กักน้ำแบบขั้นบันได แนวทางแก้น้ำยมแล้งอย่างยั่งยืน

     นายทองเปลว  กองจันทร์  อธิบดีกรมชลประทาน กล่าวถึงพื้นที่ลุ่มน้ำยมตอนล่างบริเวณฝั่งขวาแม่น้ำยมที่มีการเพาะปลูกเป็นประจำ ในเขตอำเภอบางระกำ จังหวัดพิษณุโลก อำเภอโพธิ์ประทับช้าง อำเภอบึงนาราง จังหวัดพิจิตรว่า กรมชลประทานจะสนับสนุนน้ำเป็นครั้งคราว ตามความจำเป็น ​และเพื่อเป็นการบรรเทาสถานการณ์ ในปัจจุบัน กรมชลประทานจึงมีโครงการศึกษาการพัฒนาอาคารบังคับน้ำในแม่น้ำยมเป็นช่วง ๆ แบบขั้นบันได เพื่อให้สามารถบริหารจัดการน้ำในแม่น้ำยมได้อย่างมีประสิทธิภาพตลอดลำน้ำ โดยได้พิจารณาจุดที่เหมาะสม 6 แห่ง  เป็นประตูระบายน้ำจำนวน  4 แห่ง ซึ่งต้องศึกษา EIA ประกอบด้วย 1. อาคารบังคับน้ำบ้านวังน้ำเย็น 2. อาคารบังคับน้ำบ้านหาดอ้อน 3. อาคารบังคับน้ำบ้านบานชื่น และ 4. อาคารบังคับน้ำบ้านเกาะน้อย และมีการพิจารณารูปแบบอาคารเป็นฝายอีก 2 แห่ง คือ อาคารบังคับน้ำบ้านหาดรั่ว และ อาคารบังคับน้ำบ้านสุเม่น ซึ่งไม่เข้าข่ายต้องศึกษา EIA

​     อธิบดีกรมชลประทาน กล่าวว่า ขณะนี้ กรมชลประทาน ได้มอบหมายให้บริษัทที่ปรึกษา เข้ามาศึกษาความเหมาะสมและวิเคราะห์ผลกระทบสิ่งแวดล้อม (EIA)  สำหรับอาคารบังคับน้ำในแม่น้ำยมทั้ง 4 แห่ง ซึ่ง 2 แห่งอยู่ในเขตอำเภอลอง กับอำเภอวังชิ้น จังหวัดแพร่ และอีก 2 แห่งอยู่ในอำเภอศรีสัชนาลัย จังหวัดสุโขทัย โดยโครงการบังคับน้ำทั้ง 4 แห่ง นี้ จะช่วยเป็นแหล่งเก็บกักน้ำไว้ใช้สำหรับการเพาะปลูกในพื้นที่เกษตรกรรมซึ่งขาดแคลนน้ำในฤดูแล้ง ใช้สำหรับอุปโภคบริโภคของประชาชนตลอดจนสัตว์เลี้ยง และยังช่วยบรรเทาความเสียหายจากอุทกภัย โดยมีพื้นที่ที่จะได้รับประโยชน์จากโครงการทั้งสิ้นกว่า 147,000 ไร่

     ​“ในการศึกษาครั้งนี้ ได้ปรับเปลี่ยนรูปแบบให้ประชาชนมีส่วนร่วมมากยิ่งขึ้น โดยมีการดำเนินการภายใต้แนวคิด การพัฒนาลุ่มน้ำยมแบบร่วมคิดร่วมทำ เปิดโอกาสให้ประชาชนในพื้นที่เข้ามามีส่วนร่วมในการกำหนดตำแหน่งที่ตั้งโครงการ รูปแบบหัวงาน และระดับเก็บกักที่เหมาะสม ซึ่งจะทำให้เป็นที่ยอมรับจากชุมชนเอง ทั้งผู้ที่ได้รับผลกระทบ ผู้ได้รับประโยชน์ และทุกภาคส่วนที่เกี่ยวข้อง” อธิบดีกรมชลประทาน กล่าว​     

           ด้านนายเฉลิมเกียรติ คงวิเชียรวัฒน์ รองอธิบดีฝ่ายวิชาการ กรมชลประทาน ได้นำคณะผู้สื่อข่าวลงพื้นที่ อำเภอลอง จังหวัดแพร่ ระบุว่า กรมชลประทานได้จัดให้มีการแสดงความคิดเห็น และการมีส่วนร่วมทุกขั้นตอนตั้งแค่เริ่มโครงการ โดยได้เสนอผลการดำเนินงาน และความก้าวหน้าของโครงการเป็นระยะ ๆ พร้อมทั้งรับฟังความคิดเห็นปัญหา และข้อเสนอแนะต่าง ๆ เพื่อนำไปสู่การปรับปรุงการดำเนินงานของโครงการให้บรรลุผล และเป็นการสร้างการยอมรับความมั่นใจของประชาชน

     สำหรับโครงการศึกษความเหมาะสมและวิเคราะห์ผลกระทบสิ่งแวดล้อมอาคารบังคับน้ำในแม่น้ำยม ประกอบด้วย 4 งานหลักคือ 1.การทบทวนแผนหลักการบริหารจัดการน้ำและการจัดการน้ำอย่างเป็นระบบในลุ่มน้ำยม 2. การศึกษาความเหมาะสมโครงการอาคารบังคับน้ำในแม่น้ำยม อย่างน้อย 4 โครงการ 3. การศึกษาผลกระทบสิ่งแวดล้อม ( EIA) และ 4 การประชาสัมพันธ์ มวลชนสัมพันธ์ และการมีส่วนรวมของประชาชน และงานสนับสนุนการศึกษา ซึ่งเมื่อได้ผลการศึกษาเสร็จสิ้นแล้ว จะส่งไปให้สำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม(สผ.) เพื่อพิจารณาต่อไป

                ทั้งนี้สำหรับการก่อสร้างอาคารบังคับน้ำลุ่มน้ำยมในพื้นที่จังหวัดแพร่และสุโขทัย จะช่วยเป็นแหล่งกักเก็บน้ำไว้ใช้สำหรับการเพาะปลูกในพื้นที่ของทั้ง 2 จังหวัด ที่เดิมนั้นจะขาดแคลนน้ำในฤดูแล้ง และใช้สำหรับอุปโภคบริโภค รวมทั้งจะช่วยบรรเทาความเสียหายจากอุทกภัยด้วย