สุดยอดกะปิ 1 ปีทำได้ครั้งเดียว วิถีดั่งเดิมชุมชนริมหาด

ที่บริเวณชายทะเลท้ายเหมือง อ.ท้ายเหมือง จ.พังงา กลุ่มชาวประมงพื้นบ้านได้นำเรือออกหากุ้งเคยบริเวณนอกชายหาดของทะเลอันดามัน เพื่อนำมาแปรรูปเป็นกะปิ ซึ่งถือเป็นอาชีพดั้งเดิมที่สืบทอดกันมาเป็นเวลายาวนาน โดยกะปินั้นถือได้ว่าเป็นส่วนประกอบหลักในการปรุงอาหารพื้นเมืองของคนใต้ ไม่ว่าจะเป็น แกงเผ็ด แกงพริก แกงส้ม แกงไตปลา แกงกะทิ หรือแม้กระทั่งการนำไปทำน้ำพริกชนิดต่างๆ

โดยกุ้งเคยจะมีลักษณะคล้ายกุ้งฝอย จะลอยขึ้นมาเป็นก้อนขนาดใหญ่อยู่กลางทะเลอันดามัน ในช่วงเดือน 10 - เดือน 12 ตามปฏิทินไทยของทุกปี จึงกลายเป็นจุดเด่นของกะปิหาดท้ายเหมือง คือ ผลิตจากกุ้งเคยที่ลอยขึ้นมาบนผิวน้ำกลางทะเลเปิด ไม่มีตะกอนทราย หรือ ขยะเจือปน มีความสดและสะอาด จึงทำให้กะปิมีรสชาติที่หอมอร่อยไม่เหมือนใคร

ส่วนขั้นตอนการผลิตนั้น เมื่อชาวบ้านหากุ้งเคยสดมาได้ จะต้องน้ำไปผสมกับเกลือเพื่อทำการหมัก ก่อนจะนำไปตากแดดจนแห้งหมาดๆ นำไปบดหรือตำด้วยครกไม้ขนาดใหญ่ ครั้งแรกเรียกว่าหักคอ จากนั้นนำไปหมักต่ออีกครั้งเป็นเวลา 7-10 วัน ก่อนนำออกมาตากแดด บดหรือตำเป็นครั้งที่ 2 เรียกว่าเคยดี หรือ เป็นกะปีที่สามารถนำไปเป็นส่วนผสมในการปรุงอาหารได้ ก่อนจะนำมาปั้นเป็นก่อน หรือบรรจุใส่ภาชนะแล้วส่งขาย สามารถเพิ่มมูลค่าจากกุ้งเคยสดกิโลกรัมละ 30-40 บาท เป็นกะปิกิโลกรัมละ 180-200 บาท

นางดวงใจ วิจิต ชาวบ้านอำเภอท้ายเหมือง กล่าวว่า ในช่วงนี้ของทุกปี กลุ่มชาวประมงพื้นบ้านจะเปลี่ยนจากการหาปลาแล้วนำเรือออกไปหากุ้งเคย เพื่อนำมาแปรรูปเป็นกะปี ส่งขายไปยังตลาดต่างๆ ของจังหวัดพังงาและใกล้เคียง ซึ่งสามารถสร้างรายได้เสริมให้กับชาวบ้านเป็นอย่างดี

วรรณศิริ โพธิพันธ์ รายงานจากจังหวัดพังงา