"กรมทรัพยากรธรณี"จัดกิจกรรมนำคณะสื่อมวลชนสัญจร"ช่วยพัฒนาเศรษฐกิจชุมชน"

ระหว่างวันที่ 10- 11 สิงหาคม 2563 กรมทรัพยากรธรณี กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมจัดกิจกรรมนำคณะสื่อมวลชนสัญจรลงพื้นที่ ณ จังหวัดเพชรบูรณ์ และจังหวัดขอนแก่นโดยมีนายมนตรี เหลืองอิงคะสุต รองอธิบดีกรม ในฐานะโฆษกกรมทรัพยากรธรณีเข้าร่วมกิจกรรมในครั้งนี้เพื่อศึกษาอุทยานแหล่งธรณีวิทยาและซากดึกดำบรรพ์เส้นทาง “อุทยานธรณีเพชรบูรณ์ และอุทยานธรณีขอนแก่น”แคนยอนน้ำหนาวอุทยานแห่งชาติภูเวียง พิพิธภัณฑ์ไดโนเสาร์ภูเวียงพิพิธภัณฑ์ไดโนเสาร์แห่งแรกของประเทศไทย ที่ค้นพบกระดูกไดโนเสาร์ชิ้นแรกกลุ่มทอผ้าฝ้ายแห่งหุบเขาไดโนเสาร์ภูเวียง และแหล่งท่องเที่ยวเชิงเกษตร สวนอินทผาลัมบ้านสวนสัมฤทธิ์

สำหรับกิจกรรม เมื่อวันที่ 10 สิงหาคม 2563 ได้นำคณะสื่อมวลชนลงพื้นที่ดูการแปรรูปกาแฟอาราบิก้า ที่ร้านทูน Coffee ของเครือข่ายอุทยานธรณีเพชรบูรณ์ ชม ชิม การแปรูปกาแฟ และผลิตภัณฑ์ต่างๆของกลุ่ม จากนั้นเดินทางต่อศึกษาพื้นที่ท่องเที่ยวเชิงวิชาการ

แคนยอนน้ำหนาว จังหวัดเพชรบูรณ์มหัศจรรย์ แห่งเปลือกโลกมีลักษณะเป็นหน้าผาตั้งชันของชั้นหินมีรูปร่างเป็นหน้าผาโค้งรูปครึ่งวงกลม โครงสร้างชั้นหินวางเรียงตัวกันอย่างเป็นระเบียบคล้ายขนมชั้น ในฤดูฝนจะมีน้ำตกไหลลงจากหน้าผาเป็นช่วงๆ ดูสวยงามเป็นอย่างยิ่ง จากการศึกษาคุณลักษณะและคุณสมบัติของหินพบว่า เป็นการแข็งตัวของตะกอนที่ตกสะสม ในทะเลสาบเมื่อประมาณ 200 ล้านปีก่อน หน้าผามีความสูงมากกว่า 200 เมตร เกิดจากการยกตัวของชั้นหิน การเคลื่อนตัวของแผ่นเปลือกโลก ทำให้ชั้นหินเกิดการโก่งงอและแตกหักเป็นแนวยาวตามทิศทางการโก่งตัว จนกระทั่งมีการพัฒนากลายเป็นหน้าผาในที่สุด หน้าผาดังกล่าว เกิดจากชั้นหินที่มีความทนทานต่อการผุพังที่แตกต่างกัน โดยชั้นหินทรายและทรายแป้งมีความทนทานต่อการผุพังและกัดกร่อนได้ดีกว่าชั้นหินดินดานที่แทรกสลับอยู่ ชั้นหินดินดานจะผุพังและถูกกัดกร่อนได้ง่ายกว่า จึงมีลักษณะโค้งเว้าเข้าไปในหน้าผา ชั้นหินทราย หินทรายแป้งที่อยู่ด้านบนจึงเกิดการแตกหักและพังถล่มลงมาตามแรงโน้มถ่วงของโลก เนื่องจากน้ำหนักของชั้นหินทราย และหินทรายแป้งไม่มีชั้นหินด้านล่างรองรับไว้ ทำให้หน้าผาดังกล่าวขยายกว้างออกไปเรื่อยๆ แคนยอนน้ำหนาวแห่งนี้มีลักษณะการเกิดโดยธรรมชาติและมีความสวยงามคล้าย “แกรนด์แคนยอน” แหล่งท่องเที่ยวที่มีชื่อเสียงระดับโลกของสหรัฐอเมริกาที่ย่อส่วนลงมา

จากนั้นเดินไปยังน้ำตกตาดใหญ่ ซึ่งอยู่ห่างจากบ้านดงสะคร่าน ประมาณ 1 กิโลเมตร เป็นน้ำตกที่เกิดจากทางน้ำของห้วยตาดฟ้ากัดเซาะไปตามรอยแตกของชั้นหิน ซึ่งมีลักษณะเด่น 2 แบบ แบบแรกเป็นเสาหินคล้ายบันไดเกิดจากการกัดเซาะของทางน้ำ อีกแบบหนึ่งเป็นเนินและมีลักษณะของหน้าผาสูงชัน ซึ่งกำลังพัฒนาให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวของจังหวัดขอนแก่น

