ผ้าทอตีนจก ความประณีต ล้ำค่า จากครูประนอม ทาแปง

เพชรเม็ดงามทางด้านงานผ้อทอแห่งชาติพันธุ์ ไท-ยวน โยนก จังหวัดแพร่ หรือ ที่คุ้นหูในผลงาน ผ้าจกเมืองลอง เจ้าของผลงานโดย ครูประนอม ทาแปง ศิลปินแห่งชาติปี 2553 และครูศิลป์ของแผ่นดิน ปี 2554 สะท้อนความงดงามผ่านผืนผ้า ที่สร้างความประทับใจให้กับผู้ได้พบเห็น ในงาน “ชีวิตใหม่ใต้ร่มพระบารมี ครั้งที่ 2” โดยศูนย์ส่งเสริมศิลปาชีพระหว่างประเทศ (องค์การมหาชน) หรือSACICT สะท้อนเอกลักษณ์ แห่งงานผ้าที่ทรงคุณค่า และสามารถปรับประยุกต์ได้อย่างร่วมสมัย

ครูประนอม ทาแปง ศิลปินแห่งชาติปี 2553 และครูศิลป์ของแผ่นดิน ปี 2554 เป็นผู้มีความรู้ความสามารถในการทอผ้าเป็นเลิศ ที่โดดเด่นเป็นพิเศษคือ การทอผ้าตีนจกที่สวยงาม มีชีวิตชีวาใส่ใจทุกรายละเอียดของการทอ ทั้งยังเป็นครูผู้ให้ ที่พร้อมสืบสานงานศิลปหัตถกรรมให้คงอยู่ จากจุดเริ่มต้นเล็กๆ ที่ได้พบเศษผ้าโบราณชิ้นหนึ่งซึ่งมีลวดลายเพียงครึ่งเดียว จึงเกิดความสนใจ อยากจะทอผ้าชิ้นนั้นให้สมบูรณ์ จึงได้พยายามแกะลายผ้าและศึกษาลวดลาย จนประสบความสำเร็จ 

นอกจากนี้ ครูประนอมยังได้คิดค้นเทคนิคใหม่ ๆ มาถ่ายทอดแก่ผู้เรียนรู้ สืบทอดงานทอผ้าตีนจก ได้แก่ การใช้อุปกรณ์ที่เรียกว่า “เขาฟืม” ในการเก็บลวดลายของผ้าตีนจกที่ต้องการ โดยทอเขาฟืมแต่ละเครือจะมีลวดลายสำเร็จอยู่บนชุดฟืม ช่วยให้การทอลวดลายประสมกันทำได้ง่ายขึ้น โดยเฉพาะลวดลายโบราณที่ตกทอดมาถึงปัจจุบัน เช่น ลายผักแว่น ลายขอไล่ ลายงวงน้ำคุ ลายนกกินน้ำร่วมต้น ลายสำเภาลอยน้ำ ลายโก้งเก้งซ้อนนก ลายต่อมเครือ เป็นต้น 

จึงไม่ใช่เรื่องแปลก ที่เมื่อ SACICT ได้นำผลงานของครูประนอม ทาแปง มาจัดแสดงและจัดจำหน่ายในงานชีวิตใหม่ใต้ร่มพระบารมี ครั้งที่ 2 เมื่อวันที่ 8 – 12 สิงหาคม ที่ผ่านมา จะได้รับความสนใจจากผู้เข้าร่วมงานจำนวนมาก เพราะแฟนคลับงานผ้าต่างรู้ดีว่า “ผ้าทอมือที่ทรงคุณค่า ไม่ง่ายที่จะมีโอกาสได้พบเจอ และควรค่าแก่การจับจอง”