รายงาน...
ปฏิเสธไม่ได้ว่าการจราจรส่งผลกระทบต่อชีวิตประจำวันของคนในยุคปัจจุบัน โดยเฉพาะกรุงเทพมหานครและปริมณฑล ตลอดจนหัวเมืองใหญ่ทั่วประเทศ ยิ่งแล้วเป็นการกวดขันวินัยจราจร โดยหลายคนมองว่าที่ผ่านมา พระราชบัญญัติจราจรทางบก พ.ศ.2522 (พ.ร.บ.จราจรทางบก) เก่าแก่ล้าสมัย ส่งผลให้เกิดปัญหากระทบกระทั่งระหว่างตำรวจจราจรกับประชาชนผู้ขับขี่เป็นประจำ และทั้งหมดจึงนำไปสู่การแก้ไขกฎหมายจราจร เพื่อให้สอดคล้องกับสถานการณ์ในปัจจุบันมากยิ่งขึ้น
เมื่อราว 3 ปี ที่ผ่านมา มีการนำงานวิจัยจราจรมาประยุกต์ใช้ปรับเปลี่ยนให้เหมาะสมกับสภาพปัญหาของแต่ละพื้นที่ ซึ่งได้มีความร่วมมือจาก สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.) ที่ได้รวมรวบงานวิจัยด้านการจราจรมาสู่การปฏิบัติอย่างเป็นรูปธรรม โดยมีหนึ่งหัวข้อที่น่าสนใจและเข้ากับสถานการณ์ที่เป็นอยู่ในตอนนี้ คือการจัดตั้ง “ศาลจราจร” ในเขตกรุงเทพมหานคร เนื่องจากผลการศึกษาวิจัยพบว่าปริมาณใบสั่งมีจำนวนมากและขาดการติดตามดำเนิคดีกับผู้ได้รับใบสั่งอย่างจริงจังและกฎหมายที่มีอยู่ไม่สามารถสร้างความเกรงกลัวให้ประชาชน ทำให้มีผู้ฝ่าฝืนและละเมิดกฎหมายอยู่เป็นจำนวนมาก รวมทั้งมีการกระทำความผิดซ้ำอยู่ตลอดเวลา
ดังนั้นจึงควรให้ศาลเป็นผู้ชี้ขาดและบังคับใช้กฎหมายเพื่อให้กฎหมายที่มีอยู่เห็นผลในทางปฏิบัติ และแก้ไขไม่ให้เกิดการกระทำความผิดซ้ำ ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมผู้ใช้รถใช้ถนนให้มีระเบียบวินัย เคารพกฎหมายอันเป็นการสร้างวินัยจราจรที่ดี จะทำให้การบังคับใช้กฎหมายมีประสิทธิภาพเป็นธรรมแก่ประชาชน ส่งผลให้ผู้กระทำผิดเกิดความเกรงกลัวและกระทำผิดลดลง พร้อมกับลดปัญหาคอร์รัปชั่นของเจ้าหน้าที่รัฐ จึงมีการเสนอให้แก้ไขเพิ่มเติม พ.ร.บ.จราจรทางบก พ.ศ.2522(ฉบับที่...) พ.ศ. ... เพื่อกำหนดช่องทางให้เจ้าพนักงานคดีจราจรจะต้องนำใบสั่งที่ไม่มีชำระค่าปรับตามเงื่อนไขที่กฎหมายกำหนดไปยังพนักงานอัยการ โดยให้พนักงานอัยการยื่นต่อศาล เพื่อให้ผู้ที่ได้รับใบสั่งต้องไปแสดงตนและชำระค่าปรับที่ศาล และแก้ไขเพิ่มเติมพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลแขวงและวิธีพิจารณาคดีในศาลแขวง พ.ศ.2499 (ฉบับที่...) พ.ศ. ... เพื่อกำหนดเพิ่มเติมเกี่ยวกับหมวดว่าด้วยวิธีการพิจารณาคดีจราจร ซึ่งให้การพิจารณาคดีจราจรในกลุ่มของการเปรียบเทียบปรับมีความชัดเจน รวดเร็วและเป็นธรรม
