ข่าว

"เสน่ห์จันทร์"ไม้ประดับมีคุณค่า

เกาะติดข่าวสาร >> คมชัดลึก ออนไลน์
logoline

คอลัมน์ - ไม้ใบทำเงิน โดย - อุดม ฐิตวัฒนะสกุล  [email protected]

           ต้นไม้ที่มีการใช้คำนำหน้าชื่อว่า“ว่าน”ทรงด้วยคุณค่าและพลังแห่งความเชื่อสืบต่อกันมา มีอยู่ใกล้ตัวเราอย่าง เสน่ห์จันทร์(Homalomena) จนบางครั้งมักเรียกกันจนติดปากว่า“ว่านเสน่ห์จันทร์” ซึ่งมักพบเห็นได้ในที่ต่างๆ แต่กลับมีชนิดพันธุ์แตกต่างและละม้ายกันจนต้องเรียกชื่อต่อท้ายเพื่อให้เข้าใจถึงชนิดพันธุ์นั้น ๆ 

"เสน่ห์จันทร์"ไม้ประดับมีคุณค่า

             ไม้สกุลนี้นับได้ว่ามีความพิเศษและมีอยู่คู่กับวิถีชีวิตคนรุ่นก่อนมาช่วงเวลาหนึ่ง ด้วยเรื่องความเชื่อและความศรัทธาในสิ่งที่ถูกหล่อหลอมด้วยกุศโลบายของคนชั้นครูให้รู้สืบสาน และได้ตระหนักถึงความสำคัญจนถึงขั้นนำมาใช้ให้เกิดประโยชน์ทั้งทางด้านสมุนไพร ไม้ประดับ ความเป็นสิริมงคลทั้งต้นที่ปลูก และจากส่วนของต้นที่แปรรูปเป็นเครื่องราง หรือใช้เป็นส่วนสำคัญเพื่อผสมเป็นหนึ่งในมวลสารใช้ในการสร้างพระเนื้อผงเสริมพุทธคุณก่อนพิธีกรรมปฏิบัติ

"เสน่ห์จันทร์"ไม้ประดับมีคุณค่า

            บันทึกในตำราไทยบอกให้เรารู้ถึงการมีและการใช้พืชชนิดนี้มาอย่างยาวนาน ด้วยภูมิปัญญาได้มีการนำลำต้นที่มักเรียกกันว่าเหง้ามาทำเป็นยาใช้รักษาและบรรเทาอาการเฉพาะที่ทั้งภายนอกและภายใน หรือบางโอกาสก็ใช้กาบก้านใบไปปรุงเป็นอาหารจากต้นไม้บางชนิดในสกุลนี้ ที่เรียกตามภาษาถิ่นภาคกลางและรู้จักกันดีในชื่อ“เต่าเกียด” ที่เป็นพืชวงศ์เดียวกับบอน(วงศ์ ARACEAE) จึงมีลักษณะทางกายภาพส่วนใหญ่ดูคล้ายคลึงกันมาก แต่มักเรียกชื่อที่ฟังแล้วรู้สึกดีว่า เสน่ห์จันทร์ 

           ไม้ชนิดนี้มีอยู่มากในธรรมชาติตามสภาพแวดล้อมที่มีความชุ่มชื้น กระจายตัวโดยทั่วไปทุกพื้นที่เขตร้อนชื้น นั่นก็รวมถึงเขตพื้นที่อื่นๆที่มีสภาพอากาศคล้ายคลึงกัน โดยเฉพาะในแถบลาตินอเมริกาก็มักพบมากและยังมีอีกหลายชนิดที่แตกต่างกันออกไปจากที่มีอยู่ในแถบเอเซียและบ้านเรามากเลยทีเดียว

"เสน่ห์จันทร์"ไม้ประดับมีคุณค่า

            ชนิดพันธุ์ที่รู้จักกันดีและพบเห็นกันได้ทั่วไปในเขตบ้านเราจนรู้สึกชินตาหากคงมีไม่มากชนิดนักถึงขนาดมีการบันทึกในตำราว่านให้ได้ศึกษาด้วยกัน อย่าง เสน่ห์จันทร์แดง เสน่ห์จันทร์เขียว เสน่ห์จันทร์ขาว เสน่ห์จันทร์หอม เสน่ห์จันทร์ทอง และเสน่ห์จันทร์มหาโพธิ์ ซึ่งแต่ละชนิดล้วนมีลักษณะเฉพาะตัว จากสีของก้านและใบ รวมถึงลักษณะอื่นๆให้ได้เห็นแบบเป็นเอกลักษณ์จนสามารถจำแนกความแตกต่างอย่างชัดเจนได้เลยทีเดียว