ต่อด้วยพาคณะสื่อเดินทางไปชม ผารอยตีนอาร์โคซอร์ ต้นตระกูลของไดโนเสาร์ รอยตีนอาร์โคซอร์ สัตว์เลื้อยคลานดึกดำบรรพ์ มีจำนวนหลายร้อยรอย มีอายุประมาณ 229 - 204 ล้านปี อยู่ที่อำเภอน้ำหนาว จังหวัดเพชรบูรณ์

ต่อเนื่องกับกิจกรรม วันที่ 11 สิงหาคม 2563 เริ่มที่ อุทยานแห่งชาติภูเวียง จังหวัดขอนแก่น  ได้รับการจัดตั้งเป็นอุทยานแห่งชาติเมื่อวันที่ 8 ธันวาคม 2534 เป็นอุทยานแหงชาติลําดับที่ 71 ของประเทศไทย มีเนื้อที่ประมาณ 325 ตารางกิโลเมตร หรือ 203,125 ไร่คลอบคลุมพื้นที่ส่วนใหญ่ของเทือกเขาภูเวียง ถือเป็นแหล่งอนุรักษ์มรดกทางธรรมชาติที่สําคัญยิ่งในบริเวณเทือกเขาภูเวียงมีความอุดมสมบูรณ์ของธรรมชาติ และยังเป็นแหลมหลุมขุดค้นไดโนเสาร์ที่สําคัญยิ่งของประเทศ  ชมลานยูเรเนี่ยมและหลุมขุดค้นที่ 3 บริเวณที่พบกระดูกไดโนเสาร์ชิ้นแรกของประเทศไทย ถือเป็นสถานที่ท่องเที่ยวและอนุรักษ์มรดกทางธรรมชาติ และเป็นศูนย์กลางการเรียนรู้ของนักเรียน นักศึกษา นักวิจัย ได้อย่างดียิ่ง

ศูนย์ศึกษาวิจัยและพิพิธภัณฑ์ไดโนเสาร์ภูเวียง พิพิธภัณฑ์ไดโนเสาร์แห่งแรกของประเทศไทย ที่รวบรวมจัดแสดงเรื่องราวเกี่ยวกับไดโนเสาร์และให้ความรู้ด้านธรณีวิทยาของประเทศไทยอาคารพิพิธภัณฑ์มีพื้นที่ประมาณ 5,500 ตารางเมตร บนเนื้อที่ 100 เปิดให้บริการตั้งแต่ปี พ .ศ.2544 มีการจัดพื้นที่ดําเนินงานทั้งส่วนนิทรรศการและการจัดแสดง ส่วนสํารวจและวิจัย ส่วนอนุรักษ์ส่วนคลังตัวอย่าง นอกจากนี้ยังมีห้องประชุมขนาด140 ที่นั่งมีการจัดกิจกรรมรวมกับสถานศึกษาต่างๆ และการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทยโดยตลอดมีเครือข่ายความร่วมมือด้านการสํารวจ ศึกษาและวิจัยกับระดับนานาชาติอีกด้วย

กลุ่มทอผ้าฝ้ายย้อมสีธรรมชาติ “ผ้าฝ้ายธรณิน”กลุ่มทอผ้าบ้านโคกม่วงอำเภอเวียงเก่า จังหวัดขอนแก่น หรือกลุ่มทอผ้าฝ้ายโคกภูตากาได้นําภูมิปัญญาท้องถิ่นดั้งเดิมในเรื่องการทอผ้าฝ้ายมาสืบทอดก่อเกิดเป็นรายได้ ซึ่งในพื้นที่ภูเวียง-เวียงเก่า ในสมัยโบราณสมาชิกในชุมชนมีการทอผ้าไว้ใช้เป็นเครื่องนุ่งห่มในครัวเรือนและต่อมาได้พัฒนาเป็นผ้าพื้นเมืองแห่งแผ่นดินไดโนเสาร์ มีกิจกรรมทอผ้าฝ้ายย้อมสีธรรมชาติสําหรับใช้เองและจําหน่ายให้กับนักท่องเที่ยวซึ่งเริ่มการผลิตตั้งแต่ปลูกฝ้ายในดินที่ผุกร่อนจากหินทรายยุคครีเทเชียสผ่านกระบวนการผลิตเส้นฝ้ายจนสิ้นสุดกระบวนการทอออกมา เป็นผืนผ้าที่มีสีน้ําตาลอมชมพู แรงบันดาลใจเกิดจากการบอกเล่าของนักธรณีที่ทําหน้าที่ขุดซากฟอสซิลไดโนเสาร์ได้สังเกตจากกางเกงและเสื้อผ้าที่ใส่ปฏิบัติงานขุดค้นซากฟอสซิลไดโนเสาร์ปรากฏว่ามีสีแดงที่เกิดจากแร่เหล็กในหินทรายติดเสื้อผ้ากางเกงเมื่อนําไปซักก็ซักไม่ออกจึงได้นําตัวอย่างหินบริเวณหลุมขุดซากฟอสซิลไดโนเสาร์ มาให้ชาวบ้านทดลองย้อมกับผ้าฝ้ายที่ชาวบ้านทอเพื่อพัฒนาให้เป็นผ้าที่ทรงคุณค่าทางจิตใจสร้างจากทรัพยากรที่มีในท้องถิ่นและเรื่องราวทุกอย่างเกิดจากบริเวณพื้นดินหุบเขาภูเวียงเมื่อนําผ้าฝ้ายมาย้อมสีที่มาจากหิน จึงมีความสวยงามทรงคุณค่าทางภูมิปัญญาผสมผสานกับข้อมูลธรณีวิทยาจึงได้ชื่อว่า “ผ้าฝ้ายธรณิน” หรือ“ผ้าแห่งแผ่นดิน” ผ้าที่เกิดขึ้นภายในดินแดนหุบเขาไดโนเสาร์อันเป็นสายสัมพันธ์จากพื้นธรณีสู่ผืนผ้าและวิถีชีวิตชุมชน

