พรรคการเมืองจะอยู่ได้.. ถ้าคนในพรรคสุจริต

          พรรคการเมืองนับเป็นสถาบันทางการเมืองที่สำคัญ แต่ท่ามกลางกระแสความเปลี่ยนแปลงที่เกิดรอบด้าน ถือเป็นความท้าทายสำคัญของพรรคการเมืองว่าจะดำรงความเป็นสถาบันให้เกิดความเข้มแข็งและยกระดับพรรคการเมืองได้อย่างไร จากโจทย์ปัญหานี้ ‘ชวน หลีกภัย’ ประธานรัฐสภา ได้วิเคราะห์และเสนอแนะให้นักศึกษาหลักสูตรการพัฒนาการเมืองและการเลือกตั้งระดับสูง รุ่นที่ 10 ของสำนักงานคณะกรรมการการเลือกตั้งผ่านหัวข้อ “การยกระดับพรรคการเมืองให้เป็นสถาบันทางการเมือง”

          ‘ชวน’ ในฐานะผู้อาวุโสทางการเมืองคนหนึ่งมีมุมมองว่า “หัวข้อนี้เป็นหัวข้อที่ไม่เคยพูดมาก่อนครับ ภาคปฏิบัติในทางการเมืองของประเทศไทย ผมเองน่าจะเป็นคนหนึ่งที่อยู่ยาวมานานตั้งแต่เมื่อ 52 ปีที่แล้ว พรรคประชาธิปัตย์ได้รับการยอมรับทางวิชาการว่ามีลักษณะความเป็นสถาบันมากกว่าพรรคการเมืองอื่นๆ พรรคเกิดขึ้นมานานกว่า 70 ปี ก่อตั้งโดยบุคคลสำคัญมากมาย พรรคการเมืองไม่มีชีวิต ดังนั้น พรรคการเมืองจะเป็นอย่างไรก็อยู่ที่คนที่อยู่ในพรรค

          “คนระดับผมที่เป็นลูกชาวบ้านโดยแท้ ไม่มีพื้นความรู้สูง ตระกูลไม่ได้ยิ่งใหญ่อะไร แต่เป็นเพราะความใจกว้างของพรรคที่ยอมรับผมเข้ามาในพรรค ถ้าเป็นพรรคการเมืองที่เล็งเห็นผลประโยชน์ผมคงไม่ได้เป็นหัวหน้าพรรคประชาธิปัตย์ ความเป็นประชาธิปไตยในพรรคทำให้ทุกคนได้เติบโต หากพรรคการเมืองเล็งเห็นแต่ผลประโยชน์ พรรคก็ขึ้นบ้างลงบ้าง พรรคการเมืองที่สำคัญที่สุด คือต้องมีความต่อเนื่องผ่านการเปลี่ยนหัวหน้าพรรคการเมือง”

          “แน่นอนว่าการทำงานของพรรคการเมืองไม่ราบรื่นโดยธรรมชาติเพราะจะถูกมองว่าเป็นจำเลยเสมอ การจะทำให้ประชาชนยอมรับได้นั้นพรรคการเมืองจะต้องดำเนินพรรคการเมืองด้วยความถูกต้องและต้องมีคนที่เข้ามาเพราะตั้งใจจะทำงานการเมืองจริงๆ ซึ่งคนเหล่านี้จะไม่ทิ้งพรรคเมื่อยามที่พรรคมีปัญหา พรรคประชาธิปัตย์ก็เจอปัญหาแบบนี้มาแล้ว คนออกไปจากพรรคเกือบหมด ผมเป็นคนหนึ่งที่ถูกชวนให้ออกไปแต่ผมปฏิเสธ ไม่คิดจะไปตั้งพรรคการเมืองใหม่อีก เมื่อตัดสินใจแล้วก็ยืนตรงจุดนี้ให้ได้ การเลือกตั้งปี 2522 พรรคประชาธิปัตย์ยับเยินเลยครับ กทม.มีส.ส.แค่คนเดียว แต่จากนั้นพรรคประชาธิปัตย์ก็เริ่มฟื้นขึ้นมา”

          “นักการเมืองจะดำรงอยู่ได้ต้องมีอุดมการณ์และมีสัจจะ ผมจึงย้ำว่าคนที่เข้ามาในพรรคการเมืองต้องมีความตั้งใจจริงๆ พรรคการเมืองถึงจะอยู่ได้ ซึ่งมันก็ไม่ได้ง่ายนัก และการจะเป็นพรรคการเมืองที่จะได้รับการยอมรับนั้นขึ้นอยู่กับคนในพรรคเป็นสำคัญ ต้องเอาคนที่มีความสามารถเข้ามา มิฉะนั้นพรรคจะไม่ได้รับการยอมรับ”
  

          ประธานรัฐสภาย้ำว่า พรรคการเมืองต้องมีหลักการแน่นอนไม่ว่าจะเป็นฝ่ายค้านหรือรัฐบาล ไม่ใช่สลับกลับไปกลับมา แบบนี้คนก็จะไม่เชื่อถือ รวมไปถึงการต้องเคารพกฎหมายเป็นที่ตั้งอย่างซื่อสัตย์สุจริต อย่างตอนเป็นนายกฯ ก็ได้ดึง พล.อ.สุรยุทธ์ จุลานนท์ ซึ่งเป็นคนที่มีความซื่อสัตย์กลับมาเป็นผู้บัญชาการทหารบก ทั้งๆ ที่มีเสียงท้วงติงว่า พล.อ.สุรยุทธ์ ไม่ได้เป็น 5 เสือ ซึ่งผมเป็นพลเรือนก็ได้ปรึกษาหลายท่าน เพื่อถามว่ามีกฎเกณฑ์หรือไม่ที่นายทหารที่ไม่ได้เป็น 5 เสือแล้ว จะไม่สามารถขึ้นเป็นผู้บัญชาการทหารบกได้ ก็ได้คำตอบว่าไม่มี เช่นนี้ผมก็ดำเนินการทันที เพราะผมเชื่อว่า พล.อ.สุรยุทธ์ เป็นคนซื่อสัตย์”

          “นี่คือสิ่งที่พรรคการเมืองต้องมี คือ ความซื่อตรง จะขึ้นจะลงอย่างไรพรรคก็ยังอยู่ได้ ในทางปฏิบัตินั้นการบริหารพรรคการเมืองให้ดำรงอยู่ได้ไม่ใช่เรื่องง่าย เพราะต้องใช้ความอดทน สมัยนี้การเมืองเปลี่ยนไป เพราะระบบธุรกิจการเมืองเข้ามา ซื้อทุกอย่างที่ขวางหน้า ซื้อนักการเมือง ซื้อพรรคการเมือง ซื้อสื่อมวลชน ทั้งหมดคือสิ่งที่เกิดขึ้นในบ้านเมืองของเรา ขอให้พรรคการเมืองทุกพรรคอยู่ได้บนความถูกต้องเป็นสำคัญและต้องเชื่อมั่นในความสุจริตและการเคารพในกฎหมาย เหมือนจะเป็นเรื่องยากแต่เราก็ต้องทำให้ได้” ประธานรัฐสภาสรุป