"รำวงเร็กเก้" Creative Thinking "มงคล อุทก" (ตอนแรก)

          เพลงรำวงมีรากฐานมาจากรำโทน ราวปลายทศวรรษที่ 2480 (ช่วง ค.ศ.1940) เพลงรำโทนมีหลายสาย ที่โด่งดังมากมีสายโคราช และสายลพบุรี

          ถ้าหากเราจับจังหวะเพลงรำโทนให้ดี จะพบว่า ลักษณะการตีรำมะนาของรำโทนมีสัดส่วนเดียวกันเบสและกลองของเร็กเก้ คือการตีจังหวะ 1 และ 3

          เร็กเก้คือดนตรีของชาวจาไมก้า มีพื้นฐานมาจากการผสมเพลงร็อคเข้ากับดนตรีพื้นเมืองเมนโตของคนแอฟริกัน-จาไมกัน รวมถึงผสานกับคาลิปโซของละติน ออกมาเป็นสกา

          ช่วงทศวรรษ 1960 (ราว พ.ศ.2500) นักดนตรีจาไมก้ากลุ่มหนึ่งดึงจังหวะสกาที่กระชั้นถี่ให้ช้าลง เรียกว่าร็อคสตีดี้ จากนั้นก็มีศิลปินจาไมก้าอีกกลุ่มดึงจังหวะร็อคสตีดี้ลงมาอีก กลายเป็นเร็กเก้ที่เรารู้จักกันในปัจจุบัน

          ถ้าดูจากห้วงเวลา จะเห็นว่าเพลงรำวงเกิดขึ้นก่อนเร็กเก้เกือบ 20 ปี แม้เร็กเก้จะมีความเป็นสากลมากกว่ารำวง ทว่า สำหรับในบ้านเราดนตรีรำวงมีระดับชั้นถึงขั้นวัฒนธรรมเช่นเดียวกับเร็กเก้

          สำหรับวงการดนตรีไทย มีการนำเร็กเก้เข้ามาใส่เนื้อร้องภาษาไทย ช่วงแรกคือเพลง “สองเฒ่าผู้ยิ่งใหญ่” อัลบั้ม “เมดอินไทยแลนด์” ของ “คาราบาว” พ.ศ.2527 “คนกับหมา” อัลบั้ม “เดี่ยว” ของ “พงษ์เทพ กระโดนชำนาญ” พ.ศ.2528 (วชิระ ทองสุก, จุดกำเนิด พัฒนาการ และการแพร่กระจายของวัฒนธรรมดนตรีสกา-เร็กเก้ในประเทศไทย, 2552)

          ในปีเดียวกัน “โป๊กเป๊ก - ปลาไร้วัง” อัลบั้ม “1985” พ.ศ.2528 และ “เสือร้องไห้” อัลบั้ม “ฅนไกลบ้าน” พ.ศ.2529 เป็นเพลงเร็กเก้เพลงแรกๆ ของ “ฅาราวาน” แม้เพลงนี้จะแต่งโดย “สุรชัย จันทิมาธร” ทว่า เริ่มเห็นร่องรอยเพลงเร็กเก้ของ “ฅาราวาน” ซึ่งคาดได้ว่า “มงคล อุทก” ผู้ชื่นชอบดนตรีเร็กเก้เป็นพิเศษมีส่วนผลักดัน

          “มงคล อุทก” หลงใหลเพลงเร็กเก้ตั้งแต่เด็ก เขาสะสมแผ่นเสียงและนิตยสารเกี่ยวกับดนตรีเร็กเก้ไว้จำนวนมาก ก่อนที่เข้าสู่วงการเพลง

          หลังคอนเสิร์ตอำลา “ฅาราวาน” พ.ศ.2532 “มงคล อุทก” เปิดตัวเป็นศิลปินเดี่ยวด้วยการออกผลงานเพลงชุดแรก “คนไร้ราก” เป็น Concept Album ว่าด้วยดนตรีเร็กเก้ และได้รับการยกย่องจากนักวิจารณ์ แฟนเพลง รวมถึงศิลปินด้วยกันว่า “คนไร้ราก” เป็นหนึ่งในอัลบั้มเร็กเก้ที่ดีที่สุดชุดหนึ่งในวงการเพลงไทย

          หลังจาก “คนไร้ราก” เขาได้ทำเพลงเร็กเก้อย่างต่อเนื่อง โดยแทรกอยู่ในอัลบั้มต่างๆ เกือบ 20 เพลง อาทิ โอ๊ย...ชีวิต คาวบอยอีสาน 

          หยุดหัวใจ ลูกหมาลูกคน เมา ผีโป่ง อองซานซูจี เพลง ดอกไม้จะกลับมา กินอิ่มนอนอุ่น น้องดาว สุขสบาย บุญมี เมือง ฯลฯ