สรุป 'บัตรทอง' เปลี่ยนการจ่ายค่ารักษาจากโมเดล 5 เป็นโมเดล 2 กระทบใครบ้าง

กระแส "บัตรทอง" ปรับเปลี่ยนรูปแบบการจ่ายเงินค่ารักษาพยาบาลให้แก่ คลินิคอุ่นใจและคลินิคเวชกรรม ในพื้นที่สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) เขต 13 กรุงเทพมหานครจากโมเดล 5 คือการจ่ายตามจริง (Fee Schedule)ประชาชนสามารถเข้ารับการรักษาได้ทุกที่กับคลินิคที่อยู่ในระบบ สปสช. ครอบคลุม 4,000 รายงาน รวมการส่งต่อผู้ป่วย  ส่งผลให้มีการขึ้นป้ายทวงถามความจริง จาก สปสช. ว่า งบประมาณในการดูแลประชาชนหายไปไหน 

เรื่องราวดังกล่าวเริ่มต้นขึ้นตั้งแต่วันที่ 1 มี.ค. 2567 จะมีการปรับเปลี่ยนบริการ "บัตรทอง" จากโมเดล 5 เป็นโมเดล 2 คือ การจ่ายตามจริงแบบรายหัวตามจำนวนประชากร (Capitation) แต่ยังคงจ่ายในหมวดการส่งเสริมสุขการป้องกันโรค สำหรับการปรับเปลี่ยนรูปแบบการรักษาจากโมเดล 5 เป็นโมเดล 2 หากเป็นคนในพื้นที่เข้ารับการรักษา สปสช. จะจ่ายเงินให้แก่คลินิคที่เข้าร่วมโครงการแบบโมเดล 2 แต่หากเป็นในคนพื้นที่แต่เข้ารับบริการในที่อื่นๆ จะจ่ายเงินในรูปแบบโมเดล 5 รวมทั้งการส่งต่อผู้ป่วย

อย่างไรตามสถานพยาบาลระดับปฐมภูมิที่เป็นด่านหน้าในการดูแลสุขภาพประชาชนที่มีอยู่ 300 แห่งทั่ว กทม. ในจำนวนนี้ 30 แห่งตั้งอยู่ในโรงพยาบาลขนาดใหญ่ ส่วนอีก 270 แห่งรอบนอก รวมศูนย์บริการสาธารณสุขจำนวน 69 แห่ง ดังนั้น กรณีที่ สปสช. ปรับเปลี่ยนรูปแบบการจ่ายเงินค่ารักษาพยาบาลจากโมเดล 5 เป็นโมเดล 2 ส่งผลกระทบต่อหน่วยบริการในระบบปฐมภูมิ และพบว่าปัจจุบันมีปัญหากันถึง 324 แห่งได้รับผลกระทบรวมมูลค่า 580 ล้านบาท 

สำหรับการดูแลผู้ป่วยในระบบบริการ "บัตรทอง" เป็นรูปแบบบริการใหม่ หรือ โมเดล 5 ที่เปิดให้ผู้ใช้สิทธิสามารถเข้ารับบริการที่หน่วยบริการปฐมภูมิในเครือข่ายได้ทุกแห่ง โดยมีศูนย์บริการสาธารณสุขเป็นแม่ข่ายบริการ มีคลินิกชุมชนอบอุ่นและคลินิกเวชกรรมเป็นลูกข่าย ทลายข้อจำกัดในอดีตที่มีหลักเกณฑ์กำหนดให้เข้ารับบริการเฉพาะหน่วยบริการประจำที่ลงทะเบียนไว้เท่านั้น ทั้งนี้หน่วยบริการปฐมภูมิ โมเดล 5 นี้ เป็นการอำนวยความสะดวกให้กับประชาชนเพิ่มขึ้น เมื่อเจ็บป่วยสามารถเข้ารับบริการที่หน่วยบริการปฐมภูมิในระบบบัตรทองที่อยู่ใกล้ได้ทุกแห่งทันที ซึ่งที่ผ่านมา สปสช. ได้เริ่มให้บริการในพื้นที่กรุงเทพมหาานครก่อน เนื่องจากเป็นพื้นที่มีประชาชนหนาแน่น 

อย่างไรก็ตามคงจะต้องติดตามกันต่อไปว่าการที่ สปสช. ปรับรูแปบบการจ่ายค่ารักษาพยาบาลเป็นแบบโมเดล 2 จะส่งผลกระทบอย่างไรก็ผู้ป่วย และ สปสช. จะหาทางออกอย่างไรต่อไป เพราะขณะนี้สถานบริการระดับปฐมภูมิ คลินิคที่เข้าร่วมโครงการก็ได้รับผลกระทบเช่นกัน