มาถึงวันนี้แม้ศาลจราจรจะยังไม่เกิดขึ้นแต่ก็มีการแก้ไขเพิ่มเติมพ.ร.บ.จราจรทางบก พ.ศ.2522 หลายฉบับ กระทั่งปัจจุบันเป็น พ.ร.บ.จราจรทางบก พ.ศ.2522 (ฉบับที่ 12) พ.ศ.2562 โดยจะมีผลบังคับใช้ในวันที่ 22 กันยายน 2562 ขณะเดียวกันก็จะมีการเอาจริงเอาจังกับบรรดาคน “ชิ่งใบสั่งจราจร” เมินจ่ายค่าปรับแถมยังทำผิดซ้ำซาก ซึ่งตำรวจและขนส่งทางบกจะเริ่มเชื่อมโยงข้อมูลใบสั่งและการชำระภาษีรถยนต์ตั้งแต่วันที่ 1 ตุลาคม 2562 เป็นต้นไป หากไม่ชำระค่าปรับเมื่อต่อภาษีรถประจำปีก็จะไม่ได้ “ป้ายวงกลม” แต่จะได้เอกสารชั่วคราว หากเจ้าของรถไม่ดำเนินการใดๆ กับใบสั่ง และใช้หลักฐานแสดงการเสียภาษีประจำปีชั่วคราวเกิน 30 วัน ก็มีความผิดอีกกระทง ฐานใช้รถยนต์โดยไม่มีป้ายวงกลม มีโทษปรับ 2,000 บาท
กรณีที่ขนส่งกับตำรวจเตรียมจัดการกับคนที่เพิกเฉยค่าปรับใบสั่งจราจร ยังมีกระแสวิพากษ์วิจารณ์และท้วงติงเหมือนผลักภาระไปให้เจ้าหน้าที่กรมการขนส่งทางบกต้องถูกประชาชนร้องเอาผิดฐานปฏิบัติหน้าที่โดยมิชอบแทนตำรวจ เกี่ยวกับประเด็นนี้ทางเจ้าหน้าที่ทั้งสองฝั่งโดยเฉพาะตำรวจได้ย้ำว่าดำเนินการทุกอย่างตามกฎหมายและจะไม่มีเจ้าหน้าที่คนใดทำผิดฐานปฏิบัติหน้าที่โดยมิชอบ เพราะปฏิบัติตามพ.ร.บ.จราจรทางบก ฉบับที่มีการแก้ไขเพิ่มเติม โดยเฉพาะ “มาตรา 141/1” ซึ่งดูแล้วเสมือนเป็นดาบที่ใช้ฟันคนเบี้ยวใบสั่งจราจร
สำหรับมาตรา 141/1 ที่ว่านี้มีการแก้ไขเพิ่มเติมจากมาตรา 141 โดยระบุว่า ให้ยกเลิกความในมาตรา 141 ทวิ แห่งพระราชบัญญัติจราจรทางบก พ.ศ.2522 ซึ่งแก้ไขเพิ่มเติมโดยพระราชบัญญัติจราจรทางบก (ฉบับที่ 4) พ.ศ.2535 และให้ใช้ความต่อไปนี้แทน
ในกรณีที่ผู้ขับขี่หรือเจ้าของรถซึ่งได้รับใบสั่งไม่ปฏิบัติตามมาตรา 141 ให้พนักงานเจ้าหน้าที่และนายทะเบียนตามกฎหมายว่าด้วยรถยนต์หรือกฎหมายว่าด้วยการขนส่งทางบก มีหน้าที่และอํานาจ ดังต่อไปนี้ (1) ให้พนักงานเจ้าหน้าที่ตําแหน่งตั้งแต่สารวัตรขึ้นไปมีหนังสือแจ้งการไม่ปฏิบัติตามใบสั่งและจํานวนค่าปรับที่ค้างชําระให้ผู้ขับขี่หรือเจ้าของรถทราบภายใน 15 วัน นับแต่วันที่ครบกําหนดชําระค่าปรับตามที่ระบุในใบสั่ง และให้ผู้ขับขี่หรือเจ้าของรถทําการชําระค่าปรับที่ค้างชําระด้วยวิธีการอย่างใดอย่างหนึ่ง ตามมาตรา 141 ภายใน 15 วัน นับแต่วันที่ได้รับแจ้ง การแจ้งตามวรรคหนึ่ง ให้ทําเป็นหนังสือส่งทางไปรษณีย์ลงทะเบียนตอบรับให้ผู้ขับขี่ หรือเจ้าของรถ แล้วแต่กรณี ณ ภูมิลําเนาของผู้นั้น ทั้งนี้ตามแบบที่ผู้บัญชาการตํารวจแห่งชาติกําหนด และให้ถือว่าผู้ขับขี่หรือเจ้าของรถได้รับแจ้งเมื่อพ้นกําหนด 15 วัน นับแต่วันที่ส่ง
