Lifestyle

แนะปรับระบบประกันสังคม  รับแพลตฟอร์มเวิร์กเกอร์อนาคต 

เกาะติดข่าวสาร >> คมชัดลึก ออนไลน์
logoline

แนะปรับระบบประกันสังคม  รับแพลตฟอร์มเวิร์กเกอร์อนาคต  โดย... ปาริชาติ บุญเอก [email protected] -

 

 


          การเข้ามาของเทคโนโลยี ทำให้รูปแบบ ทักษะอาชีพเปลี่ยนแปลงไป เกิดอาชีพอิสระใหม่ๆ เช่น แพลตฟอร์มเวิร์กเกอร์ ซึ่งใช้แพลตฟอร์มออนไลน์ในการประกอบอาชีพ เช่น ยูทูบเบอร์ บริการส่งสินค้าและอาหารออนไลน์ ทำให้มีแรงงานอยู่นอกระบบมากขึ้น ขณะเดียวกันประกันสังคมซึ่งมีมาตรา 40 เพื่อรองรับแรงงานกลุ่มดังกล่าว กลับมีผู้ลงทะเบียนเพียง 3 ล้านคนเท่านั้น

อ่านข่าว-ปีละครั้ง เปลี่ยน รพ.ประกันสังคม เริ่ม 16 ธ.ค.2562

 

 

          จากการเปลี่ยนแปลงของตลาดแรงงานในปัจจุบันที่เกิดการปฏิวัติอุตสาหกรรม การเปลี่ยนแปลงทางเทคโนโลยี โลกการทำงานเปลี่ยน งานบางอย่างหายไป งานใหม่เกิดน้อยลง ภาวะเศรษฐกิจฟื้นตัวแบบไร้งาน การว่างงานระยะยาว ค่าแรงชะงักงัน ส่วนแบ่งรายได้ของแรงงานลดลง เกิดความเลื่อมล้ำทะยานสูง
 

 

แนะปรับระบบประกันสังคม  รับแพลตฟอร์มเวิร์กเกอร์อนาคต 

 

          ภัทรพร เล้าวงค์ นักวิเคราะห์นโยบายและแผนชำนาญการพิเศษ สำนักวางแผนและพัฒนายุทธศาสตร์ทางสังคม สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ กล่าวในช่วงเสวนา ภาครัฐปรับตัวอย่างไรกับรูปแบบงานที่เปลี่ยนไป ภายในงานประชุมวิชาการประกันสังคมประจำปี 2562 ครั้งที่ 14 ภายใต้หัวข้อ The Future of Work and Social Protection “รูปแบบการทำงานในอนาคตกับการคุ้มครองทางสังคม” ณ โรงแรมมิราเคิล แกรนด์ คอนเวนชั่น กรุงเทพฯ ว่าปัจจุบันตลาดงานเปลี่ยนแปลงเชิงโครงสร้าง ส่วนแบ่งแรงงานเมื่อเทียบกับเครื่องจักรลดลง ตอนนี้กลายเป็นว่าเศรษฐกิจโตแต่ไม่มีงาน เพราะงานบางอย่างถูกเครื่องจักรทดแทน หลายคนจบปริญญาแต่กลับทำงานต่ำกว่าระดับ เกิดความเหลื่อมล้ำทั้งด้านเงินฝากในธนาคาร และเงินออม ดังนั้นต้องมานั่งดูว่าตอนนี้มีคนกลุ่มไหนบ้างที่ตกงาน”


          อีกจุดที่สร้างความเป็นกังวลคือรูปแบบงานในอนาคตจะไม่ปกติอีกต่อไป เป็นการจ้างงานอิสระมากขึ้น จะไม่เป็นการจ้างงานระยะยาว และอีกมากมายที่จะเกิดขึ้นในอนาคต แรงงานที่อยู่นอกระบบมีผล คือ ไม่ครอบคลุมของค่าแรงขั้นต่ำ ไม่การันตีความมั่นคงทางรายได้ วันหยุด ลาป่วย ลาคลอด ไม่ได้รับค่าจ้างเหมือนงานประจำ รวมถึงสวัสดิการอื่นๆ อำนาจในการต่อรองต่ำลงและไม่มีเงินลงทุนเพราะธนาคารไม่ให้กู้เนื่องจากไม่มีหลักทรัพย์ค้ำประกัน

 

 

แนะปรับระบบประกันสังคม  รับแพลตฟอร์มเวิร์กเกอร์อนาคต 

 


          “รูปแบบที่เปลี่ยนไปเป็นโอกาส แต่ไม่ใช่โอกาสสำหรับทุกคน ขณะเดียวกันอาจจะเสี่ยงแต่ไม่เสี่ยงสำหรับทุกคน คนทำงานอิสระแบ่งเป็น 3 ประเภท คือ “The Maverick” ขั้นเทพ มีรายได้มาก “The Mass” คนส่วนใหญ่ของประเทศ และ “The Marginal” กลุ่มรั้งท้ายเกือบหลุดขอบ ดังนั้นอีกเรื่องที่ภาครัฐเป็นห่วงคือ อนาคตจะมีกลุ่ม The Mass อีกกี่คนที่ตกขอบไปเป็น The Marginalภัทรพร กล่าว