             ทุกชนิดล้วนเป็นพืชล้มลุกอายุหลายปีและมีหน่อเกิดได้ง่ายจากด้านข้างลำต้นที่มีอายุพอสมควร บางชนิดจึงมีสภาพเป็นกอแน่นดูสวยงาม แต่ก็มีอีกบางชนิดที่ตาข้างไม่ค่อยพัฒนาเหมือนอีกหลายๆพันธุ์จึงมีการขยายในระบบไม่มากนัก และยังคงมีราคาแพงตลอดเรื่อยมา ซึ่งในชนิดพันธุ์ที่ให้หน่อง่ายจึงมักนิยมขยายโดยใช้วิธีตัดชำและรวมถึงการตัดยอดที่มีความยาวจากอายุที่มากขึ้นและต้นที่ขยายด้วยวิธีดังกล่าวก็จะได้ลักษณะไม่แตกต่างไปจากต้นเดิมเลย 

    "เสน่ห์จันทร์"ไม้ประดับมีคุณค่า

       แต่หากยังมีวิธีการพัฒนาและขยายพันธุ์แบบอาศัยเพศที่นอกจากจะได้พันธุ์ที่เหมือนต้นแม่แล้วยังอาจได้ลูกไม้พันธุ์ใหม่ขึ้นมาด้วยเช่นกันแต่ไม้สกุลนี้ก็ยังคงขาดบุคลากรด้านการปรับปรุงพันธุ์ให้ได้รับความสนใจด้วยเหตุผลนานัปการ หากแต่ได้มีจุดเริ่มต้นแห่งแรงจูงใจจนนำไปสู่การใช้ หรือเกิดมีพันธุ์ชนิดใหม่ขึ้นมาก็จะช่วยจุดกระแสให้มีความนิยมในเบื้องต้น จากไม้ที่มีลักษณะการกลายเด่นสวยต่างไปจากเดิมและยังอาจช่วยเรื่องการนำมาใช้งานในระบบมากกว่าเพียงเพราะแค่ปลูกตามความเชื่ออย่างที่เคยมีเท่านั้น

            ไม้สกุลนี้แม้พบเห็นได้โดยทั่วไปและมีการใช้อยู่แล้ว แต่ก็ใช่ว่าจะมีการผลิตที่มากเพียงพอ จะด้วยเพราะกระแสการใช้เมื่อเทียบกับไม้ประดับอื่นๆที่มีความนิยมดั่งแฟชั่นที่ใช้งานกันตามโอกาสนิยม หรือด้วยเสน่ห์จันทร์มักไม่ค่อยปรากฎให้เห็นถึงชนิดพันธุ์ใหม่ๆที่แปลกตาออกไป กลับยังคงเป็นไม้แบบเดิมๆที่เคยพบเห็นมาแทบไม่มีการเปลี่ยนแปลง จึงมีเพียงแค่คนบางกลุ่มที่ยังคงหามาปลูกประดับด้วยความชอบเป็นส่วนตัว 

          หรือบางคนก็มีไว้ตามความเชื่อเรื่องความเป็นสิริมงคลที่คงมีการถ่ายทอดจากรุ่นสู่รุ่นด้วยชื่อที่เรียกขานกันมาอย่างยาวนานจนยากที่จะหาไม้มงคลชนิดอื่นมาปลูกแทนเสน่ห์จันทร์ได้ จึงมีความต้องการไม้ชนิดนี้แฝงอยู่ในระบบแบบเฉพาะเจาะจง โอกาสต่อไปอาจมีแนวโน้มการขยายตัวของตลาดที่จะเพิ่มขึ้น เมื่อการใช้หมุนเวียนมาอีกครั้งและเมื่อไม้หลายๆชนิดขยับการใช้ไปถึงจุดอิ่มตัว ไม้เก่าในอดีตอาจก้าวเข้าสู่จุดเริ่มต้นใหม่แม้บางครั้งจะเคยเป็นที่รู้จักอย่างกว้างขวางและปลูกกันมากในอดีต

           เมื่อเวลาเปลี่ยนไปไม้เหล่านั้นอาจหวนคืนกลับมาในการใช้สอยเชิงกว้างเมื่อตลาดย้อนกลับมามีความต้องการใหม่อีกครั้ง!

logoline
แท็กที่เกี่ยวข้อง

ข่าวที่น่าสนใจ