บังคับใช้รัฐธรรมนูญ "บัตรเลือกตั้ง2ใบ" ได้เวลาหาเสียงเลือกตั้ง

รัฐธรรมนูญฉบับแก้ไขมีผลบังคับใช้แล้ววันนี้ การเมืองไทยกำลังเข้าใกล้การเลือกตั้งภายใต้รัฐธรรมนูญฉบับใหม่เข้าไปทุกขณะ จากนี้ไป บรรดาพรรคการเมืองคงเร่งมือจัดทำกฏหมายลูกที่เกี่ยวเนื่องกับการเลือกตั้งครั้งใหม่ ทั้งร่างพระราชบัญญัติ ประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยพรรคการเมือง และร่างพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการเลือกตั้ง ส.ส. การเลือกตั้งแบบบัตรสองใบเอื้อต่อพรรคการเมืองขนาดใหญ่ ทั้งพรรคพลังประชารัฐ พรรคเพื่อไทย พรรคประชาธิปัตย์ รวมถึงน้องใหม่ อย่างพรรคก้าวไกล ซึ่งตระเวณลงพื้นที่ วางตัวผู้สมัครรับเลือกตั้ง มาระยะหนึ่งแล้ว 
รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย ฉบับแก้ไขเพิ่มเติมมีทั้งสิ้น6 มาตรา สาระสำคัญคือการกำหนดสัดส่วนส.ส.แบบบัญชี รายชื่อจาก150 คน เหลือ 100 คน เพื่อส.ส.เขต จาก 350 คน เป็น 400 คนทำให้พรรคการเมืองขนาดกลางและพรรคการเมืองขนาดเล็กเสียเปรียบ ชาติไทยพัฒนา จึงมีความพยายาม เสนอให้กำหนดวิธีการคำนวณ ส.ส.ใหม่ ระบบสัดส่วนผสม หรือระบบเยอรมัน (Mixed Member Proportional System) หรือ MMP. มาจัดสรรที่นั่ง ส.ส.ในสภาโดยคำนึงถึงสัดส่วนที่พึงจะมีและก่อให้เกิดการกระจายไปยังพรรคการเมืองขนาดกลางและเล็กมากขึ้น
 

แต่ความพยายามดังกล่าว อาจเป็นไปได้ยาก เพราะจากรัฐธรรมนูญฉบับแก้ไข มาตรา 3 แก้ไขมาตรา 83 วรรคแรกระบุที่มาของส.ส.ไว้อย่าง ชัดเจนว่า ส.ส.มาจากการเลือกตั้งแบบแบ่งเขต 400 คน มาจากการเลือกตั้งแบบบัญชีรายชื่อ 100 คน ไม่มีส่วนใดที่ให้คำนวณ ส.ส.พึงมีจาก จำนวนส.ส.ทั้งสองระบบรวมกัน เรื่องที่พรรคการเมืองกังวลกันมากคือการแบ่งเขตเลือกตั้งที่เพิ่มขึ้นอีก50 เขต

รัฐธรรมนูญฉบับแก้ไข มาตรา 4  แก้ไขมาตรา 86 กำหนดให้ใช้ฐานทะเบียนราษฎร์ ล่าสุดก่อนมีการเลือกตั้งเป็นเกณฑ์ในการคำนวณ กระทรวงมหาดไทย จึงถือเป็นกลไก สำคัญ ในการกำหนดความได้เปรียบเสียเปรียบทางการเมืองในเรื่องนี้  
ไม่เพียงเท่านั้น หากรัฐบาลพลาดท่าในการบริหารประเทศ ด้วยอุบัติเหตุทางการเมือง จนต้องมีการยุบสภา  จะมีปัญหาค่อนข้างยุ่งยาก  

ดร.สติธร ธนานิธิโชติ ผู้อำนวยการสำนักนวัตกรรมเพื่อประชาธิปไตยการเลือกตั้ง ตามรัฐธรรมนูญฉบับแก้ไข ก็สามารถดำเนินต่อไปได้  ไม่ต้องกังวลว่ากฏหมายลูกจะดำเนินการแล้วเสร็จหรือไม่  เพราะสามารถออกเป็นพระราชกำหนดขึ้นมาบังคับใช้สำหรับการเลือกตั้งได้ โดยกกต. เป็นผู้ดำเนินการ เพื่อให้รัฐบาล รักษาการณ์ ให้ความเห็นชอบ  

แต่ก็มีข้อโต้แย้งจาก รศ.ดร.ยุทธพร อิสรชัย รองศาสตราจารย์ประจำคณะรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราชว่าอาจทำไม่ได้ เพราะกฏหมายประกอบรัฐธรรมนูญถือเป็นส่วนหนึ่งของรัฐธรรมนูญมีศักดิ์เหนือกว่าพระราชกำหนด 

ร่างพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญจะเสนอได้โดยคณะรัฐมนตรี โดยข้อเสนอแนะของศาลฎีกา ศาลรัฐธรรมนูญ หรือองค์กรอิสระที่เกี่ยวข้อง หรือสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจํานวนไม่น้อยกว่าหนึ่งในสิบของจํานวนสมาชิกทั้งหมดเท่าที่มีอยู่ของสภาผู้แทนราษฎรการเสนอร่างพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญให้เสนอต่อรัฐสภา และให้รัฐสภาประชุมร่วมกันเพื่อพิจารณาร่างพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญให้แล้วเสร็จภายในเวลาหนึ่งร้อยแปดสิบวันโดยการออกเสียงลงคะแนนในวาระที่สาม ต้องมีคะแนนเสียงเห็นชอบด้วยมากกว่ากึ่งหนึ่งของจํานวนสมาชิกทั้งหมดเท่าที่มีอยู่ของรัฐสภา ถ้าที่ประชุมร่วมกันของรัฐสภาพิจารณาไม่แล้วเสร็จภายในกําหนดเวลาดังกล่าว ให้ถือว่ารัฐสภาให้ความเห็นชอบตามร่างที่เสนอ

อุดม รัฐอมฤต อดีตกรรมการร่างรัฐธรรมนูญบอกว่า หากมีการยุบสภาเกิดขึ้น ก่อนกฏหมายแล้วเสร็จ ทางออกคือต้องให้ศาลรัฐธรรมนูญวินิจฉัยว่าจะมีวิธีการอย่างไร ใครจะเป็นแม่งานให้การเลือกตั้งเป็นไปตามรัฐธรรมนูญฉบับแก้ไขนี้