 



          ทั้งนี้ภายในงานประชุมดังกล่าวยังเปิดเวทีให้ความรู้และความเข้าใจงานประกันสังคมแก่ประชาชนทั่วไปและแลกเปลี่ยนความคิดเห็นเกี่ยวกับมุมมองอาชีพงานรูปแบบใหม่ (แพลตฟอร์มเวิร์กเกอร์) ที่เกิดขึ้นในปัจจุบันและอนาคต มุมมองการให้ความคุ้มครองทางสังคมและก่อให้เกิดการประสานความร่วมมือระหว่างหน่วยงานต่างๆ เป็นแนวทางการขับเคลื่อนการพัฒนาระบบความคุ้มครองทางสังคมเพื่อให้สำนักงานประกันสังคม หน่วยงานในสังกัดกระทรวงแรงงานและภาคส่วนที่เกี่ยวข้อง นำไปประกอบการกำหนดนโยบายและแนวทางดำเนินงานอย่างเหมาะสมต่อไป

 

 

แนะปรับระบบประกันสังคม  รับแพลตฟอร์มเวิร์กเกอร์อนาคต 

 


          โดยมีผู้บริหารกระทรวงแรงงาน ผู้บริหารและเจ้าหน้าที่ของสำนักงานประกันสังคมทั้งส่วนกลางและส่วนภูมิภาค กรรมการและอนุกรรมการของสำนักงานประกันสังคม ผู้แทนจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ผู้แทนองค์การแรงงานระหว่างประเทศ ผู้แทนนายจ้างและลูกจ้าง นักวิชาการ นักวิจัย เอ็นจีโอ สื่อมวลชน และประชาชนทั่วไปเข้าร่วมกว่า 450 คน โดยมี รศ.จักษ์ พันธ์ชูเพชร ที่ปรึกษารัฐมนตรีว่าการกระทรวงแรงงาน เป็นประธานเปิดงาน


          แม้ที่ผ่านมาสำนักงานประกันสังคมในฐานะดูแลเรื่องสิทธิประโยชน์ผู้ประกันตน ได้จัดทำสิทธิประโยชน์ผู้ประกันตนภาคสมัครใจมาตรา 40 เมื่อปี 2554 เพื่อดูแลแรงงานที่ทำอาชีพอิสระ ปัจจุบันมีจำนวนผู้ประกันตนมาตรา 40 เพียง 3 ล้านคนเท่านั้น จากผู้ประกอบอาชีพอิสระทั่วประเทศกว่า 24 ล้านคน

 

 

แนะปรับระบบประกันสังคม  รับแพลตฟอร์มเวิร์กเกอร์อนาคต 

 


          พิศมัย นิธิไพบูลย์ หัวหน้าผู้ตรวจราชการกรม สำนักงานประกันสังคม กล่าวว่า ปัจจุบันผู้อยู่ในวัยแรงงานนิยมทำงานนอกระบบมากขึ้น ส่งผลกระทบต่อการคุ้มครองแรงงาน นอกจากผู้ประกันตนมาตรา 33 และ 39 แล้ว สปส.ยังมีผู้ประกันตนภาคสมัครใจมาตรา 40 สำหรับผู้ทำงานอิสระ ผู้ที่มีสิทธิสมัคร ได้แก่ ผู้ที่ทำอาชีพอิสระสัญชาติไทยอายุไม่ต่ำกว่า 15 ปีบริบูรณ์และไม่เกิน 60 ปีบริบูรณ์ หรือเป็นชนกลุ่มน้อยที่มีบัตรประจำตัวคนซึ่งไม่มีสัญชาติไทย ที่มีเลขประจำตัวหลักแรกเป็นเลข 0 หรือ 6 หรือ 7 ต้องไม่เป็นผู้ประกันตนมาตรา 33 และมาตรา 39 ไม่เป็นเจ้าหน้าที่ของรัฐหรือรัฐวิสาหกิจ และไม่เป็นผู้พิการทางสติปัญญา


          “โดยสิทธิประโยชน์ที่จะได้รับ คือ เงินทดแทนกรณีประสบอันตรายหรือเจ็บป่วยสูงสุด 300 บาทต่อวัน รับเงินทดแทนกรณีทุพพลภาพ เดือนละ 500-1,000 บาท รับเงินบำเหน็จชราภาพพร้อมดอกผล รับเงินกรณีสงเคราะห์บุตร 200 บาทต่อเดือน (ไม่เกิน 2 คน) และรับเงินค่าทำศพกรณีตายสูงสุด 40,000 บาท จากข้อมูลสำนักงานสถิติแห่งชาติ ซึ่งคาดว่าจะมีผู้ที่ทำงานอิสระกว่า 24 ล้านคน มีผู้ขึ้นทะเบียนประกันตนมาตรา 40 เพียง 3 ล้านคนเท่านั้น”


