วิกฤติแล้ง 63 งานท้าทายชลประทานในรอบ 40 ปี
ฤดูแล้งปี 2563 ติดลำดับ 2 รองจากปี 2522 แซงปี 2558 ไปแล้ว ภาระและความคาดหวังที่จะช่วยบรรเทาปัญหาความเดือดร้อนจึงเป็นสิ่งที่กรมชลประทานในฐานะผู้ปฏิบัติจะต้องฝ่าฟันบริหารไปด้วยปริมาณน้ำที่มีอยู่อย่างจำกัด
นายทองเปลว กองจันทร์ อธิบดีกรมชลประทาน
นายทองเปลว กองจันทร์ อธิบดีกรมชลประทาน กล่าวว่า หลังจากกรมอุตุนิยมวิทยาระบุว่าปี 2563 เป็นปีที่แล้งรองจากปี 2522 ในรอบ 40 ปี อีกทั้งคาดว่าปี63 ปริมาณฝนในฤดูจะต่ำกว่าค่าเฉลี่ยประมาณ 5-10 % ส่งผลต่อปริมาณน้ำสะสมในอ่าง ทำให้กรมต้องวางแผนบริหารน้ำอย่างเข้มงวดเพื่อให้พ้นจากวิกฤติภัยแล้งครั้งนี้ ซึ่งต้องอาศัยความร่วมมือของข้าราชการกรมชลประทาน หน่วยงานที่เกี่ยวข้องและประชาชนทุกคนที่ต้องช่วยกันประหยัดน้ำ
โดยกรมได้ตั้งศูนย์อำนวยการเฉพาะกิจแก้ไขและบรรเทาวิกฤติภัยแล้งปี 2562/2563 ที่กรมชลฯเพื่อเป็นหน่วยกลางประสานการช่วยเหลือทั่วประเทศ นอกจากนั้นยังได้มีศูนย์ปฏิบัติการเฉพาะกิจสำนักชลประทานที่ 1-17และสำนักเครื่องจักรกล เพื่อเป็นศูนย์กลางบูรณาการกระจายการช่วยเหลือด้านเครื่องมือ เครื่องจักร ตลอดจนสร้างความเข้าใจกับประชาชน ถามที่ศูนย์อำนวยการฯได้สั่งการ และให้ทุกฝ่ายรายงานผลการดำเนินการมาที่กรมทุกวัน
สำหรับปริมาณน้ำที่กรมวางแผนฤดูแล้งปี 2562/63 ( 1พ.ย. 62- 30 เม.ย.2563) ณ วันที่ 1 พ.ย. 2562 มีน้ำต้นทุนรวม 29,039 ล้านลูกบาศก์เมตร(ลบ.ม.) ได้จัดสรรน้ำออกเป็น2 ก้อน คือ 1.ปริมาณที่จะจัดสรรในฤดูแล้งปี 62/63(1พ.ย. 62-30เม.ย.63) และ 2.สำรองสำหรับฝนทิ้งช่วงระหว่างเดือน พ.ค.-ก.ค.63
ในการบริหารได้ให้ลำดับความสำคัญคือ 1.เพื่อการอุปโภค -บริโภค 2.เพื่อการรักษานิเวศน์และอื่นๆ 3. สำรองเพื่อต้นฤดูฝนและสำรองฝนทิ้งช่วง4. น้ำเพื่อการเกษตรเพื่อการเกษตรต่อเนื่องและ 5.อุตสาหกรรม
น้ำที่จัดสรรสำหรับฤดูแล้งปี 62/63 รวม 17,699 ล้านลบ.ม. ( 61% ) ของปริมาณน้ำต้นทุน และสำรองไว้ต้นฤดูฝนปี 63 และเพื่อกรณีฝนทิ้งช่วง( พ.ค. -ก.ค.63) รวม 11,340 ล้านลบ.ม. (39% ) ของน้ำต้นทุน
ซึ่งปริมาณน้ำฤดูแล้ง(1พ.ย.62-30 เม.ย. 63) จำนวน 17,699 ล้านลบ.ม.(61%)ของน้ำต้นทุนจะใช้เพื่อ 1.อุปโภค บริโภค จำนวน 2,300 ล้านลบ.ม. (13%) 2.เพื่อรักษาระบบนิเวศน์และอื่นๆ 7,006 ล้านลบ.ม.(40%)3. เพื่ออุตสาหกรรม 519 ล้านลบ.ม.(3%) 4.เพื่อการเกษตรฤดูแล้ง 7,874 ล้านลบ.ม.(44%) ส่วนปริมาณน้ำสำรองต้นฤดูฝนและช่วงฝนทิ้งช่วงจำนวน 11,340 ล้านลบ.ม.หรือ 39% ของปริมาณน้ำต้นทุน ( พ.ค.-ก.ค. 63) จะจัดสรรเพื่อ 1.การอุปโภค-บริโภค 4,909 ล้านลบ.ม. (43%) และ 2.สำรองฝนทิ้งช่วง 6,431 ล้านลบ.ม.(57%)
ในขณะที่แผนการจัดสรรน้ำในลุ่มเจ้าพระยาฤดูแล้งปี 62/63 ณ 1 พ.ย. 2563 มีน้ำต้นทุน 5,377 ล้านลบ.ม. จัดสรรสำหรับช่วง 1พ.ย.62-30 เม.ย. 63 จำนวน 4 ,000 ล้านลบ.ม.หรือ 65% ของน้ำต้นทุน และสำรองไว้ต้นฤดูฝนและเพื่อฝนทิ้งช่วง 2,227 ล้านลบ.ม. และน้ำจากลุ่มแม่กลองมาเติมน้ำต้นทุนให้ลุ่มเจ้าพระยาประมาณ 500-850 ล้านลบ.ม.
