อาจเพราะทรงเข้าพระทัยดีถึง ความตั้งใจแน่วแน่ของพสกนิกรรวมถึงแม่เฒ่าผู้นี้ ที่รอเฝ้าฯ รับเสด็จตั้งแต่เช้า จนดอกบัวที่เตรียมมาแต่เช้านั้นเหี่ยวเฉา
ภาพถ่ายของหญิงชราคนหนึ่ง กับดอกไม้ในมือถวายแด่องค์พ่อหลวง ร.9 เป็นภาพประทับใจที่คนไทยทุกคนคุ้นเคยกันดี หากแต่รู้หรือไม่ว่า นั่นคือภาพของ “แม่เฒ่าตุ้ม จันทนิตย์” อายุ 102 ปี แห่งจังหวัดนครพนมที่มาเฝ้ารับเสด็จฯ เมื่อวันที่ 13 พ.ย. 2498
และรู้หรือไม่ว่า ภาพนี้เป็นผลงานการกดชัตเตอร์ของ “อาณัติ บุนนาค” อดีตช่างภาพส่วนพระองค์ ในพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช โดยเป็นช่างภาพประจำพระองค์คนแรก ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2489 จนเกษียณอายุราชการเมื่อปี พ.ศ. 2526
และวันนี้ของเมื่อ 34 ปีก่อน ซึ่งตรงกับวันที่ 18 ก.ค.2527 คือวันที่“อาณัติ บุนนาค” อดีตช่างภาพส่วนพระองค์ ในองค์พ่อหลวง ร.9 ได้ถึงแก่อนิจกรรมไปด้วยวัย 61 ปี
และเพื่อเป็นการรำลึกถึง จึงใคร่ขอนำเสนอประวัติของท่านไว้ดังนี้
อาณัติ บุนนาค เป็นบุตรคนแรกของเจ้าหมื่นสรรเพธภักดี (อาคม บุนนาค) และนางสรรเพธภักดี (นลินี บุนนาค) ธิดาพระยาสุรพันธ์พิสุทธิ์ (เทียน บุนนาค) เกิดเมื่อวัน พฤหัสบดี ที่ 2 ส.ค. 2466 ที่บ้านของเจ้าจอมเอิบ ในรัชกาลที่ 5 (เจ้าจอมเอิบ เป็นผู้ที่มีความรู้ในเรื่องการถ่ายภาพเป็นอย่างดี เป็นช่างภาพหญิงคนหนึ่ง) ถนนสุโขทัย กรุงเทพมหานคร
อาณัติ บุนนาค มีพี่น้องร่วมบิดามารดาเดียวกัน รวม 8 คน เป็นอดีตช่างภาพส่วนพระองค์ ในพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช เป็นช่างภาพประจำพระองค์คนแรก ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2489 จนเกษียณอายุราชการเมื่อปี พ.ศ. 2526
อาณัติ บุนนาค สมรสกับนางดารา บุนนาค (สกุลเดิม "เดอ เยซูซ์") มีบุตรสองคน คือ ศุภกร บุนนาค และอรนิตย์ บุนนาค] (ปุตระเศรณี)
ในวัยเด็ก เมื่ออายุได้ 1 เดือนเจ้าหมื่นสรรเพธภักดีได้ยก อาณัติ บุนนาค ให้เจ้าจอมแส ในรัชกาลที่ 5 ผู้เป็นอาของเจ้าหมื่นสรรเพธภักดีไปอุปการะเลี้ยงดู เมื่อถึงวัยศึกษาได้เข้าเรียนที่โรงเรียนเซนต์คาเบรียล แผนกภาษาอังกฤษ ระหว่างที่กำลังศึกษาอยู่ บิดาได้นำอาณัติเข้าเฝ้าทูลละอองพระบาท สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี (ขณะดำรงพระยศเป็นสมเด็จพระราชชนนีศรีสังวาลย์) อยู่เสมอ
อารัติเป็นที่ทรงพระเมตตา จึงได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานทุนการศึกษาจนกระทั่งสำเร็จการศึกษา
อาณัติ บุนนาค มีความสนใจในเรื่องกล้องและการถ่ายภาพเป็นพิเศษ โดยมีโอกาสเริ่ม "เล่นกล้อง" ครั้งแรกจากกล้องถ่ายรูป ของเจ้าจอมแส ในรัชกาลที่ 5 ได้ฝึกฝนหาความรู้ความชำนาญและประสบการณ์ด้วยตนเองมาตลอด และได้ถ่ายภาพเป็นงานอดิเรกเรื่อยมา
ต่อมาเริ่มเข้ารับราชการครั้งแรกเมื่อวันที่ 16 มิ.ย.2485 ในตำแหน่งเสมียน ที่สำนักราชเลขาธิการ ในปี พ.ศ.2488 เมื่อพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวอานันทมหิดล เสด็จนิวัตประเทศไทย ครั้งที่ 2 เจ้าหมื่นสรรเพธภักดีได้นำอาณัติ เข้าเฝ้าทูลละอองธุลีพระบาท อาณัติได้นำพระบรมฉายาลักษณ์ของทั้งสองพระองค์ (รัชกาลที่ 8 และรัชกาลที่ 9) ซึ่งได้ถ่ายไว้ระหว่างที่ทรงปฏิบัติพระราชกรณียกิจขึ้นทูลเกล้าฯ ถวาย เป็นที่พอพระราชหฤทัย