          ขณะที่เมื่อวันที่ 1 กรกฎาคม 2562 สำนักงานประกันสังคม (สปส.) ได้ลงนามความร่วมมือกับองค์กรแรงงานระหว่างประเทศ (ไอแอลโอ) เพื่อริเริ่มโครงการเสริมศักยภาพสำนักงานประกันสังคมด้านการออกแบบนโยบายโดยมุ่งเน้นที่การวิจัยและงานด้านคณิตศาสตร์ประกันภัย โดยมีกรอบความร่วมมือระยะเวลา 4 ปี 6 เดือน

 

 

แนะปรับระบบประกันสังคม  รับแพลตฟอร์มเวิร์กเกอร์อนาคต 

 


          นูโน่ คุนย่า ตัวแทนจากองค์กรแรงงานระหว่างประเทศ (ไอแอลโอ) กล่าวว่า สิ่งที่ไอแอลโอ จับตาตลอดมา คือตลาดแรงงานที่มีลักษณะที่เปลี่ยนไป โดยเฉพาะการสร้างอาชีพผ่านแอพ ออนไลน์ ดิจิทัล นี่ไม่ใช่กระแสแค่ในไทยแต่ไปทั้งภูมิภาคอาเซียน การศึกษาขั้นแรกคือต้องมีคำจำกัดความของคำว่า “แพลตฟอร์มเวิร์กเกอร์” เพราะในกลุ่มนี้ มีทั้งขายของ ขายแรงงานทางออนไลน์ ซึ่งมาในรูปแบบงานที่เราไม่คุ้นเคย เป็นการทำงานชั่วคราว ไม่ใช่ทำงานประจำ หรือบางคนเรียกว่าเป็นนายตัวเอง เช่น ขับแกร็บ อยากทำตอนไหนก็ได้ ผู้ว่าจ้างไม่ใช่นาย ดังนั้นสิ่งที่หลายประเทศพูดคุยคือใครจะเป็นนายจ้างและใครจะรับผิดชอบดูแลกลุ่มแพลตฟอร์มเวิร์กเอกร์ และดูแลอย่างไร


          ประกันสังคมทั่วโลกประสบปัญหานี้ เพราะตอนแรกทำประกันสังคมเพื่อรองรับลูกจ้างที่อยู่ในระบบ แต่ปัจจุบันมีลูกจ้างนอกระบบเราจะไปควานหาอย่างไร เพราะมีจำนวนมากกว่าที่เราคิด ดังนั้นอยากให้หาข้อมูลให้มากและทำความเข้าใจว่าใครเป็นกลุ่มที่อยากจะดึงเข้ามาในระบบ เช่น คนขับแกร็บมีกี่คน สัดส่วนการแบ่งรายได้เป็นอย่างไร รวมถึงกำหนดกรอบกฎหมายให้ชัดเจนโดยเฉพาะลูกจ้างและนายจ้าง เช่น แกร็บ ควรจะได้รับการจ่ายสมทบหรือไม่


          “นอกจากประกันสังคมแล้ว กระทรวงคมนาคม กระทรวงแรงงาน กระทรวงพาณิชย์ ต้องพูดคุยกันเพิ่มเติม และสุดท้ายคือไม่อยากให้แบ่งแยกว่าในระบบหรือนอกระบบ เพราะความจริงแค่รูปแบบการทำงานต่างกัน อยากให้ดูในภาพใหญ่ มากกว่าการจำกัดในกลุ่มเล็กๆ อยากให้ระบบประกันสังคมเป็นเหมือนกิ้งก่า ปรับตัวได้ ไม่ใช่มาตรฐานตายตัว เพราะคนทำงานมีความหลากหลาย ระบบเราจึงต้องเอื้อพอให้คนหลายกลุ่มได้รับประโยชน์อย่างแท้จริง” ตัวแทนไอแอลโอ กล่าว
  

 

แนะปรับระบบประกันสังคม  รับแพลตฟอร์มเวิร์กเกอร์อนาคต 

 

 

          ด้าน โกมล มุทุกันต์ ในฐานะตัวแทนจากแพลตฟอร์มเวิร์กเกอร์ ให้ความเห็นว่า สิ่งที่จะเป็นแรงจูงใจให้เหล่าแพลตฟอร์มเวิร์กเกอร์มาสมัครมาตรา 40 มากขึ้น คือ ผลประโยชน์ที่แตกตางจากประกันชีวิต จ่ายน้อยกว่า ได้ผลประโยชน์มากกว่า และในวันหนึ่งที่พวกเขาทำงานไม่ได้จะมีผลประโยชน์ตอบแทนหรือไม่ คิดว่านี่จะเป็นแรงจูงใจให้มีคนสมัครมากขึ้น
 

logoline
แท็กที่เกี่ยวข้อง

ข่าวที่น่าสนใจ