรรมชาติ ณ ตำบลบางกอบัว อีกที่ที่ใช้วัสดุธรรมชาติจากท้องถิ่นอย่างลูกตีนเป็ด ทางมะพร้าว ลูกสน ลูกจิก มาผลิตเป็นสินค้าสร้างสรรค์เช่นกัน

ค่ำๆ ถ้ายังไม่หนำใจแนะนำให้แวะไปที่ ศูนย์อนุรักษ์ลำพูบางกระสอบ ตำบลบางกระสอบ หรือ “บ้านหิ่งห้อย” หิ่งห้อยหลายสายพันธุ์รอส่องแสงระยิบระยับบนพื้นที่กว่า 40 ไร่

ชมแล้วไม่ควรพลาดช้อปสินค้าผลิตภัณฑ์สมุนไพรจากวิสาหกิจชุมชนที่นำพืชสมุนไพรมาแปรรูปให้ได้ใช้กันในชีวิตประจำวัน เช่น สบู่ฟักข้าว แชมพู-ครีมนวดอัญชัน น้ำยาซักผ้า น้ำยาล้างจานสมุนไพร สเปรย์ไล่ยุงใบย่านาง โดยรายได้จากการขายสินค้าเหล่านี้จะนำเข้ากลุ่มแม่บ้านจากประมาณ 100 ครัวเรือนของชุมชน สร้างรายได้ให้ชุมชนด้วย