ในขณะนั้น พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลปัจจุบัน กำลังทรงสนพระทัยในเรื่องกล้องและการถ่ายภาพอยู่เช่นเดียวกัน จึงโปรดเกล้าฯ ให้อาณัติ บุนนาค ตามเสด็จฯ ถ่ายภาพตามสถานที่ต่างๆ เช่น ในวัดพระศรีรัตนศาสดาราม เป็นต้น
ในปี พ.ศ. 2489 เมื่อพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช เสด็จขึ้นครองราชสมบัติสืบราชสันตติวงศ์ ได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้อาณัติ บุนนาค เป็นช่างภาพประจำพระองค์เป็นคนแรก (ปรากฏตามพระราชหัตถเลขา ลงวันที่ 17 สิงหาคม พ.ศ.2489)
ระหว่างที่ปฏิบัติหน้าที่ราชการอยู่นั้น อาณัติ ได้ตามเสด็จฯ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ เพื่อบันทึกภาพพระราชกรณียกิจของทั้งสองพระองค์ รวมทั้งสมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ และสมเด็จพระเจ้าลูกเธอ ทุกพระองค์ ทั้งในและนอกสถานที่ ตลอดจนโอกาสที่เสด็จฯ เยี่ยมราษฎรตามท้องถิ่นทุรกันดารอยู่เสมอ ในระยะหลัง สุขภาพไม่สมบูรณ์ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวจึงพระราชทานพระบรมราชานุญาต ให้นายอาณัติ บุนนาค ไม่ต้องตามเสด็จฯ ในเวลาเสด็จฯ แปรพระราชฐานไปทรงเยี่ยมราษฎรในถิ่นทุรกันดาร
อาณัติได้ปฏิบัติหน้าที่ดังกล่าวเป็นต้นมา จนถึง พ.ศ. 2495 ได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้โอนมารับราชการที่สำนักพระราชวัง ได้รับราชการสนองพระเดชพระคุณในหน้าที่ช่างภาพประจำพระองค์ และหัวหน้าส่วนช่างภาพส่วนพระองค์ เป็นเวลา 41 ปี นอกจากนี้สมาคมถ่ายภาพแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์ ได้มอบเกียรตินิยม Hon.ES.P.S.T. ให้เมื่อวันที่ 8 ส.ค. 2518 จนกระทั่งเกษียณอายุราชการ เมื่อปี พ.ศ. 2526
สำหรับภาพที่คนไทยคุ้ยเคยและมีรอยยิ้มทุกครั้งที่ได้เห็นคือ ภาพพระบรมฉายาลักษณ์พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ทรงรับดอกบัวจากแม่เฒ่าตุ้ม จันทนิตย์ อายุ 102 ปี ชาวบ้านเรณูนคร จังหวัดนครพนม ที่มาเฝ้ารับเสด็จฯ ภาพนี้เป็นภาพที่ประทับใจของผู้ที่ได้พบเห็นอย่างมิเสื่อมคลาย
โดยเฉพาะในหลวง ร.9 ของชาวไทยนั้น ทรงแย้มพระสรวล ไปยังหญิงชราผู้นั้น เปี่ยมไปด้วยพระเมตตากรุณาอันแท้จริง อาจเพราะทรงเข้าพระทัยดีถึง ความตั้งใจแน่วแน่ของพสกนิกรรวมถึงแม่เฒ่าผู้นี้ ที่รอเฝ้าฯ รับเสด็จตั้งแต่เช้า จนดอกบัวที่เตรียมมาแต่เช้าที่นำมาทูลเกล้าฯ ถวายนั้นเหี่ยวเฉา
ภาพนี้ถูกนำมาเผยแพร่จนเป็นที่คุ้นเคยแก่ผู้คนทั่วไป โดยภาพนี้แหละที่เป็นผลงานการถ่ายของ อาณัติ บุนนาค ซึ่งถ่ายไว้เมื่อวันที่ 13 พ.ย.2498
อาณัติ บุนนาค ถึงแก่กรรม เมื่อวันพุธที่ 18 ก.ค. 2527 ที่โรงพยาบาลศิริราช อายุ 61 ปี
//////////
อ้างอิงจาก
วิกิพีเดีย
http://siamimage-net.blogspot.com/2008/05/blog-post_06.html
ข่าวที่เกี่ยวข้อง