(2) ในกรณีที่ผู้ขับขี่หรือเจ้าของรถคันใดไม่ชําระค่าปรับตาม (1) ให้ดำเนินการ ดังต่อไปนี้ (ก) ให้พนักงานเจ้าหน้าที่แจ้งจํานวนค่าปรับที่ค้างชําระพร้อมหลักฐานตาม (1) ไปยังนายทะเบียน และให้นายทะเบียนตรวจสอบข้อมูลและแจ้งให้ผู้มาติดต่อขอชําระภาษีประจําปีสําหรับรถคันนั้นทราบ เพื่อไปชําระค่าปรับที่ค้างชําระภายใน 30 นับแต่วันที่ได้รับแจ้ง ถ้าผู้มาติดต่อขอชําระภาษีประจําปีเป็นเพียงตัวแทนเจ้าของรถ ให้ผู้มาติดต่อแจ้งให้เจ้าของรถทราบ เพื่อไปชําระค่าปรับภายในระยะเวลาดังกล่าว ในการนี้ให้นายทะเบียนรับชําระภาษีประจําปีสําหรับรถคันนั้นไว้โดยออกหลักฐานชั่วคราวแทนการออกเครื่องหมายแสดงการเสียภาษีประจําปี ให้เจ้าของรถหรือตัวแทนเจ้าของรถแทน หลักฐานชั่วคราวตามวรรคหนึ่งให้ใช้แทนเครื่องหมายแสดงการเสียภาษีประจําปี โดยให้มีอายุ 30 วัน นับแต่วันที่นายทะเบียนได้ออกให้
(ข) ในกรณีที่เจ้าของรถได้ชําระค่าปรับที่ค้างชําระครบถ้วนภายในระยะเวลาตามที่กําหนด ใน (ก) ให้เจ้าของรถหรือตัวแทนเจ้าของรถนําหลักฐานแสดงการชําระค่าปรับที่ได้รับจากพนักงานเจ้าหน้าที่มาแสดงต่อนายทะเบียน เพื่อให้ออกเครื่องหมายแสดงการเสียภาษีประจําปีสําหรับรถคันนั้น (ค) ในกรณีที่เจ้าของรถหรือตัวแทนเจ้าของรถที่ได้รับหนังสือแจ้งตาม (ก) ประสงค์จะชําระค่าปรับในวันที่มาติดต่อขอชําระภาษีประจําปี ให้นายทะเบียนมีอํานาจรับชําระค่าปรับตามจํานวนที่ค้างชําระแทนได้ โดยให้นายทะเบียนรับชําระภาษีประจําปีสําหรับรถคันนั้นและออกเครื่องหมายแสดงการเสียภาษีประจําปีให้เจ้าของรถหรือตัวแทนเจ้าของรถ
(ง) ในกรณีที่เจ้าของรถไม่ชําระค่าปรับที่ค้างชําระหรือชําระไม่ครบถ้วนภายในระยะเวลาที่กําหนดใน (ก) ให้พนักงานเจ้าหน้าที่แจ้งนายทะเบียนให้งดการออกเครื่องหมายแสดงการเสียภาษีประจําปีสําหรับรถคันนั้น และแจ้งให้พนักงานสอบสวนดําเนินการตามหน้าที่และอํานาจต่อไป ในกรณีที่ผู้ขับขี่หรือเจ้าของรถผู้ใดเห็นว่าตนมิได้ฝ่าฝืนหรือไม่ปฏิบัติตามบทบัญญัติแห่งพระราชบัญญัตินี้หรือกฎหมายอื่นอันเกี่ยวกับรถนั้น ให้ทําหนังสือโต้แย้งข้อกล่าวหานั้นภายใน 15 วัน นับแต่วันที่ได้รับแจ้งจากนายทะเบียนตาม (ก) ส่งไปยังสถานที่ที่ระบุไว้ในใบสั่งหรือสถานที่ที่ผู้บัญชาการตํารวจแห่งชาติกําหนด โดยประกาศในราชกิจจานุเบกษา ทั้งนี้การทําหนังสือโต้แย้งให้ใช้วิธีส่งทางไปรษณีย์ตอบรับหรือสํานักงานตํารวจแห่งชาติจะกําหนดวิธีการอื่นใดด้วยก็ได้