ในลุ่มเจ้าพระยาช่วงฤดูแล้งพ.ย. 62- เม.ย. 63 จะจัดสรรน้ำต้นทุน 4,000 ล้านลบ.ม.เพื่อ 1.การอุปโภค-บริโภค 1,150 ล้านลบ.ม.( 29%) 2.เพื่อรักษาระบบนิเวศน์และอื่นๆ 2,200 ล้านลบ.ม. 3.เพื่ออุตสาหกรรม 135 ล้านลบ.ม.(3%) 4.พืชต่อเนื่องและอื่นๆ 515 ล้านลบ.ม.(13%) ส่วนน้ำที่สำรองต้นฤดูฝนและฝนทิ้งช่วง พ.ค.- ก.ค. 2563 จำนวน 2,227 ล้านลบ.ม.จะใช้เพื่อการอุปโภค-บริโภคและรักษาระบบนิเวศน์และอื่นๆ 1,841 ล้านลบ.ม.(83% ) และเพื่อฝนทิ้งช่วง386 ล้านลบ.ม.(17%)
“ปริมาณน้ำที่ระบายผ่านเขื่อนเจ้าพระยา-ชัยนาท ขั้นต่ำสุดที่กรมเคยบริหาร อยู่ที่ประมาณ 18 ล้านลบ.ม.ต่อวันในปี 2558 ซึ่งปีนั้นวิกฤติมาก และในกรณีที่น้ำทะเลหนุนสูงจะผันน้ำจากลุ่มน้ำแม่กลองมาช่วยผลักดันเป็นครั้งคราวตามแผนการใช้น้ำของฝั่งตะวันตกโดยปีนี้วางแผนจะใช้น้ำลุ่มน้ำแม่กลองประมาณ 500 ล้านลบ.ม. โดยเฉพาะในช่วงน้ำทะเลหนุนเพื่อช่วยดันน้ำเค็ม ร่วมกับน้ำเหนือและการเปิด-ปิดประตูระบายน้ำคลองลัดโพธิ์ เพื่อรักษาระบบประปาของการประปานครหลวงซึ่งในเดือนม.ค. 63 ได้ใช้แผนนี้และประสบความสำเร็จ จากการบริหารอย่างเข้มข้นทำให้การใช้น้ำยังเป็นไปตามแผน รวมถึงความร่วมมือของทุกภาคส่วน ที่ทำงานทุ่มเทกันต่อเนื่องเชื่อมั่นว่าจะผ่านวิกฤตินี้ไปด้วยดี “
ในขณะที่ 7 จังหวัดลุ่มน้ำแม่กลอง มีปริมาณน้ำใช้การรวม 5,700 ล้านลบ.ม. สำหรับอุปโภค บริโภค 460 ล้านลบ.ม.( 8%)เพื่อรักษาระบบนิเวศ 1,560 ล้านลบ.ม. ( 27) % เพื่อการเกษตร 3,180 ล้านลบ.ม.(56% ) และเพื่อช่วยลุ่มน้ำเจ้าพระยา 500 ล้านลบ.ม. (9 %)
ในท่ามกลางวิกฤติและปัญหา การบริหารทรัพยากรน้ำที่มีจำกัดตั้งแต่ต้นน้ำ ถึงปลายน้ำ พร้อมกับการติดตามอย่างใกล้ชิดของทุกฝ่าย ก็เชื่อว่าจะสามารถฝ่าวิกฤตินี้ไปได้ นับว่าเป็นอีกหนึ่งโอกาสที่จะทำให้เห็นว่าความผสานความร่วมมือ ใดๆจะสำเร็จได้ต้องมีประชาชนเป็นส่วนร่วมที่สำคัญ
ข่าวที่เกี่ยวข้อง