หมอรักษาคนไข้เลือดกลายเป็นสีน้ำเงิน

( คมชัดลึกออนไลน์ ) ดร.โอทิส วอร์เรน แพทย์ที่โรงพยาบาลมิเรียม เมืองโรด ไอแลนด์ รัฐนิวยอร์ก ผู้ให้การรักษาสตรีคนนี้ เขียนลงวารสารการแพทย์นิว อิงแลนด์ ว่าผู้ป่วยใช้ยาบรรเทาปวดแบบเฉพาะที่แก้ปวดฟัน ตื่นมาตอนเช้า เธอรู้สึกไม่สบาย และไม่มีแรง 

 

 

โดยเธอบอกหมอว่า I’m blue ซึ่งเป็นประโยคสำนวนหมายถึงอารมณ์หม่นเศร้า  แต่ในกรณีนี้ เธอกลายเป็นสีน้ำเงินจริงๆ เป็นอาการตัวเขียว หรือ cyanotic ที่ในทางการแพทย์หมายถึงผิวหนังและเล็บกลายเป็นสีน้ำเงิน และเป็นสัญญาณว่าร่างกายไม่ได้รับออกซิเจนเพียงพอ 

 

ผลวัดค่าออกซิเจนในเลือดของเธอเบื้องต้นอยู่ที่ 88% ต่ำกว่าปกติ แต่ก็ไม่ห่างจาก 100% และสูงกว่าที่หมอคาดไว้จากสภาพที่เห็นภายนอก

 

เลือดจากเส้นเลือดดำ มักจะมีสีเข้มเพราะไม่มีออกซิเจน ส่วนเลือดจากเส้นเลือดแดง เป็นสีแดงสว่าง แต่กรณีของเธอ เลือดจากเส้นเลือดดำและเส้นเลือดแดง เป็นสีน้ำเงินเข้ม 

 

 

หมอวอร์เรน จึงทราบในตอนนั้นว่าเธอมีอาการ methemoglobinemia ที่เขาเคยพบมาครั้งหนึ่ง เป็นผู้ป่วยที่ได้รับยาปฏิชีวนะ ผลวิเคราะห์ทำให้หมอตรวจวัดค่าออกซิเจนอย่างละเอียดมากขึ้น พบว่าแท้จริงแล้ว ออกซิเจนอยู่ที่ 67% เท่านั้น  ซึ่งเป็นระดับที่อาจทำให้เนื้อเยื่อเสียหาย 

 

Methemoglobinemia  เกิดขึ้นเมื่อโมเลกุลเหล็กของเม็ดเลือดแดงผิดปกติ ไม่สามารถจับกับออกซิเจนไปหล่อเลี้ยงส่วนต่างๆของร่างกายได้ หมายความว่าแม้คนคนนั้นไม่พบปัญหาการหายใจลำบาก แต่ทั่วทั้งร่างกายอาจรู้สึกเหมือนกับหายใจไม่ออก 

 

ในกรณีของผู้ป่วยหญิงรายนี้ เธอไม่ได้ใช้ยาปฏิชีวนะ แต่ใช้ยาแก้ปวดแบบซื้อในร้านขายยา ที่มี“เบนโซเคน” ยาชาเฉพาะที่ ช่วยบรรเทาปวดฟัน เธอบอกว่าไม่ได้ใช้ทั้งขวด แต่หมอคาดว่าเธอน่าจะใช้แบบหมดขวด 

 

Methemoglobinemia รักษาได้ไม่ยาก โดยให้ยาที่มีชื่อย้อนแย้งว่า  เมทิลีน บลู ทางสาย ในเวลาไม่กี่นาที เธอรู้สึกดีขึ้น กระนั้นต้องอยู่ในรพ. 1 คืนเพื่อดูอาการ และรับเมทิลีน บลู โดสที่สอง ก่อนอนุญาตกลับบ้านได้ และส่งตัวไปพบทันตแพทย์ต่อ 

 

จากเคสนี้ ทำให้หมอวอร์เรน สนใจผลิตภัณฑ์มีสาร เบนโซเคน เขาพบว่ายาในร้านขายยาที่มีสารตัวนี้ประกอบมีหลากหลายสูตร ขณะที่ผู้ใช้ไม่รู้ถึงผลข้างเคียงเฉพาะและบางกรณีก็อันตรายมาก และปฏิกริยาหลังใช้ยาอาจคาดการณ์ไม่ได้ 

 

กรณีของสตรีอเมริกัน เธอใช้เบนโซเคนจำนวนมาก แต่ก็ไม่ทราบชัดเจนว่า เหตุใดยาแก้ปวดบางชนิด จึงก่อผลข้างเคียงเช่นนี้ ( เบนโซเคนไม่ใช่ยาตัวเดียวที่ทำให้เกิดอาการ methemoglobinemia ) ทั้งอาจเป็นสาเหตุให้ออกซิเจนในเลือดผิดปกติได้  ไม่ว่าใช้น้อยหรือมาก  รวมถึงอาจเกิดได้กับคนที่เคยใช้มาแล้วก่อนหน้าแต่ไม่มีอาการผิดปกติก็ได้ 
 

สำนักงานอาหารและยาสหรัฐ เคยประกาศเตือนโรงพยาบาลเรื่องเบนโซเคน อาจทำให้ผู้ใช้เกิดอาการ methemoglobinemia ทั้งยังแนะนำว่า ไม่ควรให้ยาเกี่ยวกับฟันมีสารชนิดนี้แก่เด็กอายุต่ำกว่า2 ขวบ