ในวันนี้...อาตมาภาพจะได้กล่าวถึงเรื่อง การครองตน เพื่อเป็นเครื่องเพิ่มพูนปัญญาบารมีแก่ผู้สนใจในการศึกษาสัมมาปฏิบัติ แต่พอสมควรแก่เวลาสืบต่อไป
การครองตน ณ ที่นี้หมายถึง การสำรวมระวังรักษาตน ให้ดำรงอยู่แต่ในคุณความดี เพื่อให้การดำเนินชีวิตของตนไปในทางที่ดีที่ชอบ กอปรด้วยสาระประโยชน์ เพื่อให้ถึงความสำเร็จ ความเจริญรุ่งเรือง และสันติสุขแห่งชีวิตยิ่งๆ ขึ้นไป (และถ้าจะกล่าวถึงเป้าหมายชีวิตสูงสุด ก็คือ ถึงมรรค ผล นิพพาน ที่สิ้นสุดแห่งทุกข์ทั้งปวง และเป็นบรมสุขอย่างถาวร) มิให้ตกไปในที่ชั่ว คือ มิให้เป็นไปในทางที่ไม่ดีไม่ชอบ และที่ไม่ประกอบด้วยสาระประโยชน์ อันจะเป็นเหตุให้ถึงความเสื่อม หรือถึงความล้มเหลวแห่งชีวิต และจะเป็นเหตุให้เป็นโทษ เป็นความทุกข์เดือดร้อน ในภายหลังได้
การสำรวมระวังตน นี้ก็หมายถึง การสำรวมระวังความประพฤติตน ทางกาย ทางวาจา และทางใจ คือ เจตนาความคิดอ่านของตน ให้เป็นไปแต่ในทางที่ดี ที่ชอบ ตามทำนองคลองธรรม และกฎหมายของบ้านเมือง รวมทั้งตามกฎระเบียบข้อบังคับต่างๆ ที่ออกหรือตราขึ้นไว้ ตามทำนองคลองธรรม หรือตามกฎหมาย ให้เหมาะสมกับกาลสมัย สถานการณ์แวดล้อมกับบุคคล และสถานที่ ๑ และเป็นความประพฤติปฏิบัติ ที่มีสาระประโยชน์ ไม่เป็นเรื่องเหลวไหล ไร้สาระ ๑
กล่าวโดยสรุป การครองตน ก็คือ การตั้งกาย ตั้งวาจา และ ตั้งใจของตน ไว้โดยชอบ ตรงตามพระพุทธดำรัสตรัสเรื่อง มงคล ในมงคลสูตร พระคาถาที่ ๒ ว่า
“ปฏิรูปเทสวาโส จ ปุพฺเพ จ กตปุญฺญตา อตฺตสมฺมาปณิธิ จ เอตมฺมงฺคลมุตฺตมํ”
“การอยู่ในประเทศที่สมควร ๑ การมีบุญอันได้กระทำไว้ในปางก่อน ๑ การตั้งตนไว้ชอบ ๑ สามประการนี้ เป็นมงคลอันสูงสุด คือ เป็นข้อปฏิบัติให้ถึงความเจริญสูงสุด [ในชีวิต]”
"พระราชญาณวิสิฐ (หลวงป๋า)"
ข่าวที่เกี่ยวข้อง