น้ำดื่มบรรจุขวดของไทยปนเปื้อนไมโครพลาสติกน้อยมาก-ปลอดภัย

               26 เม.ย. 61  ที่ สถาบันวิจัยแสงซินโครตรอน (องค์การมหาชน) Synchrotron Light Research Institute (Public Organization) ภายในมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี อ.เมือง จ.นครราชสีมา  ดร.สมชาย ตันชรากรณ์ หัวหน้าทีมวิจัยเรื่องไมโครพลาสติกของสถาบันวิจัยแสงซินโครตรอน ได้ออกมาเปิดเผยว่า

               เมื่อไม่นานมานี้ นักวิทยาศาสตร์ในห้องปฏิบัติการหลายแห่ง ทั้งในยุโรป และอเมริกา ได้ให้ความสนใจในเรื่องไมโครพลาสติกในน้ำดื่ม โดยเฉพาะอย่างยิ่งจากห้องปฏิบัติการหนึ่งในรัฐนิวยอร์ก ประเทศสหรัฐอเมริกา ได้ทำการศึกษาการปนเปื้อนของไมโครพลาสติกในน้ำดื่มบรรจุขวด จำนวน 250 ขวด จาก 11 ยี่ห้อ ที่มีจำหน่ายใน 9 ประเทศ
               พบว่าตัวอย่างจำนวน 93% ปนเปื้อนไมโครพลาสติก โดยมีปริมาณเฉลี่ยอยู่ที่ 11 อนุภาคต่อน้ำ 1 ลิตร ดังนั้น เพื่อเป็นการพิสูจน์ในเรื่องความปลอดภัยของน้ำดื่มบรรจุขวดของประเทศไทย ทางทีมของสถาบันวิจัยแสงซินโครตรอน จึงได้เก็บตัวอย่างน้ำดื่ม จำนวน 24 ขวด จาก 12 ยี่ห้อ ที่วางขายในร้านสะดวกซื้อทั่วไป มาทำการตรวจวิเคราะห์ด้วยเทคนิคกล้องจุลทรรศน์อินฟราเรด (FTIR-Microspectroscopy) พบว่า มีเพียง 41% ของจำนวนทั้งหมด ที่พบไมโครพลาสติกปนเปื้อน และมีปริมาณโดยเฉลี่ย 2 อนุภาคต่อน้ำ 1 ลิตร ซึ่งถือว่ามีปริมาณน้อยมาก จนเชื่อได้ว่าปลอดภัยต่อการบริโภค
               ดร.สมชาย กล่าวอีกว่า สำหรับเทคโนโลยีที่ใช้ในกระบวนการผลิตน้ำดื่มนั้น ระบบกรองสามารถดักจับอนุภาคที่มีขนาดเล็กในระดับ 4 - 6 ไมโครเมตร หรือประมาณ 1 ใน 20 เท่า ของขนาดเส้นผมมนุษย์ได้ ดังนั้น อนุภาคส่วนใหญ่รวมถึงไมโครพลาสติก จะถูกกรองในระบบก่อนการบรรจุขวด การปนเปื้อนไมโครพลาสติกในน้ำดื่มอาจเกิดขึ้นได้หลายสาเหตุ เช่น บรรจุภัณฑ์ คือ ขวดพลาสติก หรือฝาปิดเอง นอกจากนั้น ด้วยเครื่องมือวิเคราะห์ของสถาบันวิจัยแสงซินโครตรอน สามารถระบุสิ่งที่ตรวจพบได้อย่างแม่นยำ ซึ่งทางสถาบันตรวจพบเส้นใยธรรมชาติที่ไม่เป็นอันตราย เช่น เส้นใยฝ้าย กระดาษ เซลลูโลส และอนุภาคที่เป็นสารอินทรีย์ เป็นต้น ในน้ำดื่มทุกยี่ห้อ มีปริมาณเฉลี่ย 5 อนุภาคต่อน้ำ 1 ลิตร การปนเปื้อนนี้อาจเกิดขึ้นจากฝุ่นผงที่เบาบางล่องลอยอยู่ในอากาศ มีที่มาจากหลายแหล่ง เช่น เสื้อผ้า กระดาษ ฯลฯ แล้วปนเปื้อนระหว่างขั้นตอนการบรรจุ