สวนอินทผาลัม บ้านสวนสัมฤทธิ์ “ธรณีวิทยากําเนิดความอุดมสมบูรณ์ของพืชพรรณ”อินทผาลัมถือเป็นผลไม้มงคล มีความหมายถึง ผลไม้ของพระอินทร์สภาพพื้นที่ที่เหมาะสมในการปลูกอินทผาลัม ควรเป็นดินร่วนปนทรายที่มีความอุดมสมบูรณ์มีการระบายน้ําดีมีอากาศถ่ายเทสะดวก อินทผาลัมเป็นพืชที่ชอบดินและน้ําที่มีความเค็มหรือกร่อยนิดๆ เมื่อพิจารณาจากปัจจัยดังกล่าว จะพบว่าภาคอีสานซึ่งมีลักษณะทางธรณีวิทยาสวนใหญ่เป็นหินทราย หินทรายแป้งและหินดินดาน เมื่อผุจะให้ดินร่วนปนทราย มีการระบายน้ําได้ดี มีความเหมาะสมในการปลูกอินทผาลัมและพื้นที่บริเวณภาคอีสานบางแห่งถูกรองรับด้วยชั้นเกลือในระดับลึกทําให้สภาพดินและน้ํามีความกร่อยนิดๆ เหมาะสมในการเจริญเติบโตของอินทผาลัม แต่ปัญหาสําคัญอย่างหนึ่งของภาคอีสานคือการขาดแคลนน้ําในหน้าแล้ง ทําให้ได้ผลผลิตไม่เต็มที่จากปัญหาการขาดแคลนน้ํา  แต่บริเวณสวนอินทผาลัมบ้านสวนสัมฤทธิ์ ซึ่งตั้งอยู่ในหุบเขาภูเวียง เป็นพื้นที่ซึ่งรองรับด้วยชั้นตะกอนดินร่วนปนทรายที่ผุพังมาจากหินทรายสีแดงของกลุ่มหินโคราช และถูกพัดพามาทับถมกันบริเวณนี้โดยมีทางน้ำสองสายโอบล้อม เป็นแหล่งต้นน้ําที่สมบูรณ์ ขนาบทางด้านข้างของสวน พื้นดินด้านล่างมีสภาพน้ําได้ดินที่มีความเค็มหรือกร่อยของน้ํานิดๆ จากสภาพธรณีวิทยาและสภาพภูมิประเทศดังกล่าวทําให้บริเวณสวนสัมฤทธิ์มีความเหมาะสมในการปลูกอินทผาลัม ให้มีผลผลิต  ที่ดีและรสชาดที่หวานกลมกล่อม ถือเป็นความลงตัวทางธรณีวิทยาและภูมิประเทศที่เอื้อต่อการเจริญเติบโตของอินทผาลัมได้อย่างดียิ่ง 

นายมนตรี เหลืองอิงคะสุต รองอธิบดีกรม ในฐานะโฆษกกรมทรัพยากรธรณีเปิดเผยว่า    กรมทรัพยากรธรณีมีภารกิจเกี่ยวกับการสงวน การอนุรักษ์ การฟื้นฟู และการบริหารจัดการด้านธรณีวิทยา ทรัพยากรธรณี ซากดึกดำบรรพ์ ธรณีวิทยาสิ่งแวดล้อม และธรณีพิบัติภัย สนับสนุนและผลักดันอุทยานธรณีท้องถิ่นสู่อุทยานธรณีระดับประเทศ ในการจัดกิจกรรมนำสื่อมวลชนลงพื้นที่ศึกษาแหล่งอนุรักษ์ทางธรณีวิทยาและซากดึกดำบรรพ์ในครั้งนี้ เพื่อเป็นการเผยแพร่ และสร้างการรับรู้ ความเข้าใจในเรื่องแหล่งธรณีวิทยา และอุทยานธรณีของไทย เพื่อพัฒนาแหล่งอนุรักษ์ทางธรณีวิทยา ให้เป็นประโยชน์อย่างยั่งยืนต่อคนไทยมากยิ่งขึ้น