เมื่อพนักงานเจ้าหน้าที่หรือเจ้าพนักงานจราจรได้รับหนังสือโต้แย้งตามวรรคสอง หากพนักงานเจ้าหน้าที่หรือเจ้าพนักงานจราจรยังคงยืนยันและเห็นสมควรดําเนินคดีต่อผู้ขับขี่หรือเจ้าของรถผู้นั้น ให้ส่งเรื่องไปยังพนักงานสอบสวนเพื่อดําเนินการฟ้องต่อศาลต่อไป แล้วแจ้งผลให้ผู้ขับขี่หรือเจ้าของรถทราบ เมื่อได้มีการชําระค่าปรับครบถ้วนถูกต้องแล้ว ให้คดีเป็นอันเลิกกัน และในกรณีที่มีการเรียกเก็บใบอนุญาตขับขี่ไว้ ให้ผู้ขับขี่นําหลักฐานการชําระค่าปรับไปขอรับใบอนุญาตขับขี่คืนจากพนักงานเจ้าหน้าที่ผู้เรียกเก็บ ทั้งนี้ในระหว่างที่ยังไม่ได้รับใบอนุญาตขับขี่คืน ให้ถือว่าหลักฐานแสดงการชําระค่าปรับเป็นใบแทนใบอนุญาตขับขี่มีกําหนด 10 วัน นับแต่วันที่ชําระค่าปรับ การรับชําระและการนําส่งเงินค่าปรับให้เป็นไปตามหลักเกณฑ์ที่สํานักงานตํารวจแห่งชาติและกรมการขนส่งทางบกกําหนด
เงินที่ได้รับตามวรรคหนึ่ง (2) (ก) ให้อธิบดีกรมการขนส่งทางบกหรือผู้ที่ได้รับมอบหมายหักไว้เป็นค่าใช้จ่ายในการจัดเก็บ หรือค่าใช้จ่ายในการดําเนินงานในอัตราร้อยละ 5 ของจํานวนเงินที่ได้รับ โดยให้นําไปใช้จ่ายได้เช่นเดียวกับเงินงบประมาณตามระเบียบที่อธิบดีกรมการขนส่งทางบกกําหนด ส่วนเงินที่เหลือให้นําส่งสํานักงานตํารวจแห่งชาติ การดําเนินการใดๆ ของพนักงานเจ้าหน้าที่และนายทะเบียนตามมาตรานี้ สามารถใช้วิธีการทางอิเล็กทรอนิกส์ หรือวิธีการอื่นใดตามที่สํานักงานตํารวจแห่งชาติและกรมการขนส่งทางบกกําหนด
ไม่เพียงแค่การดีเดย์จัดการกับบรรดาคนเมินใบสั่งที่กำลังจะเกิดขึ้น แต่กฎหมายที่แก้ไขเพิ่มเติมของพ.ร.บ.จราจรทางบก พ.ศ.2522 (ฉบับที่ 12) พ.ศ.2562 ที่จะบังคับใช้ในเดือนกันยายนนี้ ก็มีหลายมาตราที่สร้างความไม่พอใจแก่คนที่จะได้รับผลกระทบ โดยเฉพาะโลจิสติกส์ ซึ่งวันที่ 15 มิถุนายนนี้ “สหพันธ์ขนส่งไทย” พร้อมรายชื่อสมาชิกกว่า 5 หมื่นคน จะยื่นข้อเสนอ พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี ค้าน พ.ร.บ.จราจรฉบับใหม่ เพื่อให้แก้ไขปรับปรุงกฎหมายในบางมาตราก่อนที่จะมีผลบังคับใช้
ข่าวที่เกี่ยวข้อง