บริหารจัดการภัยแล้ง

          สถานการณ์ภัยแล้งในปี 2563 นี้ มีทีท่าว่าน่าเป็นห่วงอย่างยิ่ง เนื่องจากปริมาณน้ำในเขื่อนหลักของประเทศไทยกลับมีปริมาณที่อยู่ในเกณฑ์ต่ำและบางเขื่อนในภาคกลาง เหนือ และตะวันออกเฉียงเหนือ มีปริมาณน้ำที่ใกล้เคียงกับปีภัยแล้งครั้งรุนแรงในปี 2558-2559 ที่เกิดปรากฏการณ์เอลนิโญ ซึ่งเมื่อเกิดในประเทศไทยจะทำให้เกิดภัยแล้ง ที่ทำให้ปริมาณน้ำฝนจะน้อยกว่าปกติและอุณหภูมิจะสูงขึ้นกว่าปกติเช่นกัน และถึงแม้จะมีฝนตกลงมาอย่างหนักในช่วงฤดูฝนปีที่ผ่านมาก็ตาม แต่กลับไม่ตกลงในพื้นที่กักเก็บหรือเขื่อนสำคัญๆ ในพื้นที่ภาคเหนือลและตะวันออกเฉียงเหนือ จึงมีแนวโน้มว่าในหน้าแล้งปี 2563 นี้ พื้นที่เกษตรกรรมทั้งภาคกลาง ภาคเหนือ และภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ในบางพื้นที่จะได้รับผลกระทบเนื่องจากการขาดแคลนน้ำ และบางพื้นที่จะขาดแคลนหนักทั้งน้ำใช้อุปโภคและบริโภคด้วย

          หลายพื้นที่เริ่มที่จะประสบปัญหาขาดแคลนน้ำให้เห็นกันบ้างแล้วล่าสุด พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี และรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม ได้รับรายงานจากศูนย์อำนวยการน้ำเฉพาะกิจ สำนักงานทรัพยากรน้ำแห่งชาติ (สทนช.) ร่วมกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเฝ้าระวังคุณภาพน้ำในแม่น้ำสายหลัก 4 สาย ได้แก่ แม่น้ำเจ้าพระยา แม่กลอง ท่าจีน และแม่น้ำบางปะกง ว่าขณะนี้มีปริมาณน้ำอยู่ในเกณฑ์น้อย อาจได้รับผลกระทบจากน้ำทะเลหนุนสูง ส่งผลต่อคุณภาพน้ำใช้เพื่อการอุปโภคบริโภค และการเกษตร โดยขณะนี้ได้รับการสนับสนุนจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ได้แก่ กรมควบคุมมลพิษ (คพ.) การประปานครหลวง (กปน.) การประปาส่วนภูมิภาค (กปภ.) กรมชลประทาน (ชป.) และสำนักงานทรัพยากรสิ่งแวดล้อมภาค (สสภ.) ในการเฝ้าระวังคุณภาพน้ำในแม่น้ำสายหลักทั้งสี่

          ไม่เพียงเท่านี้แม่น้ำสายใหญ่และเป็นแม่น้ำหลักของหลายๆ ประเทศอย่างแม่น้ำโขงปริมาณน้ำก็อยู่ในเกณฑ์น้อยเช่นกัน จากการตรวจสอบทำให้ทราบว่าปริมาณน้ำนั้นต่ำกว่าระดับน้ำต่ำสุดในปี 2535 และต่ำกว่าในช่วงเวลาเดียวกันของปีที่ผ่านมา ระดับน้ำแม่น้ำโขงที่ไหลผ่านจังหวัดเชียงรายและจังหวัดเลย แม้จะมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นเล็กน้อยแต่กระนั้นคาดว่าจะมีแนวโน้มลดลงในอีก 2-3 วันถัดไป ขณะที่่จังหวัดหนองคาย นครพนม มุกดาหาร และอุบลราชธานี มีแนวโน้มลดลง ส่วนคุณภาพน้ำ ค่าความเค็มด้านอุปโภคบริโภค แม่น้ำเจ้าพระยาบริเวณตั้งแต่ปากแม่น้ำจนถึงสะพานพระนั่งเกล้า อำเภอเมือง จังหวัดนนทบุรี สูงกว่าเกณฑ์มาตรฐาน สถานีสำแลอำเภอเมือง จังหวัดปทุมธานี อยู่ในเกณฑ์เฝ้าระวัง ด้านการเกษตร แม่น้ำแม่กลอง และเพชรบุรี อยู่ในเกณฑ์ปกติ แม่น้ำท่าจีน บางปะกง อยู่ในเกณฑ์เฝ้าระวัง

          ขณะนี้หน่วยงานที่รับผิดชอบโดยเฉพาะกระทรวงเกษตรฯ มีการประเมินเรื่องภัยแล้งพบว่าจะเกิดขึ้นในบางพื้นที่ เช่น ซีกตะวันตก บริเวณลุ่มน้ำแม่กลอง ไม่พบภาวะแล้งเหมือนเช่นทางฝั่งลุ่มน้ำเจ้าพระยา  จึงสั่งการให้กรมชลประทานผันน้ำจากลุ่มน้ำแม่กลองมาเติมที่ลุ่มน้ำเจ้าพระยา รองรับปัญหาที่จะเกิดขึ้นและบริหารจัดการน้ำที่มีอยู่เพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุด รวมถึงปฏิบัติการณ์ด้านฝนหลวงเพื่อช่วยเติมน้ำในเขื่อนต่างๆ รองรับน้ำที่จะใช้อุปโภคบริโภคของประชาชน รวมถึงการขุดฝาย ขุดบ่อและนำน้ำใต้ดินขึ้นมาใช้เพื่อบรรเทาความเดือดร้อน เห็นได้ว่าหน่วยงานภาครัฐได้เตรียมความพร้อมรองรับและเข้าช่วยเหลือเกษตรกร ชาวบ้าน ให้มีน้ำกินน้ำใช้อย่างเต็มความสามารถ ก็อยู่ที่สำนึกของพี่น้องที่จะต้องช่วยกันและให้ความร่วมมือกับทางการที่จะเพาะปลูกหรืองดเว้นตามคำแนะนำเพื่อหาแนวทางบริหารจัดการน้ำอย่างมีประสิทธิภาพที่สุดยังประโยชน์ให้แก่ทุกฝ่ายที่จะอยู่ร่วมกันอย่างผาสุก