               ดร.สมชาย กล่าวทิ้งท้ายว่า “ในฐานะที่สถาบันวิจัยแสงซินโครตรอน เป็นหน่วยงานวิจัยของรัฐบาล เรามีหน้าที่สร้างความเข้าใจและให้ข้อมูลที่ถูกต้องโดยใช้ความรู้และเทคนิคทางวิทยาศาสตร์ขั้นสูง เพื่อพิสูจน์ความจริง และยกระดับคุณภาพชีวิตของคนไทย งานวิจัยนี้ถือเป็นตัวอย่างที่สำคัญของการใช้วิทยาศาสตร์เพื่อยืนยันในความปลอดภัยของน้ำดื่มไทย”
               สำหรับพลาสติกเป็นวัสดุสังเคราะห์ทางเคมีที่ใช้กันอย่างแพร่หลายในชีวิตประจำวัน และกลายมาเป็นสิ่งจำเป็นในการดำรงชีวิตของเรา ไม่ว่าจะเป็นเครื่องใช้ในชีวิตประจำวัน ตั้งแต่แปรงสีฟัน ขวดแชมพู เสื้อผ้า ถุงพลาสติก ชิ้นส่วนคอมพิวเตอร์และอุปกรณ์อีเล็กโทรนิกส์ต่างๆ เฟอร์นิเจอร์ต่างๆ หรือแม้กระทั่งอุปกรณ์ต่างๆ ของรถยนต์ มีรายงานระบุว่า ในปี พ.ศ. 2555 มีการผลิตพลาสติกจากประเทศต่างๆ ทั่วโลก ถึง 299 ล้านตัน และมีแนวโน้มจะผลิตมากขึ้นทุกปี โดยพลาสติกที่ถูกผลิตขึ้นมาชิ้นแรกของโลกเมื่อเกือบสองร้อยปีที่แล้วยังคงย่อยสลายไม่หมดไปจากโลกนี้ ด้วยสมบัติพิเศษของพลาสติกที่ไม่ถูกย่อยสลายได้โดยธรรมชาติ ทำให้พลาสติกกลายเป็นที่นิยม เนื่องจากความคงทน แต่ความพิเศษนี้ก็ส่งผลเสียเช่นกัน
               เมื่อมีการค้นพบการแพร่กระจายของชิ้นส่วนพลาสติกทั้งขนาดใหญ่และขนาดเล็กในมหาสมุทร และแหล่งน้ำจืดต่างๆ เมื่อไม่กี่ปีที่ผ่านมา ซึ่งพลาสติกบางส่วนถูกย่อยด้วยแสงอัลตราไวโอเลตจากดวงอาทิตย์จนกลายเป็นอนุภาคพลาสติกขนาดเล็กที่เรียกว่า “ไมโครพลาสติก” (ขนาดเล็กกว่า 0.5 มิลลิเมตร) และพบการแพร่กระจายทั้งบนผิวน้ำ ชายหาด และก้นทะเล ซึ่งเป็นต้นเหตุของการเสียชีวิตของสัตว์น้ำหลายต่อหลายครั้ง และเมื่อไมโครพลาสติกถูกสะสมในสิ่งมีชีวิตในท้องทะเลทั้งขนาดเล็กและขนาดใหญ่ เช่น แพลงตอน กุ้ง ปู ปลา เป็นต้น และในที่สุดไมโครพลาสติกก็เข้าสู่ห่วงโซ่อาหาร และมาถึงเราในฐานะผู้บริโภคในปัจจุบัน